Θα ήθελα να θεωρώ ότι η λύση και η ειρήνη στην Κύπρο εξαρτώνται από τους Κύπριους, αλλά δυστυχώς δεν μπορώ. Διότι δεν υπάρχει κανένας σοβαρός λόγος που να δικαιολογεί κάτι τέτοιο. Δηλαδή, αν εμείς οι Κύπριοι ενωνόμασταν και διεξήγαμε σοβαρό αγώνα εναντίον όσων μοίρασαν την πατρίδα μας, θα μπορούσα να έλεγα ότι όλα εξαρτώνται από εμάς. Αλλά ούτε μια τέτοια ενότητα υπάρχει, ούτε ένας τέτοιος αγώνας! Οι Κύπριοι άφησαν ευχαρίστως σε άλλους την πρωτοβουλία για λύση και ειρήνη. «Εμείς δεν μπορούμε να το λύσουμε, ελάτε λύστε το εσείς», είπαν. Πάντα εναπόθεταν όλες τις ελπίδες τους σε εκείνους. Στους ζαπτιέδες του κόσμου. Γι’ αυτό ουδέποτε είχαν ένα σχέδιο λύσης και ειρήνης οι Κύπριοι. Τα σχέδια ετοιμάστηκαν όλα στις κουζίνες των χάμπουργκερ και της πίτσας. Δεν ψήθηκαν έστω μια φορά στους δικούς μας πέτρινους φούρνους. Και η Κυπριακή Δημοκρατία που ανακηρύχθηκε το 1960 ψήθηκε σε αυτή την κουζίνα. Και όλα τα σχέδια που ήρθαν μετά απ’ αυτήν.
Τα ετοιμάζουν εκείνοι και τα βάζουν μπροστά μας. Αν σου αρέσουν, φάγε τα με όρεξη. Αν δεν σου αρέσουν, μην τα φας. Γι’ αυτό ενδιαφερόμασταν τόσα χρόνια για τις αμερικανικές και τις βρετανικές κυβερνήσεις που πηγαινοέρχονταν. Δεν μας ενδιέφερε τι έκαναν, τι σχεδίαζαν αυτές οι κυβερνήσεις για τις άλλες χώρες. Κοιτάζαμε μόνο τι θα μπορούσαν να κάνουν για εμάς. Η Αμερική μπορεί να έχει διαλύσει το Ιράκ, να έχει κάψει και να έχει καταστρέψει τη Λιβύη και να μην έχει αφήσει πέτρα όρθια στη Συρία. Όμως, αν είχε καλές προθέσεις για εμάς, τίποτα απ’ όλα αυτά δεν μας ένοιαζε. Για παράδειγμα, όταν ψηφίζαμε εμείς εδώ το σχέδιο Ανάν, η Αμερική έσφαζε στο Ιράκ. Ήταν ένας δήμιος εκεί. Δήμιος ολόκληρου του ιρακινού λαού, όχι μόνο του Σαντάμ. Όμως, αν θα έφερνε μια λύση στην Κύπρο, ήμασταν έτοιμοι να αγκαλιάσουμε αυτό τον δήμιο και να τον εγκολπωθούμε.
Να δώσω ακόμα ένα παράδειγμα από εμάς. Στην Τουρκία υπάρχει ένα φασιστικό καθεστώς. Και ένας τύραννος δικτάτορας. Αλλά δεν μας ενδιαφέρει καθόλου η τυραννία του και αυτά που έκανε στη Συρία, η στήριξη που παρείχε σε βάρβαρες τζιχαντιστικές συμμορίες. Διότι στον καθρέφτη που κοιτάζουμε, μόνο τον εαυτό μας βλέπουμε. Αν ένας φασίστας δικτάτορας που τυραννά όλους συμμορφωθεί ξαφνικά και κάνει κάποιο θετικό βήμα για τη λύση στην Κύπρο, είμαστε έτοιμοι να τον φιλήσουμε στο μέτωπο. Μάλιστα μπορεί να ζητήσουμε ακόμα και να του απονεμηθεί το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης γι’ αυτό! Ιδού, αυτοί είμαστε εμείς οι Κύπριοι. Δεν μας ενδιαφέρει το ντέρτι του άλλου. Μπορεί να είναι ακόμα και ήρωάς μας ο δήμιος του άλλου!
Γιατί τα έγραψα αυτά τώρα. Να σας πω. Γνωρίζω ότι το κλειδί της λύσης του κυπριακού προβλήματος βρίσκεται στα χέρια της Αμερικής και της Αγγλίας. Άλλωστε εκείνες δημιούργησαν αυτό το πρόβλημα. Αν θέλουν, πάλι εκείνες είναι που θα το λύσουν. Όμως δεν θέλουν. Έγραψα πολλές φορές μέχρι σήμερα γιατί δεν θέλουν. Διότι είναι πολύ ικανοποιημένες από το στάτους κβο που δημιουργήθηκε το 1974. Τους βολεύει ένα αναγνωρισμένο κράτος και ένα πειρατικό οικοδόμημα στο νησί. Μπορούν να κάνουν κάθε είδους σκοτεινές δουλειές στο πειρατικό οικοδόμημα στο οποίο δεν υπάρχει το διεθνές δίκαιο. Το μέρος αυτό είναι ένα αγαθό για εκείνους. Αν δεν ήταν ικανοποιημένοι από αυτό το στάτους κβο, σίγουρα θα έκαναν κάτι άλλο λέγοντας «ιδού, πάρτε μια λύση». Και δεν θα περίμεναν 47 χρόνια γι’ αυτό. Ουσιαστικά δεν θα περίμεναν καθόλου.
Τώρα καρφώσαμε τα βλέμματά μας στον Μπάιντεν. Άραγε θα κάνει κάτι αυτός; Είναι αλήθεια πως βρισκόμαστε στην αρχή της υπόθεσης, όμως νομίζω ότι φάνηκε από τώρα. Κατά τη γνώμη μου, δεν θα κάνει. Θα τελειώσει χωρίς λύση και η περίοδος Μπάιντεν. Αλλά θα συνεχίσουν τις παλιές τους κινήσεις για να κρατούν ζωντανές τις ελπίδες μας και να μας ενθουσιάζουν. Θα μας στείλουν ξανά μεσολαβητές. Ειδικούς αντιπροσώπους κ.λπ. Μάλιστα, μπορεί να ετοιμάσουν ακόμα ένα σχέδιο για να απορριφθεί. Όπως τους βολέψει. Άλλωστε, δεν κάνουν για εμάς εκείνα τα σχέδια. Για τον εαυτό τους τα κάνουν!
Αν ενωνόμασταν. Αν αναγεννιόμασταν. Αν βάζαμε μυαλό. Όλοι οι Κύπριοι. Έλληνες και Τούρκοι μαζί. Και δεν θα τους χρειαζόμασταν και θα χαλούσαμε το παιχνίδι τους. Πού όμως, πού είναι εκείνες οι μέρες…