02/12/202
Του: ΣΕΝΕΡ ΛΕΒΕΝΤ
Μετά την επανάσταση του Λένιν, το 1917, στη Ρωσία υπήρχαν εθελοντές που πήγαν από πάρα πολλές γωνιές του κόσμου για να συμβάλουν στην επανάσταση. Όμως, μόλις εισέρχονταν από τα σύνορα της Σοβιετικής Ένωσης βρίσκονταν αντιμέτωποι με μια πολύ δυσάρεστη έκπληξη, την οποία δεν περίμεναν καθόλου. Το καθεστώς Στάλιν συλλάμβανε αμέσως αυτούς τους εθελοντές που έρχονταν από το εξωτερικό και τους έστελνε σε στρατόπεδα συγκέντρωσης ως κατάσκοπους. Ανάμεσα σε εκείνους που πήγαν υπήρχαν και κάποιοι Κύπριοι κομουνιστές. Είχαν και εκείνοι την ίδια μεταχείριση. Εστάλησαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ανάλωσαν μια ζωή εκεί. Και πέθαναν ως «στιγματισμένοι προδότες». Μετά από χρόνια, με πρωτοβουλία του ΑΚΕΛ στην Κύπρο κατά τη δεκαετία του 1960, καταργήθηκε η ποινή που υπήρχε σε βάρος τους και αποκαταστάθηκε η τιμή τους.
Ο Ναζίμ Χικμέτ έχει ένα ποίημα. Για έναν Τούρκο κομουνιστή που πήγε τότε στη Σοβιετική Ένωση. Ένα ποίημα αφιερωμένο στον Χατζίογλου Σαλίχ.
Είναι αλήθεια πως αυτός είχε πάει αργότερα στη Σοβιετική Ένωση. Είχε ζήσει εκεί για ορισμένο χρονικό διάστημα και συνελήφθη. Το 1949 τον πήραν από το διαμέρισμα που έμενε στη Μόσχα. Τον πέταξαν σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Αλτάι. Ήταν η εποχή του Στάλιν. Ο Ναζίμ έγραψε το εξής ποίημα για τον Χατζίογλου Σαλίχ μετά τον θάνατο του Στάλιν:
«Ήταν εξήντα επτά χρονών
έξι χρόνια ο Χατζίογλου Σαλίχ
γιόρτασε την επέτειο της επανάστασης,
με συρματοπλέγματα
και λυκόσκυλα περικυκλωμένος
και πέθανε μια ανοιξιάτικη μέρα
σε παράγκα με πενήντα άτομα…».
Σύμφωνα με τον Ναζίμ, παρέλυσε η δεξιά πλευρά του. Αλλά ούτε ένα βουνό δεν γκρεμίστηκε μέσα του. Ούτε ένα κομμάτι γης δεν διολίσθησε, λέει. Δεν πιστεύω αυτήν τη διαπίστωση του Ναζίμ και δεν τη βρίσκω πολύ ειλικρινή. Ένας πιστός κομουνιστής. Ρίχνεται σε στρατόπεδο συγκεντρώσεως εκ μέρους αυτών που πιστεύει. Έξι χρόνια βασανίζεται εκεί. Και δεν απογοητεύεται καθόλου. Είναι δυνατόν;
Παρακολούθησα μια ταινία. Τη Μιλάντα. Το πραγματικό της όνομα είναι Μιλάντα Χοράκοβα. Γεννήθηκε στην Πράγα. Το 1901. Μια γυναίκα ανυποχώρητη, δημοκράτης και υπερασπίστρια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έζησε και τη ναζιστική κατοχή στην Τσεχοσλοβακία και το κομουνιστικό καθεστώς. Κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής ήταν αγωνίστρια. Συνελήφθη. Φυλακίστηκε. Βασανίστηκε. Και καταδικάστηκε σε θάνατο. Ύστερα η ποινή της μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη. Πέρασε τα χρόνια του πολέμου σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η Τσεχοσλοβακία απελευθερώθηκε από τον Χίτλερ εκ μέρους του Κόκκινου Στρατού. Το 1945 εξελέγη βουλευτής στις