Ένα τοπίο με στρουθοκαμήλους, που έχουν χωμένο το κεφάλι στην άμμο, μοιάζουν όλοι όσοι διαχρονικά παρεμβαίνουν στο Κυπριακό. Θέλουν να αποφύγουν την πραγματικότητα και αναλώνονται σε ασκήσεις επί χάρτου, που αποσκοπούν στην ικανοποίηση της Τουρκίας. Διαχρονικά το «ατράνταχτο» επιχείρημά τους είναι πως για να συνεργασθεί η κατοχική δύναμη πρέπει να έχει κίνητρο. Και το «κίνητρο» μεταφράζεται σε δώρα προς αυτήν. Οι μεν παρεμβαίνοντες παρουσιάζονται «χουβαρντάδες» με την Τουρκία, την… λυπητερή, τον λογαριασμό, όμως, τον στέλνουν στη Λευκωσία για να πληρωθεί.
Πίσω από τη φαεινή ιδέα για την ύπαρξη -ντε φάκτο- δύο αυτοδιοικούμενων περιοχών στην Κύπρο, που επιχειρεί να πλασάρει η απεσταλμένη του ΟΗΕ, βρίσκεται η προσπάθεια για μετατόπιση των συζητήσεων με στόχο την επίτευξη συμφωνίας συνομοσπονδιακού χαρακτήρα. Το τι θα ονομαστεί αυτό είναι μια άλλη ιστορία και δεν θα έχει -στο τέλος- σημασία. Το θέμα είναι πως η αναφορά σε δύο αυτοδιοικούμενες περιοχές αυτό το στόχο εξυπηρετεί, της συνομοσπονδιακής λύσης και δυστυχώς πρώτο βιολί σε αυτή τη μεθόδευση είναι ο ΟΗΕ. Ποιοι κρύβονται πίσω από αυτή, πλην της κατοχικής δύναμης, είναι επίσης γνωστό.
Πέραν τούτων υπάρχει και μια άλλη διάσταση. Την έθεσε χθες στο άρθρο του (Αβρούπα, Πολίτης) ο Τουρκοκύπριος δημοσιογράφος, Σενέρ Λεβέντ: «Μα εμείς δεν διοικούμε τον εαυτό μας, η Τουρκία μας διοικεί. Δεν το ξέρει ο κύριος Γκουτέρες; Αυτό τι άλλο είναι από αναγνώριση του δικαιώματος της κυριαρχίας στην κατεχόμενη περιοχή;» Και συνέχισε λέγοντας πως είναι αλήθεια πως μια τέτοια αναφορά θα ενθαρρύνει την Τουρκία. «Αλλά σε ποιο θέμα, προς ποια κατεύθυνση θα την ενθαρρύνει; Αν δεν είναι στο θέμα των δύο κρατών, τι είναι;»
Τα Ηνωμένα Έθνη, όπως και άλλοι διεθνείς παίκτες, κρύβουν το κεφάλι κάτω από την άμμο για να μην αναφέρονται στην κατοχή. Κινούνται σε μια λογική ότι στην κατεχόμενη περιοχή έκπαλαι υπήρχαν, ζούσαν αυτόνομα οι Τουρκοκύπριοι. Και πως τώρα μέσα από διαπραγματεύσεις και αποδοχή από την ελληνοκυπριακή πλευρά θα αναγνωριστεί το… αυτοδιοικούμενο της περιοχής. Κι όλα αυτά, ενώ ο στρατός κατοχής, οι έποικοι και ο Τούρκος «πρέσβης» διοικούν και ελέγχουν τα κατεχόμενα. Είναι αόρατος ο στρατός; Δεν ακούνε πως ό,τι πει η Άγκυρα γίνεται αμέσως από τους εγκάθετους;
Είναι σαφές πως η Τουρκία παρουσίασε στην άτυπη της Γενεύης, την πρότασή της για δύο κράτη, στη βάση ενός εγγράφου έξι σημείων που κατατέθηκε διά χειρός του εγκάθετού της, Ερσίν Τατάρ. Και οι αντιδράσεις ήταν χλιαρές, ρητορικού χαρακτήρα. Παρακολουθήσαμε και το τι έγινε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όταν η Άγκυρα πέρασε αλώβητη.
Το έδαφος προετοιμαζόταν εδώ και καιρό και στην… ομαλή κατάθεση της πρότασης συνέβαλαν και διάφορα αφηγήματα, που αναπτύχθηκαν και στην ελληνοκυπριακή πλευρά. Μπορεί τώρα να απορρίπτει τα δύο κράτη, τη συνομοσπονδία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας -και πολύ καλά κάνει- αλλά έχει καταγραφεί τι είχε πει στον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, δύο τουλάχιστον φορές, σε Κραν Μοντανά και Νέα Υόρκη.
Σημασία σήμερα είναι να αποτραπεί μια πορεία, η οποία οδηγεί στη συνομοσπονδία. Είναι μια πορεία στην οποία η ελληνική πλευρά έχει αυτοεγκλωβιστεί καθώς ακροβατεί. Και είναι επιρρεπής στα λάθη από τη στιγμή που δεν έχει ξεκάθαρους στόχους. Σύρεται πίσω από τις εξελίξεις. Έχουμε φθάσει σε μια συγκυρία, όπου η διολίσθηση του Κυπριακού δεν έχει τέλος.
Είναι κατάντημα να προτάσσονται τα δύο κράτη και τα Ηνωμένα Έθνη όχι μόνο δεν αντιδρούν αλλά εναρμονίζονται με αυτή τη λογική. Είναι κατάντημα να κατατίθενται με τη μέθοδο –έστω– της βολιδοσκόπησης ιδέες που παραπέμπουν στις τουρκικές επιδιώξεις και να μην τερματίζονται οι όποιες συζητήσεις. Και το χειρότερο, βέβαια, είναι πως στα Ηνωμένα Έθνη πιστεύουν -κι αυτό άλλωστε επιδιώκουν- να εκχωρηθεί κυριαρχία -μέσω του κατοχικού καθεστώτος- στην Τουρκία και μάλιστα εκ προοιμίου. Πριν ξεκινήσει η όποια συζήτηση.
Εάν δεν υπάρξουν πολιτικές ανατροπής η πορεία με τα σπασμένα φρένα θα καταλήξει στην καταστροφή. Εάν δεν σπάσεις αυγά ομελέτα δεν γίνεται. Εάν δεν προκαλέσεις τις εξελίξεις, δεν έχεις σχεδιασμό και πρωτίστως όραμα, θα χαθεί οριστικά το παιχνίδι. Και θα χαθεί και για ένα επιπρόσθετο λόγο: Μας θεωρούν δεδομένους και στρέφονται για καλοπιάσματα στην κατοχική Τουρκία.
costas.venizelos@phileleftheros.com