Η Τουρκία έχει περάσει προ πολλού στην πολιτική της “εξαγωγής πολιτισμού”. Πρόκειται για ένα μοντέλο Χόλυγουντ, που υιοθετεί εδώ και χρόνια, επενδύει πολλά χρήματα και επιχειρεί με τηλεοπτικές σειρές να εξαπλωθεί εκτός των δικών της συνόρων. Η Τουρκία χρησιμοποιεί τον πολιτιστικό ιμπεριαλισμό μέσα από σαπουνόπερες, τις οποίες, μεταξύ άλλων, απολαμβάνει σε Ελλάδα και Κύπρο το αδηφάγο κοινό της υποκουλτούρας.
Από τις σαπουνόπερες, ωστόσο, πέρασε και στα “ιστορικά” σίριαλ, μια αναμενόμενη εξέλιξη. Το ” Η Κύπρος κάποτε”, που άρχισε να προβάλλεται την 1η Απριλίου από την τουρκική κρατική τηλεόραση, ελέγχεται ήδη για την παραποίηση ιστορικών γεγονότων. Το αναφέρουν Τουρκοκύπριοι στα Κατεχόμενα. Ποιος ο στόχος; Κατ’ αρχάς η χρονική συγκυρία δεν είναι καθόλου τυχαία.
Βρισκόμαστε παραμονές της άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης για το Κυπριακό ( 27-29 Απριλίου στη Γενεύη). Περαιτέρω, η έναρξη του σίριαλ έγινε 1η Απριλίου, ανήμερα της επετείου του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, στέλνοντας πολλά μηνύματα, ενώ οργανώθηκε δεξίωση στην κατεχόμενη Αμμόχωστο με υψηλές παρουσίες, όπως αυτή του Τούρκου αντιπροέδρου, Οκτάι. Γίνονται οι προετοιμασίες για την άτυπη Πενταμερή Διάσκεψη, αλλά η κατοχική Τουρκία επιχειρεί να εκπέμψει μίσος.
Για να αναπαράγουν μέσα από μια τηλεοπτική σειρά το μίσος και να αναδείξουν την ανάγκη των δύο κρατών, της πλάι-πλάι διαβίωσης. Η Τουρκία διαχρονικά αξιοποίησε στην προπαγάνδα της τον θάνατο και τις τραγωδίες, ακόμη κι όταν έλαμπε το ψέμα, ακόμη κι εάν άνθρωποι πλήρωναν με τη ζωή τους. Ένα από τα βασικότερα εργαλεία προπαγάνδας διαχρονικά από την τουρκική πλευρά ήταν εκείνο της “μπανιέρας”, που αποδείχθηκε στημένο.
Το έγκλημα στην “μπανιέρα”
Χρησιμοποιήθηκε μια οικογενειακή τραγωδία για να συντηρηθεί το μίσος και να βαθύνει το ποτάμι του διαχωρισμού, με περισσότερο αίμα. Στην ιστορία με την “μπανιέρα”, ο Ντενκτάς οικοδόμησε πολιτικές δεκαετιών και έπειθε εντός και εκτός Κύπρου για την “βαναυσότητα” των Ελλήνων. Ακόμη και στην ελληνική πλευρά βρέθηκαν άνθρωποι, που αναπαρήγαγαν την προπαγάνδα του ψέματος και του μίσους. Στην περίπτωση αυτή η αλήθεια αποκαταστάθηκε μέσα από την έρευνα του δημοσιογράφου Κώστα Γενάρη, που έφυγε από κοντά μας στις 30 Δεκεμβρίου 2019.
Ο Τούρκος φωτορεπόρτερ, ο οποίος το 1964 φωτογράφησε τη σκηνή στην κατεχόμενη σήμερα Ομορφίτα, θα αναφέρει πως «ο πατέρας των παιδιών είχε πάθει αμόκ. Και εκτέλεσε τα παιδιά του και τη σύζυγό του. Εν ψυχρώ. Και στη συνέχεια ο δολοφόνος εξαφανίστηκε. Τον εξαφάνισαν οι τουρκικές αρχές» (Κώστα Γενάρη “Εξ Ανατολών”, εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2001, σελίδες 15-18.). Ο φωτορεπόρτερ, Αχμέτ Μπαράν, ο οποίος το 1985 ήταν επικεφαλής του γραφείου του πρακτορείου Ανατολού στην Αθήνα, είχε προβεί στις αποκαλύψεις αυτές, οι οποίες αποκαλύψεις δημοσιοποιήθηκαν μετά το θάνατό του.
Ακόμη και η τοποθέτηση των θυμάτων στην μπανιέρα ήταν στημένη, καθώς μετακινήθηκαν εκεί. Όπως έγραψε ο αείμνηστος Σάββας Παύλου, τον Δεκέμβριο του 2011, από την αρχή ήταν γνωστό ότι στο έγκλημα αυτό δεν ενεχόταν καθόλου η ελληνική πλευρά. Ήταν ένα απεχθές έγκλημα το οποίο επιτέλεσε τουρκική σχιζοφρένεια και παραφροσύνη, συγκεκριμένα του Τούρκου γιατρού της ΤΟΥΡΔΥΚ, ο οποίος μετά αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει.
Η ηγεσία της τουρκοκυπριακής ανταρσίας, αφού εξαφάνισε αμέσως, μεταφέροντας αεροπορικώς στην Τουρκία, τον συζυγοκτόνο και παιδοκτόνο γιατρό, γιατί ήταν εύκολο να υποπέσει σε αντιφάσεις και ως ένοχος να μην μπορέσει να κατασκευάσει μια διήγηση δολοφονικής επίθεσης εκ μέρους άλλων, εκμεταλλεύτηκε το γεγονός για λόγους προπαγάνδας, αποδίδοντάς το στην “γενοκτόνο” διάθεση των Ελλήνων της Κύπρου.
Που αποσκοπεί η τουρκική προπαγάνδα
Η τουρκική προπαγάνδα αποδίδει. Κυρίως, λόγω ανιστόρητων και δογματικών προσεγγίσεων, “εισβάλλει” και στην ελληνική πλευρά. Το «κάναμε και εμείς» είναι μια προσέγγιση που προσφέρει άλλοθι στην τουρκική συνεχιζόμενη κατοχή και τα εγκλήματα. Έγιναν εγκλήματα από Ελληνοκύπριους; Ασφαλώς. Η διαφορά είναι πως η Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία δεν βαρύνεται με εγκλήματα πολέμου, έχει θεσμούς και λειτουργούν.
Οι δολοφονίες δεν παραγράφονται και όσοι εμπλέκονται θα πρέπει να τιμωρηθούν. Είναι σαφές πως αυτή η νέα σειρά απευθύνεται πρωτίστως στους Τουρκοκύπριους, κατά κύριο λόγο τους νέους, που δεν έζησαν τα γεγονότα. Το “Η Κύπρος κάποτε”, εξυπηρετεί το αφήγημα του διαχωρισμού και των δύο κρατών.
Και σε όλα αυτά υπάρχει ο κίνδυνος να πέσει στην παγίδα και η ελληνική πλευρά, εάν ξεσπάσει, για παράδειγμα, μια συζήτηση για ευθύνες της δικής μας πλευράς. Μέχρι στιγμής κάτι τέτοιο δεν ακούστηκε. Η τηλεοπτική αυτή σειρά, με κρατική χορηγία και στήριξη από την Τουρκία, έχει μόνο ένα στόχο: Να αναπτύξει και να καλλιεργήσει πολιτικό μήνυμα και ιστορικό αφήγημα, όπως εκείνο της “μπανιέρας”.