Το να μπορείς να πεις τον τελευταίο λόγο

13/11/2020

Του ΣΕΝΕΡ ΛΕΒΕΝΤ
Ένα πλακάτ στο συλλαλητήριο έγραφε: «Ο τελευταίος λόγος στην Κύπρο ανήκει στους Κύπριους». Τι ωραία. Αχ μακάρι. Μακάρι να ήταν έτσι. Μήπως εμείς είπαμε ποτέ τον τελευταίο λόγο; Θυμάται κανείς; Εγώ δεν θυμάμαι. Στο σχέδιο Ανάν; Όχι, ούτε εκείνος ο τελευταίος λόγος ανήκε σε εμάς. Δεν ψήσαμε εμείς το φαγητό. Εκείνοι το έψησαν. Εμάς μας άρεσαν οι πατάτες με τα αβγά. Εκείνοι έκαναν χάμπουργκερ. Και μας είπαν όποιος θέλει ας φάει, όποιος θέλει ας μην φάει. Μέχρι εδώ.

Αν εξαρτιόταν από εμάς, αν δεν γινόταν να κάναμε πατάτες με τα αβγά, θα κάναμε κλέφτικο. Και όλοι θα έτρεχαν να καθίσουν στο τραπέζι. Τελευταίος λόγος δεν σημαίνει να πεις είτε ναι είτε όχι σε αυτό που λένε άλλοι. Ο τελευταίος λόγος μπορεί να είναι μόνο λόγος που εσύ λες. Και αφού τον πεις εσύ δεν χρειάζεται να τον εγκρίνει καμία αρχή.

Πες φίλε μου. Πότε ανήκε σε εμάς ο τελευταίος λόγος; Μήπως μας ρώτησαν όταν ανακηρυσσόταν η Κυπριακή Δημοκρατία; Εμείς είπαμε τον τελευταίο λόγο; Πάλι έψησαν ένα φαγητό στην αγγλική κουζίνα και μας το έβαλαν μπροστά μας. Και ούτε τότε ρώτησαν «το τρώτε ή δεν το τρώτε». Φάτε το, μας είπαν. Δεν υπήρχε δεν μπορώ να το φάω! Ο Μακάριος το έφαγε θέλοντας και μη. Και νομίζω και ο Ραούφ Ντενκτάς!

Ξαφνικά ήρθε το 1963. Τα ματωμένα Χριστούγεννα. Αποκοπήκαμε από τη Δημοκρατία. Μέσα σε μια στιγμή βρεθήκαμε σε φυλάκια στα οδοφράγματα. Μήπως αυτή ήταν η τελευταία μας απόφαση; Μας ρώτησαν; Εμείς είπαμε τον τελευταίο λόγο;

Φτάσαμε στο 1974 βολοδέρνοντας στα οδοφράγματα, περνώντας τη ζωή μας εκεί. Αποβατικά πλοία. Αλεξιπτωτιστές. Πολεμικά τζετ. Και στο τέλος ένα νησί που μετατράπηκε σε λίμνη αίματος και ύστερα μοιράστηκε στα δύο. Έτσι θέλαμε εμείς; Εμείς πήραμε αυτή την απόφαση; Είπαμε μοιράστε το στα δύο; Εμείς είπαμε τον τελευταίο λόγο;

Μας μετέφεραν πληθυσμό από την Τουρκία. Διπλασίασαν τον πληθυσμό μας. Εμείς είπαμε τον τελευταίο λόγο; Άλλαξαν τα ονόματα των χωριών μας. Εμείς είπαμε τον τελευταίο λόγο; Περάσαμε από την κυπριακή λίρα στην τουρκική λίρα. Εμείς είπαμε τον τελευταίο λόγο; Ανακηρύχθηκε η τουρκική δημοκρατία της βόρειας Κύπρου. Εμείς είπαμε τον τελευταίο λόγο; Σταμάτησαν οι εξαγωγές μας όταν βάλαμε στα εξαγωγικά μας προϊόντα την σφραγίδα της ΤΔΒΚ. Εμείς είπαμε τον τελευταίο λόγο; Το Βαρώσι προσφέρθηκε στα φίδια και στις σαρανταποδαρούσες τόσα χρόνια. Εμείς είπαμε τον τελευταίο λόγο; Τα ωραιότερα μέρη μας δόθηκαν πεσκέσι στο κεφάλαιο από την Τουρκία. Εμείς είπαμε τον τελευταίο λόγο; Οι κουτάλες στα λατομεία σμίλεψαν τα μάτια και τα αφτιά των βουνών μας. Εμείς είπαμε τον τελευταίο λόγο; Γέμισαν όλα μας τα μέρη με τζαμιά εκείνοι που έχουν τους μιναρέδες σπαθιά, τους θόλους κράνη και τα τζαμιά στρατόπεδα. Εμείς είπαμε τον τελευταίο λόγο; Έδωσαν υπηκοότητα σε χιλιάδες πληθυσμό που μετέφεραν από το εξωτερικό. Εμείς είπαμε τον τελευταίο λόγο; Και αν τελικά τώρα λάβουν μίαν απόφαση προσάρτησης, μήπως εμείς θα πούμε τον τελευταίο λόγο; Τι θα ωφελήσει ακόμα και αν τον πούμε. Μήπως θα περάσει ο δικός μας λόγος μπροστά σε εκείνους που είναι τρεις και τέσσερις φορές περισσότεροί μας; Δεν μπορώ να ξέρω πόσοι μείναμε, αλλά τι όφελος θα έχει ακόμα και αν πούμε όλοι μαζί όχι;

Λέτε ότι «ο τελευταίος λόγος στην Κύπρο ανήκει στους Κύπριους». Βεβαίως και πρέπει να ανήκει σε εμάς. Όμως, στους Τούρκους και στους Έλληνες μαζί. Σε τι θα ωφελήσει αν δεν μπορέσουμε να ενώσουμε τη φωνή μας, που τώρα είναι κατακερματισμένη, για να επανενώσουμε τη μοιρασμένη πατρίδα μας; Ένα μέτωπο. Μια φωνή. Απαλλαγμένοι από όλους τους εθνικιστικούς φανατισμούς. Μόνο ως Κύπριοι. Μόνο τότε ο τελευταίος λόγος θα ανήκει σε εμάς. Μέχρι σήμερα δυστυχώς δεν μπορέσαμε να πούμε τον τελευταίο λόγο. Ουδέποτε ανήκε σε εμάς ο τελευταίος λόγος. Πάντα γινόμασταν τροφή άλλων. Εμείς δεν πάψαμε να ελπίζουμε στην πατρίδα μας. Δεν πρέπει και η πατρίδα μας να πάψει να ελπίζει σε εμάς. Έτσι δεν είναι; Ε εσείς θαρραλέοι Κύπριοι…