Του Ανδρέα Πιμπίσιη, 17 Απριλίου 2021
Η απαίτηση της τουρκικής πλευράς –ένα 10ημερο πριν από το κρίσιμο ραντεβού της Γενεύης– για λύση δύο κρατών με κυριαρχική ισότητα, αποτελεί στην ουσία μια συνταγή μη λύσης του Κυπριακού.
Αναλύοντας την τουρκική θέση στο Κυπριακό παραμονές του ταξιδιού στη Γενεύη, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ξεκαθάρισε πως «η δημιουργία δύο κρατών δεν έχει θέση, η κυριαρχική ισότητα δεν έχει θέση, διότι προϋποθέτει την ύπαρξη κυριαρχίας».
Για την ελληνοκυπριακή πλευρά επιδίωξη είναι «η εξεύρεση μιας λύσης μέσα στις παραμέτρους των Ηνωμένων Εθνών» υπενθυμίζοντας τη σημαντική εργασία και τις συγκλίσεις. Στόχος της νέας προσπάθειας στο Κυπριακό, σύμφωνα με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, είναι η μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας «σε ένα δικοινοτικό ομόσπονδο κράτος, αλλά πριν και πάνω απ’ όλα λειτουργικό, που δεν θα μετατρέπεται σε προτεκτοράτο της Άγκυρας, που θα διασφαλίζει τα δικαιώματα του συνόλου των Κυπρίων πολιτών, είτε Ελληνοκυπρίων, είτε Τουρκοκυπρίων».
Απαντώντας στους ισχυρισμούς της τουρκικής πλευράς είπε πως «ουδέποτε έχουμε διανοηθεί να επικυριαρχήσουμε σε αυτό που έχουμε συζητήσει, την πολιτική ισότητα μεταξύ των δύο οντοτήτων, αλλά και την πολιτική ισότητα, όπως ερμηνεύεται από το ψήφισμα 716 του Συμβουλίου Ασφαλείας που δεν προϋποθέτει απαραιτήτως τη θετική ψήφο για όλες τις αποφάσεις». Ταυτόχρονα επανέλαβε ότι «αποδέχομαι τη θετική ψήφο, αν και εφόσον η οποιαδήποτε πρόταση στο Υπουργικό Συμβούλιο δεν μπορεί να παραβλάψει τα συμφέροντα της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Εκεί πρέπει να έχουν το δικαίωμα για προστασία τους και αυτό εκφράζει την πολιτική ισότητα και την προστασία της πολιτικής ισότητας, νοουμένου βεβαίως ότι θα υπάρχει ένας αποτελεσματικός μηχανισμός επίλυσης των διαφορών».
Σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι με όσα λαμβάνουν χώρα και όσα ακούγονται από την Τουρκία το τελευταίο διάστημα, ίσως να μην ήταν η κατάλληλη χρονική περίοδος για διεξαγωγή της άτυπης πενταμερούς διάσκεψης, καθώς μπορεί να βρεθούμε προ διλημμάτων που να αφορούν αδιέξοδο ή οριστικά το μέλλον του Κυπριακού, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι «η άτυπη (πενταμερής) έχει καθοριστεί ύστερα από τρία και τόσα χρόνια προσπαθειών να επαναρχίσει ο διάλογος, όχι με ευθύνη δική μας, αλλά με ευθύνη της Τουρκίας, η οποία προφασιζόμενη, είτε το Brexit, είτε εκλογές, με πολλά προσχήματα, έφτασε κάποια στιγμή να αποφασίσει ο ΓΓ ότι πρέπει να καταβάλει μια νέα προσπάθεια, προκειμένου να εξευρεθεί κοινό έδαφος».
Συνεπώς, συνέχισε «δεν θεωρώ κατάλληλη ή ακατάλληλη τη στιγμή που επελέγη. Ήταν ύστερα από διαβουλεύσεις, ύστερα από διαπραγματεύσεις, ύστερα από την αποτυχία τόσων και τόσων προσπαθειών που η δική μας πλευρά, θέλω να τονίσω, ήταν πάντα θετική. Εκείνοι οι οποίοι αντιδρούσαν ήταν η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή πλευρά».
Κληθείς να σχολιάσει την τετραμερή Υπουργική Συνάντηση Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων που πραγματοποιείται στην Κύπρο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε πως «είναι για αυτό που λέμε ότι η Κύπρος αποτελεί έναν παράγοντα σταθερότητας, ειρήνης και έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια, και είναι πλέον εξόφθαλμο σε όλους, εξού και οι αντιδράσεις της Τουρκίας, ότι έχουμε αναπτύξει στενές φιλικές σχέσεις με όλες τις γείτονες χώρες και όχι μόνο, αλλά και με τις χώρες του Αραβικού Κόλπου».
Δεν αποκλείει την Ευρωπαϊκη Ένωση ο Τσαβούσογλου
Στις δηλώσεις του στα κατεχόμενα, μετά τη συνάντηση με τον Ταχσίν Ερτουγρούλογλου, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου εμφανίστηκε θετικός ως προς την παρουσία της ΕΕ στη Γενεύη. Είπε ότι στη Γενεύη η κάθε πλευρά «περιλαμβανομένων των παρατηρητών, αναμένουμε να θέσουν κι αυτοί τις απόψεις τους με ειλικρίνεια». Η ΕΕ έχει μεν αποκλειστεί από του να βρίσκεται στον χώρο της συνάντησης 5+1 πλην όμως μπορεί να είναι στη Γενεύη ως παρατηρητής. Μια φόρμουλα που βρίσκει όλα τα μέρη σύμφωνα.
Απ’ εκεί και πέρα, σύμφωνα με τον Τσαβούσογλου, «εάν υπάρχει ένα κοινό έδαφος, οι διαπραγματεύσεις θα ξεκινήσουν με νέες παραμέτρους». Από πλευράς του Ερτουγρούλογλου ανέφερε ότι στην άτυπη πενταμερή μία μόνο είναι η ατζέντα, να δούμε εάν υπάρχει ή όχι κοινό έδαφος το οποίο οι πλευρές θα μπορέσουν να διαπραγματευτούν στη συνέχεια.
Μήνυμα προς το εσωτερικό
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης στις δηλώσεις του υπέδειξε προς την πολιτική ηγεσία ότι πρέπει να λαμβάνει σοβαρά υπόψη τις ενέργειες της Τουρκίας και να σταματήσει να απαιτεί από τον ίδιο να προβεί σε αποδοχή θέσεων χωρίς να πάρει οτιδήποτε.
Σύμφωνα με τον ΠτΔ, η Τουρκία «επιβεβαίωσε με τον ηχηρότερο δυνατό τρόπο, την αμετάθετη θέση που έχει χαραχθεί πολύ παλαιότερα, ακόμα και από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτό που σαν μήνυμα θέλω να στείλω στη δική μας πολιτική ηγεσία είναι να λαμβάνουν όλα όσα εκφράζονται, εκφέρονται, αλλά και υλοποιούνται μέσα από συγκεκριμένες πολιτικές και να σταματήσουν να υπαγορεύουν ότι θα πρέπει χωρίς διαπραγμάτευση να αποδεχθούμε θέσεις οι οποίες απλά θα γίνουν δεκτές σαν τετελεσμένο χωρίς να πάρουμε τίποτε».