ΣΕΝΕΡ ΛΕΒΕΝΤ, 25/04/2021
Επειδή είμαστε μια πολύ κλειστή κοινότητα στον κόσμο, δεν μας ενδιαφέρουν και πολύ γεγονότα που συμβαίνουν μακριά μας. Τι συμβαίνει; Ποιος κάνει τι και πού; Δεν μας ενδιαφέρει και πολύ. Δεν περνάει από το μυαλό κανενός ότι είμαστε και εμείς μέρος εκείνων των γεγονότων και επηρεαζόμαστε πολύ απ’ αυτά. Αν σας πω Ουκρανία για παράδειγμα, μπορείτε να πείτε τι σχέση έχει με το δικό μας πρόβλημα. Όμως, η μεγάλη ένταση στην Ουκρανία θα μπορούσε αυτή τη στιγμή να επηρεάσει το πρόβλημά μας πολύ περισσότερο από τη διάσκεψη στη Γενεύη. Πώς; Να σας εξηγήσω. Στην Ουκρανία συντελείται μία πολύ έντονη διαμάχη ανάμεσα στη Δύση και στη Ρωσία. Η Δύση θέλει να εντάξει την Ουκρανία στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ. Η Ρωσία δεν την αφήνει. Η Ουκρανία είναι πολύ σημαντική και για τη Ρωσία και για τη Δύση. Είναι ένα πυρηνικό κράτος. Το σημαντικότερο από τις 15 δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης που διαλύθηκε. Γειτονεύει και με τη Ρωσία και με τη Δύση. Είναι γέφυρα μεταξύ των δύο. Στην Ουκρανία ζει μεγάλος αριθμός Ρώσων, όπως σε όλες τις σοβιετικές δημοκρατίες. Τα Σοβιέτ διαλύθηκαν, αλλά έμεινε στο μέρος που βρισκόταν η πλειοψηφία του ρωσικού πληθυσμού που είχε εγκατασταθεί παντού. Στο Καζακστάν, για παράδειγμα, ο μισός πληθυσμός είναι Ρώσοι.
Τις τελευταίες μέρες κλιμακώθηκε ξανά άσχημα η ένταση στην Ουκρανία, όπου είχαν υπάρξει και στο παρελθόν σοβαρές αιματηρές συγκρούσεις. Ο Πούτιν συσσώρευσε μεγάλο αριθμό στρατευμάτων στα σύνορα με την Ουκρανία. Αν δεν υπάρξει υποχώρηση, μπορεί ανά πάσα στιγμή να αρχίσει ένας πολύ αιματηρός πόλεμος. Σε αυτό ακριβώς το σημείο, η άκρη της υπόθεσης φτάνει και σε εμάς. Στο πλευρό ποιου βρίσκεται η Τουρκία; Της Αμερικής και της Δύσης ή της Ρωσίας; Ήρθε η ώρα να αποφασίσει ο Ταγίπ Ερντογάν. Και οι γλυκιές του σχέσεις με τον Πούτιν άρχισαν να επιδεινώνονται από τώρα. Η αποστολή μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην Ουκρανία, και επιπλέον η σύναψη συμφωνίας για πολεμικά αεροπλάνα, εξόργισε τον Πούτιν. Έδωσε την πρώτη απάντηση στον Ερντογάν. Σταμάτησε τις πτήσεις από τη Ρωσία στην Τουρκία. Κατάφερε πλήγμα στον τουρισμό της. Όμως, αν προχωρήσει περισσότερο ο Ερντογάν, δεν θα μείνει σε αυτό ο Πούτιν. Μπορεί να κάνει νέες κινήσεις κατά της Τουρκίας και στη Συρία και στη Λιβύη. Μπορεί να τη στριμώξει για τα καλά. Στη Συρία είχε ανοίξει τον δρόμο της. Τώρα μπορεί να τον κλείσει.
Οι κινήσεις του Ερντογάν τέθηκαν κάτω από το μικροσκόπιο της Δύσης. Είναι πολύ σημαντικό γι’ αυτούς να μην ταχθεί στο πλευρό της Ρωσίας η Τουρκία στην κρίση της Ουκρανίας. Αν αποφασίσει να αποκόψει εντελώς τις σχέσεις με τον Πούτιν, θα ικανοποιηθούν πολύ απ’ αυτό. Και θα κάνουν πιο ήπιες τις απαιτήσεις τους προς αυτήν. Μάλιστα ίσως να παραιτηθούν τελείως των απαιτήσεων αυτών. Την ώρα που υπάρχει ένα ζήτημα όπως η Ουκρανία, δεν κοιτάζουν τις ενέργειες του Ερντογάν στην Κύπρο. Η Ρωσία είναι η σημαντική γι’ αυτούς. Όχι η Κύπρος. Σε αυτό το στάδιο, καθόλου δεν νομίζω ότι θα κάνουν κάτι που θα προσβάλει τον Ερντογάν. Γι’ αυτούς το μεγαλύτερο δώρο θα είναι η απομάκρυνση του Ερντογάν από τη Ρωσία και η διατήρηση της θέσης του στο δυτικό μπλοκ. Σε αυτήν ακριβώς την κρίσιμη περίοδο, ο Ερντογάν αυξάνει τις παρεμβάσεις του στην Κύπρο. Και ρίχνει στο τραπέζι τη θέση δύο κρατών. Ακόμα και αν δεν πει ναι σε αυτό η Δύση στη Γενεύη, σίγουρα θα αποφύγει να κάνει κάτι που θα λυπήσει τον Ερντογάν.
Η συγκυρία αυτή είναι στον κόσμο τούτη τη στιγμή. Άλλαξε η κυβέρνηση στην Αμερική, αλλά ο Μπάιντεν δεν βλέπει τίποτε άλλο εκτός από τη Ρωσία. Και την Κίνα. Οι δύο αυτές χώρες γεμίζουν την ημερήσια διάταξη της Αμερικής και της Δύσης. Η Ρωσία και η Κίνα.
Αναμφίβολα θα μας επηρεάσει πολύ η απόφαση του Ερντογάν, που πρόκειται να πάρει μια απόφαση ανάμεσα στη Δύση και στη Ρωσία. Σε περίπτωση που αποκοπεί από τη Ρωσία ο Ερντογάν, ο οποίος συνεχίζει την πολιτική της μη λύσης στην Κύπρο και μετατρέπει σε επαρχία του το βόρειο τμήμα του νησιού, η Δύση δεν θα του ασκήσει απολύτως καμία πίεση για την Κύπρο. Δεν θα τον πιέσει για τη λύση ή για την ομοσπονδία. Και αν θέλετε την αλήθεια, ούτως ή άλλως δεν θέλει να το κάνει. Φαίνονται ικανοποιημένοι από το στάτους κβο που διαρκεί για 47 χρόνια, δηλαδή από τη διαίρεση του νησιού. Δεν κοιτάνε τις μάζες που φωνάζουν για λύση εδώ. Τα δικά τους συμφέροντα κοιτάζουν. Και εκείνοι βλέπουν το νησί απλώς ως ένα οικόπεδο, όπως η Τουρκία.
Σκεφτείτε λίγο. Αν δεν υπήρχαν πίσω της δυνάμεις με επιρροή να την υποστηρίζουν, μήπως η Τουρκία θα έθετε στο τραπέζι τα δύο κράτη τώρα;
Σημείωση: Το άρθρο γράφτηκε πριν την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων εκ μέρους του Προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν.