Το περασμένο φθινόπωρο όταν συζητούσαμε για τις εξελίξεις στο Κυπριακό η πραγματοποίηση της άτυπης διάσκεψης προπαρασκευαστικού χαρακτήρα τοποθετείτο εντός Δεκεμβρίου με προοπτική εντός Ιανουαρίου να προχωρήσουν σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις για τη λύση του προβλήματος. Στη συνέχεια οι ημερομηνίες μετακινήθηκαν ελαφρώς με τον χρόνο εκκίνησης να είναι ο Γενάρης ή το αργότερο αρχές Φεβρουαρίου.
Η τουρκική πλευρά (δηλαδή η Άγκυρα), η οποία περηφανεύεται πως η σύγκληση μιας άτυπης διάσκεψης των 5 συν Ηνωμένα Έθνη ήταν δική της ιδέα, άρχισε να ρίχνει νέες ημερομηνίες κατά τις δημόσιες παρεμβάσεις. Και νωρίς τον Γενάρη όταν ακόμα στη Λευκωσία εκτιμούσαν ότι η άτυπη συνάντηση θα πραγματοποιηθεί πρώτο δεκαήμερο του Φεβρουαρίου, στην Άγκυρα και στα κατεχόμενα δήλωναν ότι η 5+1 θα γίνει μέσα στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του μήνα.
Μια απόκλιση ορισμένων ημερών μπορεί να μην έχει και τόση σημασία όταν οι συζητήσεις είναι ακόμα στο προπαρασκευαστικό στάδιο. Έδειχνε όμως μια τάση από τουρκικής πλευράς. Σε κάθε συζήτηση του θέματος έσπρωχναν τη διαδικασία και λίγο πιο κάτω.
Μετά την τελευταία επίσκεψη της Τζέιν Χολ Λουτ στο νησί και τις επαφές που είχε με τα εμπλεκόμενα μέρη, η άτυπη συνάντηση τοποθετείτο τέλη Φεβρουαρίου (δηλαδή μέσα στο δεύτερο 15θήμερο) και λίγο αργότερα προστέθηκε ένα «ή αρχές Μαρτίου». Και οι πληροφορίες έφεραν το θέμα των ημερομηνιών να ξεκαθαρίζει ευθύς μετά την υιοθέτηση του ψηφίσματος για την ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Το μόνο που ξεκαθάρισε εκείνη την περίοδο ήταν πως η άτυπη «θα είναι τις πρώτες ημέρες του Μάρτη στη Νέα Υόρκη».
Βεβαίως, από την αρχή υπήρχε ερωτηματικό κατά πόσο μπορούσαν όλα τα μέρη να πάνε Νέα Υόρκη λόγω των αυστηρών υγειονομικών μέτρων που έχουν επιβληθεί. Έγιναν σκέψεις να συγκεντρωθούν όλοι στον ίδιο χώρο ώστε να αποφύγουν τις μετακινήσεις κ.λπ. Πλην όμως η Νέα Υόρκη άρχισε να φαντάζει ως απίθανος χώρος πραγματοποίησης και όλοι πλέον βλέπουν προς Γενεύη μεριά.
Και μιας και το έφερε η κουβέντα και φτάσαμε ώς τον Μάρτη, μπαίνει κάτω ο προβληματισμός κατά πόσο η Τουρκία σπρώχνει την άτυπη συνάντηση ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο κοντά στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα πραγματοποιηθεί στα τέλη του ερχόμενου μήνα. Επισήμως Αθήνα και Λευκωσία –που σίγουρα έβλεπαν την πορεία των πραγμάτων– προσπάθησαν να το αφήσουν εκτός της δημόσιας συζήτησης το συγκεκριμένο θέμα, για να μην ρίξουν νερό στον μύλο των τουρκικών προθέσεων και ενεργειών.
Σήμερα, αυτό που φαίνεται ως δεδομένο είναι πως η συνάντηση 5+1 θα πραγματοποιηθεί κάποια χρονική στιγμή μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 25ης και 26ης Μαρτίου. Μιλάμε δηλαδή για αρχές Απριλίου, στην καλύτερη των περιπτώσεων. Αυτό θα φανεί όταν και εφόσον η πλευρά των Ηνωμένων Εθνών επικοινωνήσει με τα εμπλεκόμενα μέρη για να ξεκαθαρίσει το σκηνικό. Κάτι που φαίνεται αυτή τη στιγμή πως δεν έχει την πρόθεση να το κάνει και αφήνει τα πράγματα να προχωρήσουν.
Είναι λοιπόν εμφανές, ακολουθώντας μόνο τη χρονολογική πορεία των πραγμάτων, ότι η διαδικασία της προπαρασκευαστικής συνάντησης των πέντε συν τα Ηνωμένα Έθνη έχει μετατραπεί σε ένα παίγνιο της Άγκυρας το οποίο προσπαθεί να χρησιμοποιήσει στη βάση των δικών της αναγκών, εξυπηρετώντας τους δικούς της στόχους. Τα Ηνωμένα Έθνη, τα οποία κάποιος μπορεί να ανέμενε ότι θα είχαν ένα πρωταγωνιστικό ρόλο, στην πράξη παραμένουν απλοί θεατές. Φαίνεται πως η απουσία ενός διαπραγματευτή/μεσολαβητή από πλευράς του διεθνούς οργανισμού δημιουργεί ένα κενό.
Κοιτάζοντας κάποιος την πορεία της συζήτησης για τον χρόνο σύγκλησης της άτυπης πενταμερούς δεν μπορεί να παραλείψει να σημειώσει και το ποια ήταν η κατάσταση πραγμάτων στο εσωτερικό. Όλη αυτή την περίοδο, λόγω μιας σειράς ζητημάτων που προέκυψαν, η προσοχή της κοινής γνώμης είχε στραφεί πως άλλα θέματα που δεν είχαν σχέση με τις εξελίξεις στο Κυπριακό.
Οι σκοπιμότητες από τουρκικής πλευράς έχουν σκοτώσει την όποια προοπτική μπορεί να υπήρχε το περασμένο φθινόπωρο όταν άρχισε να κτίζεται η πραγματοποίηση άτυπης συνάντησης προπαρασκευαστικού χαρακτήρα. Η Τουρκία αυτή τη στιγμή ενδιαφέρεται πρωτίστως σε αναβάθμιση των σχέσεών της με Ευρωπαϊκή Ένωση.
Έχοντας προηγουμένως καταφέρει να αποπυροδοτήσει σε βάρος της αποφάσεις η Τουρκία προσπαθεί τώρα να το επαναλάβει. Αφού κατάφερε στα δύο προηγούμενα Ευρωπαϊκά Συμβούλια να περάσει χωρίς ουσιαστικές επιπτώσεις αποσύροντας το ερευνητικό της σκάφος από την ελληνική θαλάσσια περιοχή, γιατί να μην το επαναλάβει. Μόνο που αυτή τη φορά δεν αποσύρει κάποιο πλοίο ή γεωτρύπανο αλλά χρησιμοποιεί το Κυπριακό. Κι αυτό είναι ενδεχομένως χειρότερο. Όχι γιατί χρησιμοποιεί το Κυπριακό στα ευρωπαϊκά της παίγνια, αλλά γιατί θεωρεί η Τουρκία πως το να αποσύρει ένα γεωτρύπανο ή ένα ερευνητικό από την κυπριακή θάλασσα δεν θα έχει την όποια απόδοση εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
bimbishis@phileleftheros.com