Του Μιχάλη Κ. Παπαδόπουλου, Παιδοψυχολόγου, εμπειρογνώμονα
Αγαπητοί εκπρόσωποι του λαού,
Μια κριτική ανάγνωση του εν λόγω νόμου, παρά τις καλές προθέσεις των βουλευτών με γνώμονα το συμφέρον του παιδιού, θα αναδείξει ότι θα επιφέρει τα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Και τούτο γιατί ουσιαστικά δεν εκπορεύεται από καμμιά επιστημονική προσέγγιση. Θεωρώ αντιδεοντολογικό να συγκροτείται ένας νόμος χωρίς καμμία επιστημονική τεκμηρίωση, χωρίς καμμιά παραπομπή σε σύγχρονες επιστημονικές έρευνες και μελέτες.
Αντίθετα, παρά τις έρευνες των διεθνών οργανισμών καθώς και εκείνης του Κυπριακού Παρατηρητηρίου για την βία στο σχολείο του Υπουργείου Παιδείας:
- Σύμφωνα με τα ερευνητικά αποτελέσματα της ως άνω έρευνας, η βία στα δημόσια Δημοτικά, όσο και στα δημόσια σχολεία Μέσης, είναι αρκετά περιορισμένη. Πρόκειται κυρίως για λεκτική βία, μικροβιαιότητες και εκφοβιστική συμπεριφορά.
- Στη Μέση Εκπαίδευση υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα στις σχέσεις μαθητών-εκπαιδευτικών. Αυτό αναδεικνύεται από το ότι το 36% των καθηγητών θεωρεί πως ο σεβασμός των μαθητών προς αυτούς βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Οι μαθητές, από την πλευρά τους, δηλώνουν σε ποσοστό 39,8% πως υπάρχει επιθετικότητα σε αρκετό ή πολύ μεγάλο βαθμό στις σχέσεις μαθητών–καθηγητών.
- Το πρόβλημα φαίνεται να αντιμετωπίζεται στο πεδίο της διαχείρισης των εσωτερικών κανονισμών της σχολικής μονάδας και συνακόλουθα της πειθαρχίας αφού διαπιστώνεται από τους μαθητές τόσο στην Δημοτική αλλά κυρίως στη Μέση εκπαίδευση πρόβλημα σχολικής δικαιοσύνης. Το 20,7% των μαθητών δημοτικού και το 51,8% των μαθητών Μέσης Εκπαίδευσης θεωρούν ότι οι τιμωρίες που επιβάλλονται στα σχολεία είναι καθόλου ή λίγο δίκαιες. Άρα, η συνεχής αυστηροποίηση των κανονισμών, χωρίς την ενεργό συμμετοχή και των μαθητών έχει αποτύχει.
Με την επιστολή μου αυτή διατυπώνω τα εξής ερωτήματα:
- Θεωρούν οι αξιότιμοι βουλευτές πως μπορεί να συγκροτηθεί μια νομοθεσία χωρίς την συμβολή ειδικών εμπειρογνωμόνων και συνακόλουθα επιστημονικής τεκμηρίωσης;
- Μήπως το αντικείμενο «ενδοσχολική βία» περιλαμβάνει την σωματική αλλά και λεκτική βία που προέρχεται από όλους τους εκπαιδευτικούς συντελεστές, πχ εκπαιδευτικούς, διευθυντικό και άλλο βοηθητικό προσωπικό του σχολείου;
- Μήπως θα έπρεπε να επικεντρωθεί ο Νόμος σε μέτρα για την βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος όπου υπάρχει πλούσια βιβλιογραφία γύρω από τις σύγχρονες παιδαγωγικές τακτικές;
- Μήπως η δημιουργία πολλών Επιτροπών με αντικείμενο την Ενδοσχολική βία, όπως αποκαλείται στο κείμενο του Νόμου, θα κατασπαταλήσει το δημόσιο χρήμα χωρίς να εξυπηρετεί τα συμφέροντα των πιό ευάλωτων παιδιών;
- Υπάρχει κίνδυνος, εκτός από τα παιδιά με ειδικές αναπηρίες, να απορροφούνται κονδύλια και πόροι σε παιδικές «ασθένειες» που είναι τώρα της μόδας, όπως «μαθησιακές δυσκολίες», «ειδικές μαθησιακές δυσκολίες», «δυσλεξία», «δυσαριθμησία», «ΔΕΠΥ», και μια σειρά άλλων αποκλίσεων από το θεωρούμενο ως μέσο όρο συμπεριφοράς και επίδοσης;
Τέλος, το μεγάλο κενό είναι πως δεν κάνει καμμία αναφορά στην βελτίωση της ποιότητας του εκπαιδευτικού συστήματος ούτε περιλαμβάνει την λεγόμενη ενδοσχολική βία στους εκπαιδευτικούς, ενώ η λύση είναι γνωστή: δημοκρατία στο σχολείο με την ενεργό συμμετοχή και άρα υπευθυνοποίηση των μαθητών. Επίσης, από την πλευρά των εκπαιδευτικών η «ενδοσχολική βία» περιλαμβάνει, σύμφωνα με τους νομοθέτες, την λεκτική βία των καθηγητών κατά των μαθητών ή και μεταξύ των. Μήπως πρέπει να γίνει και μια νέα έρευνα και για το θέμα αυτό;
Θεωρώ υποχρέωσή μου να υπογραμμίσω τις πιο πάνω απόψεις μου ερειδόμενος από
- την ακαδημαϊκή μου κατάρτιση: Διδακτορικό με ομόφωνα άριστα του Πανεπιστημίου Αθηνών επί του αντικειμένου του ως άνω Νόμου «Λειτουργικός Αναλφαβητισμός: Σχολικός Αποκλεισμός και Σχολικός Πόνος». Για τον λόγο αυτό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Υπουργείο Παιδείας της Γαλλίας με κάλεσαν ως Επίσημο Προσκεκλημένο ομιλητή και εμπειρογνώμονα στην «Διεθνή Διάσκεψη για την Ασφάλεια και την Πρόληψη στο σχολείο»
- την 38χρονη εμπειρία στο Υπουργείο Παιδείας ως Εκπαιδευτικός Ψυχολόγος
- ιδρυτής του Κυπριακού Παρατηρητηρίου για την Θυματοποίηση και την Βία στο σχολείο. Το Παρατηρητήριο διεξήγαγε, υπό την εποπτεία του Προέδρου του Διεθνούς Παρατηρητηρίου για την Βία στο σχολείο, καθηγητού Eric Debarbieux, παγκύπρια έρευνα για την θυματοποίηση και το σχολικό κλίμα στα σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (2011)
- επί χρόνια μέλος της Επιτροπής Ηθικής και Δεοντολογίας του Συμβουλίου της Ευρώπης (τομέας των ναρκωτικών)
Με την δέουσα εκτίμηση και την προθυμία να συμβάλω σε μια αναθεώρηση του εν λόγω Νόμου, χωρίς καμμιά χρηματική αμοιβή,
Δρ Μιχάλης Παπαδόπουλος, Εκπαιδευτικός Ψυχολόγος, Συγγραφέας και Ποιητής