Του Κώστα Βενιζέλου, 25 Μαίου 2021
Η επιβολή νέων τετελεσμένων από πλευράς της Τουρκίας ενισχύουν τα όσα διαδραματίσθηκαν στην άτυπη Πενταμερή Διάσκεψη της Γενεύης ( 27-29 Απριλίου) για το Κυπριακό. Η κατάθεση εγγράφου, διά του εγκάθετου της, Ερσίν Τατάρ, για λύση δυο κρατών, αποτελεί επιβεβαίωση διαχρονικών επιδιώξεων της κατοχικής δύναμης, που δεν κρατά, πλέον, τα προσχήματα. Ταυτόχρονα, όμως, αυτός ο διαχρονικός στόχος, πλήρους ελέγχου της Κύπρου, με ή χωρίς συμφωνία, ενισχύεται και με ενέργειες επί του εδάφους. Με τετελεσμένα, που εδραιώνουν την κατοχή και διευκολύνουν την υλοποίηση των σχεδιασμών.
Σε αυτή τη φάση, η κατοχική δύναμη, προχωρεί με γρήγορους ρυθμούς στα εξής:
Στην κατασκευή ναυτικής βάσης στο κατεχόμενο Τρίκωμο και στη μετατροπή του αεροδρομίου της κατεχόμενης Τύμπου, σε μια αναβαθμισμένη αεροπορική βάση. Η κίνηση αυτή συνδέεται με το στόχο της Τουρκίας να καταστεί περιφερειακή δύναμη. Κι αυτό, με βάση τους σχεδιασμούς, επιχειρεί να το πετύχει μέσω της κατεχόμενης Κύπρου.
Στην προετοιμασία για πλήρη άνοιγμα της περίκλειστης περιοχής της κατεχόμενης Αμμοχώστου. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως οι εργασίες συνεχίζονται και όλα θα είναι έτοιμα ενόψει πολιτικής απόφασης για τον πλήρη άνοιγμα της περιοχής.
Η επάνοδος γεωτρύπανων και ερευνητικών σκαφών είναι στις επιλογές, αν και δεν φαίνεται να έχει αποφασισθεί επί του παρόντος οτιδήποτε. Κάποιες εξαγγελίες γίνονται για να κρατούν «ζεστό» το θέμα, πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι τα σκάφη θα επανέλθουν.
Όλα αυτά συν κάποιες άλλες ενέργειες, μικρότερης εμβέλειας, συνθέτουν την εικόνα αναφορικά με τις τουρκικές προθέσεις. Ποια η απάντηση σε αυτές τις ενέργειες, οι οποίες σαφώς επιβεβαιώνουν πως η Άγκυρα δεν εγκαταλείπει μακροπρόθεσμες στοχεύσεις και τις υλοποιεί βαθμηδόν;
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είχε δηλώσει, μετά την ολοκλήρωση της άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης για το Κυπριακό στη Γενεύη( 29 Απριλίου) πως «δεν θα ανεχτούμε νέα τετελεσμένα. Ενδεχόμενη προσπάθεια νέων τετελεσμένων είτε μέσω εδάφους είτε μέσω θαλάσσης θα είναι αιτία μη συμμετοχής σε νέες προσπάθειες του ΓΓ, εξαιτίας των συμπεριφορών της Τουρκίας». Αυτό, βεβαίως, από μόνο του μπορεί και να μην σημαίνει τίποτε. Όταν «προειδοποιείς» κατά αυτό τον τρόπο, προφανώς και οι Τούρκοι θα προχωρούν σε νέα τετελεσμένα, καθώς ο Πρόεδρος είναι προβλεπτός. Η Λευκωσία είναι προβλεπτή καθώς όταν λαμβάνει πρόσκληση από τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, σπεύδει να την αποδεχθεί, καθώς αυτό επιβάλλουν τα «ήθη και τα έθιμα» του Κυπριακού. Ανεξαρτήτως τι πράττει η κατοχική δύναμη. Ανεξαρτήτως εάν η πρόσκληση διασφαλίζει τουλάχιστον τα αυτονόητα. Όπως έγινε με την άτυπη Διάσκεψη του Απριλίου, που συγκλήθηκε χωρίς ατζέντα, διευκολύνοντας την τουρκική πλευρά να καταθέσει πρόταση για δυο κράτη.
Διαπραγματεύσεις πρέπει να γίνονται καθώς δεν υπάρχει άλλη μεθοδολογία για την επίτευξη συμφωνίας στο Κυπριακό. Αλλά δεν θα είναι συνομιλίες χάριν των συνομιλιών και πρωτίστως δεν θα διεξάγονται για να διευκολύνουν τους επεκτατικούς σχεδιασμούς της κατοχικής δύναμης.
Η Τουρκία έχει αλλάξει αμανέ, αλλά αυτό δεν επηρεάζει τη Λευκωσία. Ο δικός της αμανές, της Λευκωσίας, επιβεβαιώνει συνεχώς μια -εν γνώσει της- αδιέξοδη πορεία. Τι μπορεί να γίνει; Η αποτροπή των τουρκικών επεκτατικών σχεδιασμών δεν μπορεί να επιτευχθεί με παρακάλια. Η παρέμβαση των τρίτων, που με την κατασκευή της ναυτικής βάσης προδήλως επηρεάζονται και τα δικά τους συμφέροντα, θα είναι- στο βαθμό που αυτό είναι εφικτό- αποτελεσματική, εάν και η Λευκωσία αντιδράσει.
Δεν είναι, ασφαλώς, διέξοδος η στρατικοποίηση του Κυπριακού, καθώς αυτό δεν είναι προς το δικό μας συμφέρον. Δεν μπορεί, ωστόσο, να μη γίνονται κινήσεις, που θα επηρεάζουν την κατοχική Τουρκία. Για χρόνια συζητείτο το θέμα της αναβάθμισης της ναυτικής βάσης «Ευάγγελος Φλωράκης» στο Μαρί. Ο προηγούμενος υπουργός Άμυνας, Σάββας Αγγελίδης, ήταν σε προχωρημένες συζητήσεις με τη Γαλλία, που είχε αναπτύξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για αξιοποίηση της βάσης. Εάν με την Γαλλία, για κάποιους λόγους, δεν προχωρεί γιατί η Κυπριακή Δημοκρατία δεν στρέφεται προς την Ελλάδα; Και γιατί να μην προχωρήσει με την Ελλάδα, ανεξαρτήτως του γαλλικού ενδιαφέροντος; Παράλληλα και ταυτόχρονα.
Για να διαμορφωθούν ισχυροί μοχλοί αποτροπής, πρέπει να δημιουργηθούν οι κατάλληλοι μηχανισμοί. Μόνο τέτοιες κινήσεις απομακρύνουν τη σύγκρουση και αποφεύγουν την ένταση. Διαφορετικά τα επεκτατικά σχέδια της κατοχικής δύναμης θα υλοποιούνται και στη Λευκωσία θα διαμαρτύρονται, θα στέλνονται επιστολές.
ΣΗΜ: Δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται όλα κάτω από προεκλογικό φακό. Οι εκλογές θα τελειώσουν, οι μεθοδεύσεις της κατοχικής Τουρκίας θα παραμείνουν και επείγει η αντιμετώπισή τους.