Του Θανάση Φωτίου, 12 Απριλίου 2021
Kάμποσα χρόνια πριν, ένας από τους σπουδαιότερους φωτογράφους πορτρέτων στον κόσμο, ο ελληνικής καταγωγής Πλάτων, μάς είχε αφηγηθεί την εμπειρία του από μια φωτογράφηση που κλήθηκε να κάνει στον Vladimir Putin για λογαριασμό του αμερικανικού περιοδικού Time.
Ήταν το 2007, όταν το περιοδικό είχε ανακηρύξει τον Ρώσο Πρόεδρο «Πρόσωπο της Χρονιάς» και το παρασκήνιο εκείνης της αποστολής στη Μόσχα, έτσι όπως μας το είχε διηγηθεί o διάσημος φωτογράφος στο ICON, το αντρικό περιοδικό που εκδίδαμε στον Φιλελεύθερο παλαιότερα, περιείχε όλα τα στοιχεία μιας ταινίας από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου.
«Είχα δεχτεί τηλεφώνημα από τη Mary Anne Golon, διευθύντρια φωτογραφίας του Time. Μου ζητούσε να ταξιδέψω στη Μόσχα για να φωτογραφίσω τον Putin, επειδή το περιοδικό τον είχε αναδείξει Πρόσωπο της Χρονιάς. Φυσικά, ανταποκρίθηκα θετικά. Ταξιδέψαμε, λοιπόν, στη Μόσχα όπου θα έβγαζα φωτογραφίες για την ίδια τη συνέντευξη, αλλά και πορτρέτο του Putin για το εξώφυλλο. Ο Putin δεν είχε φωτογραφηθεί ξανά επισήμως και το Κρεμλίνο μάς ενημέρωσε ότι ούτε τώρα μπορεί να δεχόταν. Κάτσαμε σ’ ένα ξενοδοχείο στην παγωμένη Μόσχα και παραμείναμε standby, σε επιφυλακή, για τη στιγμή που θα μας ειδοποιούσαν ότι θα μας δεχόταν για τη συνέντευξη και τη φωτογράφηση. Μετά από πέντε ολόκληρες μέρες αναμονής στο ξενοδοχείο, πήραμε το πολυπόθητο τηλεφώνημα. Αυτοί που ήρθαν να μας παραλάβουν ήταν βγαλμένοι από ταινία James Bond, κλασικοί πράκτορες της Κα Γκε Μπε. Η διαδρομή διήρκεσε μια αιωνιότητα, μέχρι που φτάσαμε σ’ ένα χιονισμένο σκοτεινό δάσος, άλλη μια σκηνή από ψυχροπολεμικό κατασκοπευτικό θρίλερ. Εγώ κατέληξα σ’ ένα δωμάτιο στο πίσω μέρος του κτηρίου, ενώ οι υπόλοιποι οδηγήθηκαν αλλού. Οκτώμισι ώρες και τρία τσάγια μετά, οδηγήθηκα σ’ ένα δωμάτιο για να στήσω τον εξοπλισμό. Στην προσπάθειά μου να χρησιμοποιήσω τη μοναδική πρίζα στην αίθουσα, πέντε σεκιουριτάδες έπεσαν απάνω μου φωνάζοντας “Μην αγγίξεις!”. Νόμιζα ότι θα έμενα επιτόπου. Προφανώς θα αποσυνέδεα το σύστημα ασφάλειας και θα… προκαλούσα τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο! Μιάμιση ώρα μετά κατέφθασε η ομάδα του Time με τον Putin. Μόλις ξεκίνησε η συνέντευξη, τα κλικ πήραν φωτιά. Η ατμόσφαιρα ήταν πολύ επίσημη και σοβαρή. Μόλις ολοκλήρωσαν, ο δημοσιογράφος παρακάλεσε τον Πρόεδρο να φωτογραφηθεί για το πορτρέτο του εξωφύλλου. Προς μεγάλη μας έκπληξη, δέχτηκε ευγενικά. Έπιασα δουλειά χωρίς καθυστέρηση. Για να χαλαρώσω τη βαριά ατμόσφαιρα τον ρώτησα για τον Paul McCartney που είχε συναντήσει πρόσφατα. Προφανώς του άρεσε. Μετά τον ρώτησα για το αγαπημένο του τραγούδι των Beatles. Το Yesterday, απάντησε. Και σιγά-σιγά, αυτός ο ισχυρός, ψυχρός άντρας χαλάρωσε. Μετά ζήτησα να βγάλουμε μια φωτογραφία μαζί. Χαμογελώντας, έπιασα τη μέση του σαν να ήμαστε φίλοι, οπόταν οι παρευρισκόμενοι φρίκαραν ενώ η φρουρά του άναψε κόκκινο. Είχα ξεχάσει την οδηγία “τον αγγίζεις μόνο αν αυτός τείνει το χέρι για χειραψία· σε καμία άλλη περίπτωση”. Ήταν το συναρπαστικό φινάλε μιας συναρπαστικής εμπειρίας».
