Του Κυριάκου Τσιμίλλη, στις 2 Μαρτίου 2021
H αναφορά στο «5+1» θυμίζει προσφορά δώρου για εμπορικούς σκοπούς. Στην προκειμένη περίπτωση, το «δώρο» είναι η παρουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με καθεστώς παρατηρητή. Μακάρι, έστω και έτσι, να είναι υποστηριχτική ενός μέλους της, που τελεί μερικώς υπό κατοχή και συνολικά υπό απειλή – όπως και οι Ευρω-Κύπριοι πολίτες του. Τώρα που καθορίστηκε το χρονικό πλαίσιο της άτυπης «5+1» διάσκεψης, απαιτείται εντατικοποίηση της προετοιμασίας. Σε αυτού του είδους τον «διάλογο» τα πράγματα δεν είναι εύκολα. Δεν θέλουμε να αποφύγουμε τον διάλογο, γενικώς. Κατανοούμε την αναγκαιότητά του, ακόμα κι αν φαίνεται πως ούτε αυτή τη φορά θα είναι διάλογος. Όλες οι προηγούμενες παραλλαγές – διαδοχικοί κύκλοι, ομάδες εργασίες, διαβουλεύσεις εκ του σύνεγγυς και του μακρόθεν, όλες μακρόθεν ήταν όσον αφορά τις θέσεις και τις προσδοκίες κι ακόμα χειρότερα, όλες με την ασφυκτική πίεση και τον εκβιασμό της κατέχουσας χώρας. «Αν δεν δεχτείτε με το καλό, έχουμε κι άλλο τρόπο και τον είδατε! Ξεχάστε λοιπόν το Βαρώσι και … περαστικά σας»! Αυτά ήταν συνοπτικά τα τελευταία χαιρετίσματα από το σεράϊ της Άγκυρας…
Ακούει άραγε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ; Φτάνει σ΄αυτόν το μήνυμα περνώντας πάνω από θάλασσες κι ωκεανούς; Να το άκουσε, τουλάχιστον, η ειδική αντιπρόσωπός του που βρίσκεται εδώ ακριβώς για να πιάνει και τις …χαμηλές συχνότητες; Μπορεί να φταίνε τα μέτρα για τον κορωνοϊό, μπορεί ο εγκλεισμός, φαίνεται πως τις ξέφυγαν οι δηλώσεις από Άγκυρα μεριά. Μα κι αν τις είχε ακούσει, μάλλον θα τις έμοιαζαν κι αυτές «φυσιολογικές»… Πάντως κι οι δυο τους θα έμαθαν για τις νέες ιδέες που κομίζει η κατοχή που, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, θέλει να μονιμοποιηθεί και να νομιμοποιηθεί, ακόμα και μέσα από τη «λύση». Το όφελός της θα είναι διπλό αφού θα έχει την αποδοχή του «συνομιλητή» που, στο τραπέζι, προσέρχεται σαν μια από τις δυο πλευρές. Θα έπρεπε ο Γενικός Γραμματέας να διαβιβάσει προς κάθε κατεύθυνση το αυτονόητο πως «εγώ είμαι ο οικοδεσπότης και η πρόσκλησή μου γίνεται σε συγκεκριμένο πλαίσιο, έξω από το οποίο δεν μπορεί να συζητηθεί οτιδήποτε άλλο»! Όχι πως είμαστε θιασώτες όλων των προνοιών του πλαισίου αλλά αυτό θα ήταν έντιμο και ειλικρινές από τη μεριά του…
Έχουμε λοιπόν τις νέες ιδέες για δυο κράτη που όμως δεν είναι νέες. Ταξίμ δεν θέλανε στην Άγκυρα από τη δεκαετία του ’50; Διχοτόμηση προβάλλουν και τώρα! Η Τουρκία παρουσιάζεται σταθερή και συνεπής στις επεκτατικές της βλέψεις. Ούτε το συνεχιζόμενο διχοτομικό ενδιαφέρον της Βρετανίας είναι καινούργιο! Κι αυτή συνεπής μάς φαίνεται. Τώρα μάλιστα που βγήκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ούτε τυπική υποχρέωση έχει να σέβεται τις αρχές της. Αυτοί κάνουν τη δουλειά τους, εμείς είναι που δεν κάνουμε (σωστά) τη δική μας! Τελευταία ανοίξαμε τις «φάλιες» με τη χαλαρή και την αποκεντρωμένη ομοσπονδία (και διζωνική και δικοινοτική). Μόλις προ ημερών, στέλεχος του κυβερνώντος κόμματος την «εξήγησε» δημόσια στη βάση της μείωσης τριβών, της ενίσχυσης του αισθήματος ασφάλειας και της πλήρους αυτονομίας των οντοτήτων – έτσι είναι που οι Τουρκοκύπριοι θα παραμείνουν στο σφιχταγκάλιασμα της Τουρκίας! Αυτό παραπέμπει σε εθνοκάθαρση με δυο ζώνες διοικούμενες αντίστοιχα από τις δυο κοινότητες. Έτσι είναι που προκύπτει και η υποστηριζόμενη από τους Βρετανούς (εγγυητές κι αυτοί της Κυπριακής Δημοκρατίας!) «κυριαρχική ισότητα»…
Εδώ βρίσκεται μια βασική πτυχή ενός ευρύτερου προβληματισμού (δυστυχώς, όχι πολλών) από την πρώτη στιγμή της προβολής ενός άγνωστου όρου, χωρίς συγκεκριμένο παράδειγμα διεθνώς, με μόνο «δεδομένο» την εφαρμογή (πιο σωστά, την επιβολή) του στο νησί. Εδώ που μάς έφεραν δικοί μας και ξένοι, δεν έχουμε πια δικαιολογία για δήθεν άγνοια του περιεχομένου – κι όσοι έψαχναν το «σωστό», ακόμα το ψάχνουν! Κι η εξαγγελία του κ. Γκουτέρες για ένα φυσιολογικό κράτος;
Κι ερχόμαστε στην πολιτική ισότητα. Το θέμα δεν είναι αν δεν τη δέχεται ή όχι ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ή αν, αντ΄αυτού, την αποδέχεται ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ. Το ερώτημα είναι γιατί αναφέρεται μόνο στην κεντρική κυβέρνηση. Αν σε αυτό το επίπεδο η πολιτική ισότητα θα διασφαλίζει ότι η μια κοινότητα (η μεγαλύτερη) δεν θα καταπατεί και δεν θα συμπιέζει δικαιώματα της άλλης (της μικρότερης), τότε γιατί δεν ισχύει αντίστοιχος συλλογισμός και για κάθε μια από τις δυο ζώνες; Εκτός κι αν αυτές δεν το χρειάζονται, δηλαδή αν θα είναι αμιγείς και εθνοκαθαρμένες, όπως πρόσφατα άφησε να νοηθεί ο εκπρόσωπος του ΔΗΣΥ. Μα ακόμα και με την παράλογη συνιστώσα του πλαισίου Γκουτέρες που δίνει προτεραιότητα στους «χρήστες» έναντι των νομίμων ιδιοκτητών, δεν μπορεί, σε κάποιους θα επιτραπεί να επιστρέψουν. Αλλά και με τη (δήθεν) «απώλεια του συναισθηματικού δεσμού» για τους τότε κάτω των δέκα χρονών, οι μεγάλυτεροί τους δεν αποκλείονται, τουλάχιστον λόγω ηλικίας! Αν θα είναι κατά τι φυσιολογικό το κράτος, πώς θα διασφαλίζονται τα ανθρώπινα και τα πολιτικά δικαιώματα της τοπικής μειοψηφίας και το αίσθημα ασφάλειας, για τον Ελληνοκύπριο στην Κερύνεια και την Καρπασία, για τον Τουρκοκύπριο στη Λεμεσό και την Πάφο; Και πού πάει η ισότητα των πολιτών; Πώς θα ενώσουμε την κοινωνία; Πώς θα ενθαρρύνουμε τη συνεργασία των ανθρώπων και την κοινή τους δράση στη βάση ιδεολογικών προσανατολισμών και όχι διαχωρισμού με βάση εθνοθρησκευτικά διακριτικά; Γιατί δεν πολεμάμε τα χωριστικά στοιχεία παλεύοντας για τα ενοποιητικά;
Δεν υπάρχει καλός και κακός ρατσισμός! Ο ίδιος είναι πάντα, μόνο που έχει διαφορετικά πρόσωπα…
ktsimillis@cytanet.com.cy