Μπορεί αυτό να είναι το τραγούδι ενός μεθυσμένου ανθρώπου, όπως είπες αγαπητή Χριστίνα. Όταν ξάπλωνα το βράδυ, άκουγα πολλά τραγούδια από μεθυσμένους που περνούσαν από τα στενά σοκάκια. Κατά τις πρώτες μέρες του ανοίγματος των πυλών ευρισκόμενος στο μπαλκόνι άκουσα έναν Ελληνοκύπριο νέο που περνούσε μεθυσμένος. Βάδιζε τρικλίζοντας, είχε έρθει στο τσακίρ κέφι. «Αμάν κουζούμ αμάν γιαβρούμ», έλεγε. Απολάμβανε το γεγονός ότι μετά από 29 χρόνια γύριζε ελεύθερα στην κατεχόμενη περιοχή μέσα στο σκοτάδι της νύκτας και τραγουδούσε μεγαλοφώνως. Τα τραγούδια των δικών μας μεθυσμένων ήταν τραγούδια με παράπονο για τη ζωή, τη μοίρα και τον κόσμο. Άραγε, έτσι είναι και το μεθυσμένο τραγούδι του Νίκου; Μήπως του ξέφυγε σαν τη βαλίτσα για τις Σεϋχέλλες; Όμως, μου φαίνεται πως εσύ δεν το αντιλαμβάνεσαι. Είναι άλλη η γλώσσα του μεθυσμένου. Υπάρχουν τα πάντα στη γλώσσα του μεθυσμένου, είναι μια γλώσσα χωρίς ψέμα, ειλικρινής! Έλα να πάμε να τον ρωτήσουμε αν θες. Αν δεν ρωτήσεις εσύ, θα ρωτήσω εγώ. Είναι αστείο αυτό; Το σύνταγμα του 1960. Η επιστροφή των Τουρκοκυπρίων. Είναι αστείο; Δεν νομίζω πως είναι αστείο. Αλλά ακόμα και αν είναι αστείο, ακόμα και αν είναι μπλόφα, θα τον έπιανα από τον γιακά. Αφού είσαι έτοιμος να συζητήσεις, έλα να το συζητήσουμε τότε, θα του έλεγα. Μήπως υπάρχει λάθος εδώ Χριστίνα; Τόσο καιρό συζητούσαμε συνεχώς την ομοσπονδία. Μήπως άσχημα είναι να συζητήσουμε τώρα και λίγο τον παλιό μας συνεταιρισμό; Δεν θα χαλάσει ο κόσμος. Ξέρετε τι πράγμα επιθυμώ πολύ; Να μην στριμώξει μέσα στην απάντηση που έδωσε στον Τατάρ ο Νίκος μιαν τόσο σοβαρή πρόταση. Δεν γίνεται Νίκο, δεν γίνεται. Αν δεν τη θέσεις ενώπιον του ΓΓ του ΟΗΕ, δεν γίνεται. Ο Τατάρ είτε την αποδέχεται είτε δεν την αποδέχεται. Μην δίνεις σημασία. Εσύ πάλι βάλε την στο τραπέζι. Κοίτα, εκείνος έβαλε στο τραπέζι χωρίς δισταγμό τα δύο κράτη γνωρίζοντας ότι δεν γίνονται αποδεχτά. Και εσύ μην διστάζεις, βάλε την και εσύ. Κάνε όσους δεν σε πίστεψαν να πιστέψουν ότι δεν είναι αστείο, δεν είναι μπλόφα.
Κατά τη γνώμη μου, η υποβολή αυτής της πρότασης είναι ένα σημαντικό στάδιο, είτε υλοποιηθεί είτε δεν υλοποιηθεί. Στο εξής κανείς δεν θα μπορεί να πει «η Κυπριακή Δημοκρατία βρίσκεται υπό την κατοχή των Ελληνοκυπρίων». Δεν θα μπορούν να αναφέρονται σε συνεταιρικά δικαιώματα στην Κυπριακή Δημοκρατία όσοι απορρίπτουν την επιστροφή σε αυτό τον συνεταιρισμό. Αυτή η πρόταση κατέδειξε ότι η συντριπτική πλειοψηφία στον βορρά τάσσεται υπέρ των δύο κρατών και μάλιστα είναι υποστηρικτές της ΤΔΒΚ. Ξέρουν ότι σε περίπτωση που γίνει αποδεχτή αυτή η πρόταση θα γκρεμιστεί το ψεύτικο κράτος, θα χάσουν τα λάφυρα που έχουν στα χέρια τους και θα φύγουν απ’ εδώ όλα τα στρατεύματα, εκτός από τα εγγυητικά στρατεύματα. Κοιτάξτε τι γράφει ένας αγαπητός φίλος. Αν γίνει δημοψήφισμα γι’ αυτό στον βορρά, μόνο δύο τοις εκατό θα ψηφίσουν ναι. Δεν ξέρω πόσο τοις εκατό θα ψηφίσουν στον νότο, όμως αυτή είναι η κατάσταση στον βορρά. Το απορρίπτουν αυτό και οι οπαδοί της ομοσπονδίας ανάμεσά μας και όχι μόνο οι ρατσιστές και οι σοβινιστές.
Ξέρεις τι καταλαβαίνω απ’ όλα αυτά εγώ, αγαπητή Χριστίνα; Να σου πω. Οι Κύπριοι δεν έβαλαν μυαλό ακόμα. Ακόμα δεν ξέρουν να μοιράζονται. Δεν αντιλαμβάνονται καν σε τι είδους κίνδυνο ρίχνουν τον εαυτό τους και πάλι με αυτή την αμυαλοσύνη τους. Σαστίζω με το γεγονός ότι ακόμα δεν μπόρεσε να βρει λύση και ειρήνη ένας λαός, ο οποίος έζησε μιαν τόσο μεγάλη τραγωδία. Καταλαβαίνω, δεν θέλετε να επιστρέψετε στον συνεταιρισμό της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τότε τι θέλετε; Τι προτείνετε; Δικοινοτική διζωνική ομοσπονδία; Τότε συμπληρώστε το περιεχόμενό της. Πολιτική ισότητα. Εγγυήσεις. Έποικοι. Εδαφικό ποσοστό. Χάρτης. Τέσσερις ελευθερίες. Δεν γίνεται αν δεν εξηγήσετε τις απόψεις σας σε σχέση με αυτά!
Ήταν πολύ δύσκολο για τον Μακάριο να αποδεχτεί την ομοσπονδία μετά το 1974, όμως δεν μπορούσε να κάνει κάτι άλλο. Τώρα, η επιστροφή στον συνεταιρισμό του 1960 είναι το μη χείρον βέλτιστον για τους Ελληνοκύπριους. Πάλι δεν υπάρχει κάτι άλλο που μπορούν να κάνουν! Η Τουρκία κάνει κινήσεις στην Κύπρο, ανοίγει το Βαρώσι, μετατρέπει τη βόρεια Κύπρο εντελώς σε επαρχία, ζητά δύο κράτη, ολοκληρώνεται το πρώτο στάδιο της προσάρτησης. Ο δε κόσμος παρακολουθεί και δεν προχωρεί περισσότερο από την έκδοση καταδικαστικών δηλώσεων. Όσοι αντιτάσσονται στην ιδέα της επιστροφής του συνεταιρισμού στην Κυπριακή Δημοκρατία δεν βλέπουν φαίνεται τι θα μπορούσε να συμβεί απ’ εδώ και μπρος. Θα μετανιώσουν, όμως, θα είναι πολύ αργά…