εκλογές που έγιναν στην Πράγα. Όμως, όταν οι Σοβιετικοί δημιούργησαν και στην Τσεχοσλοβακία το δικό τους καθεστώς όπως σε όλες τις άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, τη βρήκαν μπελάδες. Αρνήθηκε να γίνει μέρος ενός δικτατορικού καθεστώτος. Αναγκάστηκε να παραιτηθεί από βουλευτίνα. Όμως, οι κρατούντες του κομουνιστικού καθεστώτος την έπιασαν από τον γιακά και δεν την άφησαν ήσυχη. Συνελήφθη το 1949. Κατηγορήθηκε για κατασκοπεία. Ρίχτηκε στο κελί, πέρασε διάφορα βασανιστήρια. Δεν είχε κανένα φταίξιμο. Άλλωστε και ο εισαγγελέας είπε ότι «δεν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία». Κατόπιν τούτου, είπαν στον εισαγγελέα «αν δεν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία βρες, να είσαι δημιουργικός». Τον απείλησαν λέγοντας «έχεις και εσύ οικογένεια και παιδιά». Έστησαν ένα δικαστήριο όπως το δικαστήριο του Στάλιν. Μια ομάδα προερχόμενη από τη Σοβιετική Ένωση έμαθε σε όλους σε αυτό το δικαστήριο πώς θα συμπεριφέρονταν. Έβαλαν μπροστά στη Μιλάντα μια τρομερή γυναίκα εισαγγελέα με το όνομα Λουντμίλα Μπρόζοβα. Και την καταδίκασαν σε θάνατο διά απαγχονισμού. Μερικές ώρες πριν από την εκτέλεση, της επέτρεψαν να δει την οικογένειά της στη φυλακή. Όμως, δεν τους επέτρεψαν να αγκαλιαστούν. Δεν μπόρεσε να αγκαλιάσει τη 15χρονη κόρη της. Εστάλησαν πολλές επιστολών από πάρα πολλούς διάσημους προς την τσεχική κυβέρνηση για να της χαρίσουν τη ζωή. Από τον Αμερικανό Πρόεδρο Αϊζενχάουερ. Από τον Τσώρτσιλ. Από τον Αϊνστάιν. Από τον Σαρτρ. Δεν ωφέλησε. Απαγχόνισαν τη Μιλάντα στην αυλή της φυλακής. Σύμφωνα με όσα λέγονται, η εισαγγελέας Μπρόζοβα φώναξε το εξής στον δήμιο την ώρα που ανέβαζε τη Μιλάντα στο ικρίωμα: «Μην τυχόν και σπάσεις τον λαιμό αυτής της πουτάνας. Σιγά-σιγά να την πνίξεις. Έτσι να πεθάνει». Μετά την εκτέλεση ξέσπασε σε γέλια χαράς, λέει!
Η Τσεχοσλοβακία αποκατέστησε την τιμή της Μιλάντα το 1989, μετά που απαλλάχθηκε από τον ζυγό των Σοβιετικών. Ανακήρυξε την 27η Ιουνίου, ημέρα απαγχονισμού της Μιλάντα, σε «μέρα μνήμης των θυμάτων του κομουνιστικού καθεστώτος». Σε έξι μεγάλες λεωφόρους της Πράγας δόθηκε το όνομα της Μιλάντα. Όσον αφορά την τρομερή εισαγγελέα Μπρόζοβα. Δικάστηκε το 2008 σε ηλικία 88 χρονών ως το μοναδικό άτομο που είχε μείνει ζωντανό από εκείνη τη δίκη. Καταδικάστηκε σε έξι χρόνια φυλάκιση. Το Συνταγματικό Δικαστήριο δεν της έδωσε το δικαίωμα να κάνει έφεση. Ούτε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όμως το έκανε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Βάτσλαφ Κλάους.
Η Μιλάντα Χοράκοβα καταδικάστηκε σε θάνατο και από τους ναζί και από τους κομουνιστές. Σώθηκε από τα χέρια των ναζί, δεν μπόρεσε να σωθεί από τα χέρια των κομουνιστών
