Δώρος Θεοδώρου, 22 Αυγ. 2021
Η διάσπαση της 2ης Διεθνούς στις αρχές του εικοστού αιώνα, μεταξύ των μπολσεβίκων και των σοσιαλδημοκρατών (επαναστατική-βίαιη μετάβαση vs ειρηνική-δημοκρατική μετάβαση) υπήρξε ένα ιστορικό γεγονός που επηρέασε βαθειά την πορεία της Αριστεράς στην Ευρώπη. Τόσο των κομμουνιστικών όσο και των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων. Η πορεία πλέον των δυο κινημάτων υπήρξε ανταγωνιστική-εχθρική.
Η πολεμική και ο ανταγωνισμός των δυο κινημάτων της Αριστεράς είναι σίγουρα ένας από τους λόγους της παρακμής και της αποτυχίας και των δύο. Ένας από τους λόγους. Ούτε όμως ο μόνος ούτε και ο σημαντικότερος. Στο βιβλίο μου «Οι δρόμοι» περιγράφω αναλυτικά όλους τους λόγους που οδήγησαν και τα δυο κινήματα στην αποτυχία και στην πλήρη κατάρρευση το ένα εξ αυτών.
Η πολεμική αυτή σχέση δεν αποτέλεσε εξαίρεση για την κυπριακή Αριστερά. Με την εμφάνιση της ΕΔΕΚ και το ξεκαθάρισμά της, ιδεολογικά και φυσιογνωμικά, άρχισε αμείλικτος και ασταμάτητος ο πόλεμος εναντίον της. Μέχρι σήμερα η σχέση ΑΚΕΛ και ΕΔΕΚ παραμένει πολεμική.
Και εδώ όπως και στην Ευρώπη από καιρό τα δυο κόμματα μπήκαν βαθιά στο στάδιο της παρακμής, η δε πολιτική τους προοπτική γίνεται ολοένα και πιο χλομή, πιο αποδυναμωμένη, με κίνδυνο να περάσει στο περιθώριο της πολιτικής ζωής.
Στη βάση αυτής της παρακμιακής πορείας βρίσκεται η έλλειψη ικανού ιδεολογικού υπόβαθρου.
Για μεν την κομμουνιστική Αριστερά, ο θρυμματισμός των μοντέλων και των ειδώλων αλλά και η αδυναμία προσαρμογής λόγω του δογματικού χαρακτήρα της ιδεολογίας έχουν οδηγήσει σε πολύ επικίνδυνα μονοπάτια όπου το κόμμα καθίσταται αυτοσκοπός. Ως μηχανισμός, ως οικονομική δύναμη, ως κοινωνία μέσα στην κοινωνία. Μια οργουελική κατάσταση, όπου η ηγεσία του κόμματος, που εκλέγεται από έμμισθους κυρίως, έχει ως σκοπό ύπαρξής της την επιβίωση και, αν είναι δυνατόν, την ανάπτυξη του κόμματος. Έτσι το κόμμα γίνεται κοινωνία, στρατός, επιχείρηση, τράπεζα, οργανώσεις, γίνεται διαφωτιστής με δικά του Media και τελικά «κράτος εν κράτει».
Από την άλλη η αποτυχία της σοσιαλδημοκρατίας ενίσχυσε τις ατομιστικές τάσεις κυρίως στελεχών του χώρου με αποτέλεσμα να υπηρετούν τα προσωπικά τους συμφέροντα μέσα από την κομματική ιδιότητα.
Η ιδεολογική συνείδηση χαλαρώνει επικίνδυνα, όπως και η περιφρούρηση του κόμματος, με αποτέλεσμα να παρεισφρήσουν κάθε λογής τυχοδιώκτες, που, όταν τύχει να περάσουν στο χέρι τους τέτοια κόμματα, σκοπός τους είναι να τα μετατρέψουν σε «εταιρείες» ιδιωτικού δικαίου, για να τα λυμαίνονται. Δημιουργούν αυλές κυρίως από έμμισθους και όχι μόνο, εξαγοράζουν συνειδήσεις. Χρηματίζουν με διάφορους τρόπους. Και τελικά εκμαυλίζουν το κόμμα που διατηρεί όμως το όνομά του ως παραπλανητική προμετωπίδα.
Αυτά βέβαια δεν είναι αποκυήματα φαντασίας. Υπάρχουν ιστορικά γεγονότα που αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Αρκεί μια ματιά στα κομμουνιστικά κόμματα της Ευρώπης και άλλη μια ματιά στο ΠΑΣΟΚ που ήδη χρεοκόπησε ως κόμμα κλεφτών και απατεώνων. Για να μην αναφέρω άλλα που υπάρχουν ακόμα και οδεύουν ολοταχώς προς την ίδια κατεύθυνση.
Όλα αυτά δεν είναι απλώς παρακμιακά φαινόμενα. Είναι διαδρομή χρεοκοπίας και εξαφάνισης. Υπάρχει τρόπος ανάσχεσης; Δύσκολος αλλά, ναι, υπάρχει:
>Πρώτον, ανοικτή ιδεολογική αναζήτηση. Μακριά από δόγματα και μοντέλα. Συζήτηση στη βάση της εξέλιξης των κοινωνιών και όχι της στόχευσης σε συγκεκριμένα μοντέλα.
>Δεύτερον: Περιφρούρηση από τους παλιούς αγωνιστές και τους νεολαίους που ψάχνονται.
>Τρίτον: Ηγεσία που θα μπει μπροστά.
Πρώην υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης