Αυτό είναι κατάντημα. Κάθε φορά που οι Τούρκοι κάνουν ένα βήμα περαιτέρω σκλήρυνσης της στάσης τους, θέτοντας νέες μαξιμαλιστικές αξιώσεις, η ελληνική πλευρά στην Κύπρο κάνει παντιέρα την προηγούμενη τουρκική θέση. Οι όποιες ενστάσεις εξαφανίζονται, καθώς βρισκόμαστε ενώπιον ενός χειρότερου σεναρίου. Τι κι αν η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία έχει φορτωθεί με όλες εκείνες τις υποχωρήσεις και μόλις εφαρμοστεί θα καταρρεύσει; Τι κι αν όλα τα διαχωριστικά στοιχεία έχουν βαθμηδόν διαμορφώσει ένα ρατσιστικό, αντιδημοκρατικό μόρφωμα, που θα αναπαράγει εσαεί εθνικισμούς και συγκρούσεις; Ο νέος μπαμπούλας είναι τα δύο κράτη, που είναι καταστροφική εξέλιξη. Και για να τα αποφύγουμε, που πρέπει, θέλουν να αποδεχθούμε ένα άλλο αρνητικό σενάριο.
Η Τουρκία παρουσιάζεται να επιμένει σε λύση δύο κρατών. Είναι η ακραία θέση από την οποία σε κάποια στιγμή «μεγαλοσύνης» της θα κάνει πίσω ζητώντας ανταλλάγματα. Θα κάνει, για παράδειγμα, κίνηση αποδοχής μιας συνομοσπονδίας, που θα την ονομάσουν ΔΔΟ ή οτιδήποτε άλλο και θα θεωρείται σημαντική υποχώρηση. Για να μπορούν να βρεθούν ηγεσίες στην Κύπρο κι αλλού να πανηγυρίσουν.
Από το 2017 και εντεύθεν, που η… αθυροστομία έστειλε σινιάλο στην αντίπερα όχθη και στους διάφορους περιοδεύοντες μεσολαβητές, ξεκίνησε να ψήνεται το άλλο σενάριο. Αυτό που βολεύει όλους τους άλλους εκτός από εμάς. Ο Γενικός Γραμματέας ξεκίνησε τα «ναι μεν αλλά». Ο Αντόνιο Γκουτέρες, στην τελευταία του συνέντευξη Τύπου χρειάσθηκε τη βοήθεια του συνεργάτη του για να θυμηθεί τι λύση αναζητείται στο Κυπριακό, ενώ με άνεση αναφέρθηκε σε «διοίκηση της βόρειας Κύπρου». Ο Γενικός Γραμματέας αποδέχθηκε χωρίς μεγάλη δυσκολία την απαίτηση της κατοχικής Τουρκίας για κατάθεση κι άλλων ιδεών. Σε αυτό το νέο σκηνικό, των νέων δεδομένων, δεν θα απουσίαζε η Αγγλία. Ο Εγγλέζος υπουργός Εξωτερικών, Ντομινίκ Ράαμπ, η χώρα του οποίου πετυχαίνει να βρίσκεται στον… τόπο του εγκλήματος στο σωστό «τάιμινγκ», ήλθε και είπε, περίπου αυτά που ήθελε να ακούσει η κάθε πλευρά. Εκπρόσωπος χώρας των πέντε μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας δεν το γύριζε η γλώσσα του δημόσια να αναφερθεί στις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών.
Η σύγκληση της άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης για το Κυπριακό θεωρείται δεδομένη. Δεδομένο είναι πως όλα θα είναι στο τραπέζι. Και με αυτό όλοι θεωρούν πως θα τεθούν βασικά οι νέες ιδέες της κατοχικής Τουρκίας και εάν χρειαστεί θα ακολουθήσουν οι γεφυρωτικές των Βρετανών. Όταν αναφέρονται στο «όλα στο τραπέζι» θεωρούν δεδομένο ότι μόνο η Τουρκία μπορεί να θέτει ιδέες.
Και η ελληνική πλευρά; Μπροστά στο φόβο των δύο κρατών, της επιβολής νέων τετελεσμένων, θα γυροφέρνει για ελεημοσύνη για να διασφαλίσει τι; Το σχέδιο Α της τουρκικής πλευράς, που είναι ως γνωστό η συνομοσπονδία; Δεν έχει δικές της ιδέες να καταθέσει; Είναι προφανές πως με το ένα ή το άλλο σενάριο η κατοχική Τουρκία θα είναι κερδισμένη.
Η Κυπριακή Δημοκρατία χωρίς να καταφεύγει στην ονοματολογία και στα διάφορα αφηγήματα προσαρμογής στις τουρκικές επιδιώξεις, επιβάλλεται να θέσει μια σειρά από θέσεις, που θα διασφαλίσουν τη συνέχεια του κράτους, που ως Κυπριακή Δημοκρατία είναι μέλος του ΟΗΕ και εντάχθηκε στην Ε.Ε. Θα πρέπει να θέσει ρυθμίσεις ενωτικές και όχι διαχωριστικές. Και για τον τρόπο εκλογής των θεσμικών οργάνων του κράτους και για το πώς θα λαμβάνονται οι αποφάσεις (χωρίς στρεβλώσεις αντιδημοκρατικών προνοιών). Θα πρέπει να θέσει προτάσεις που θα διασφαλίζει τις ελευθερίες και τα δικαιώματα στη διακίνηση, εγκατάσταση και περιουσία. Χωρίς περιορισμούς. Να μην υπάρχουν εγγυήσεις και στρατεύματα καθόλου. Να είναι, όπως είπε και ο Νίκος Κοτζιάς, ένα κανονικό κράτος. Όπως τα άλλα ευρωπαϊκά. Είναι τούτο υπερβολή; Είναι ανέφικτο; Δεν δοκιμάσαμε ποτέ. Το άλλο, που έγινε παντιέρα φαντάζει ανέφικτο εκτός κι εάν γίνουν αποδεκτές και οι τελευταίες πινελιές των τουρκικών αξιώσεων, που θα είναι αυτοχειρία.