H αφήγηση του Πλάτωνα ήταν η μία από τις δύο ιστορίες που μου ήρθαν στο μυαλό στο άκουσμα της είδησης ότι ο Ρώσος Πρόεδρος υπέγραψε τον νόμο που του επιτρέπει να παραμείνει στην εξουσία μέχρι το 2036! Η δεύτερη ήταν μια κουλαμάρα που είχε πει σε τηλεοπτική συνέντευξή του το 2014 ο ανισόρροπος Αρτέμης Σώρρας, αυτή η εξέχουσα μορφή του ελληνισμού που κάποιοι εκ των πολιτικών μας θέλησαν, το 2013, να εξετάσουν (!) την προθυμία του να μας σώσει από τη μέγκενη της Τρόικας χαρίζοντάς μας μερικά από τα… 600 δισεκατομμύρια που διατεινόταν ότι διέθετε. Είχε πει λοιπόν ο «βραβευθείς», όπως ισχυριζόταν ο ίδιος, από τον Ρώσο Πρόεδρο, Σώρρας: «Κάποτε υπήρχε ένας σπουδαίος ηγέτης, ο Putin, γιατί όλοι ξέρουμε ότι ο πραγματικός Putin δεν υπάρχει. Υπάρχει ένας Putin που μοιάζει με τον παλιό και όλοι ξέρουμε πως στήνεται το παιχνίδι και ότι μπορούν να φτιάξουν τα πάντα…».
Πέρα από την πλάκα, δεν υπάρχει αμφιβολία πως ο Vladimir Putin ένας είναι και βρίσκεται στο πηδάλιο της Ρωσίας τα τελευταία 21 χρόνια! Και σύμφωνα με τον νόμο που υπέγραψε προχθές, μπορεί να παραμείνει ακόμα 15! Με ένα διάλειμμα 4 χρόνων το 2008, όπου αντάλλαξαν ρόλους με τον Dmitry Medvedev (από Πρόεδρος Πρωθυπουργός και το αντίθετο) μόνο και μόνο για να δικαιούται να επαναδιεκδικήσει το 2012, καθότι μέχρι τότε το σύνταγμα της χώρας δεν επέτρεπε τρίτη συνεχόμενη θητεία.
Ο δε Medvedev, στη διάρκεια της δικής του προεδρίας, φρόντισε να τροποποιήσει τη διάρκεια της θητείας από τέσσερα σε έξι χρόνια, κι έτσι όταν ο Putin ανέλαβε και πάλι το 2012 είχε ορίζοντα το 2018 και εν συνεχεία το 2024 αφού κέρδισε τις εκλογές του 2018 για τις οποίες… εξήγγειλε επαναδιεκδίκηση τρεις μόλις μήνες (!) πριν ανοίξουν οι κάλπες. Βλέπετε στη «δημοκτατορία» του Putin, οι εκλογές γίνονται για τυπικούς λόγους, για τα προσχήματα. Έτσι κι αλλιώς υπολογίσιμη αντιπολίτευση δεν υπάρχει, ντιμπέιτ δεν γίνονται ή αν γίνονται δεν συμμετέχει σε κανένα από αυτά ο Putin ο οποίος φροντίζει μόνο να συντηρείται καθημερινά η εικόνα του από τα ελεγχόμενα ΜΜΕ. Με τις περσινές δε συνταγματικές τροπολογίες, μηδένισε το κοντέρ των προεδρικών θητειών για να έχει το δικαίωμα να διεκδικήσει εκ νέου δύο 6ετείς θητείες.
Εν ολίγοις, λοιπόν, ανήλθε στην εξουσία στα 47 του, σήμερα είναι 68 και θα… συνταξιοδοτηθεί από τα προεδρικά καθήκοντα στα 83 του! Με την προϋπόθεση, φυσικά, διότι αυτό προβλέπουν οι… δημοκρατικές διαδικασίες, να κερδίσει τις δύο εκλογικές διαδικασίες που μεσολαβούν μετά τη λήξη της τρέχουσας. Τι λέτε εσείς; Θα τα καταφέρει; Ήδη από το 2008, όταν συμπλήρωνε τις δύο πρώτες, τετραετείς τότε θητείες, είχε κυκλοφορήσει στον ξένο Τύπο ένα ανέκδοτο που σχολίαζε αυτό ακριβώς. «Βλέπει ο Putin στον ύπνο του το φάντασμα του Stalin και τον ρωτάει: “Τι πρέπει να κάνω για να κυβερνήσω σωστά τη χώρα;”. “Δύο πράγματα”, απαντάει ο Stalin. “Πρώτο, θα μαζέψεις και θα σκοτώσεις όλους τους δημοκράτες και, δεύτερο, θα βάψεις το εσωτερικό του Κρεμλίνου μπλε”. “Γιατί μπλε;”, αναρωτιέται ο Putin. “Χα!”, λέει ο Stalin. “Το ‘ξερα ότι δεν θα με ρωτήσεις για το πρώτο!”».
Φωτό: Ένα από τα πορτραίτα του Vladimir Putin διά χειρός Platon
Περιοδικό “Down Town”, 11.4.2021.