Τι θέλει ο καθένας στην Κύπρο; Η Τουρκία. Η Ελλάδα. Η Αγγλία. Οι τρεις εγγυήτριες, τι θέλουν; Η Αμερική; Αυτή, τι θέλει; Και εμείς. Οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι. Εμείς, τι θέλουμε; Είναι οι ίδιες οι επιθυμίες όλων όσων παρέθεσα εδώ; Συμπίπτουν κάπου; Ή μήπως είναι πολύ διαφορετικές; Υπάρχει και η Ευρωπαϊκή Ένωση της οποίας είμαστε μέλη. Ξέρετε τι θέλει εκείνη;
Είναι εύκολο να λεχθεί τι δεν θέλουν, πιο δύσκολο είναι να λεχθεί τι θέλουν νομίζω. Εκτός της Ελλάδας και της ελληνοκυπριακής πλευράς, κανείς δεν θέλει την πλήρη ανεξαρτησία, τη μία κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα του νησιού. Μπορούμε να προσθέσουμε σε αυτούς και την Ευρωπαϊκή Ένωση, κοιτάζοντας τις δηλώσεις της και την επίσημη στάση της. Όμως, δεν είμαι απολύτως βέβαιος. Έχω τις αμφιβολίες μου ότι ανάμεσά τους δεν υπάρχουν κάποιοι που υποστηρίζουν τη διχοτόμηση, δηλαδή τα δύο κράτη. Συμπεριφέρονται πολύ ανεκτικά στη Τουρκία. Οι υποχωρήσεις που της έκαναν μέχρι σήμερα δείχνουν ότι δεν θα μπορέσουν να απορρίψουν και τις άλλες απαιτήσεις της Τουρκίας. Ίσως να κάνω λάθος. Όμως, δυστυχώς ακόμα δεν υπάρχει κανένας σοβαρός λόγος για να κάνω λάθος. Ο Ταγίπ Ερντογάν τρόμαξε για τα καλά την Ευρώπη στο θέμα των μεταναστών. Διαθέτει κάτω από το χέρι του και ένας αιμοβόρο στρατό τζιχαντιστών. Αν τους πει να πεθάνουν, θα πεθάνουν. Υπάρχουν τζιχαντιστές έτοιμοι να ενεργήσουν παντού όπου τους κάνει νεύμα ο Ταγίπ Έρντογαν. Η Ευρώπη φοβάται και γι’ αυτό.
Η Κυπριακή Δημοκρατία υπάρχει στη βάση της μίας Κύπρου με πλήρη ανεξαρτησία, κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα που επιθυμούν η Ελλάδα και η ελληνοκυπριακή πλευρά. Αποδέχονται τους Τουρκοκύπριους ως ίσους πολίτες αυτής της δημοκρατίας και όχι ως μία χωριστή κοινότητα. Όπως τους Μαρωνίτες και τους Αρμένιους. Απορρίπτουν έναν συνεταιρισμό όπως εκείνον στις συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου. Δεν θέλουν επιστροφή ξανά σε εκείνο τον συνεταιρισμό. Δέχονται την ομοσπονδία παρά να επιστρέψουν εκεί. Όμως, υπάρχουν πάρα πολλοί Ελληνοκύπριοι που βλέπουν την ομοσπονδία σαν τη διχοτόμηση και τα δύο κράτη. Αυτό που επιθυμούν εκείνοι είναι μία ενιαία Κύπρος. Ανησυχούν για πλήρη εκτουρκισμό του βόρειου τμήματος της Κύπρο, έστω κι αν θεωρούν λιγότερο βλαβερή τη συνέχιση της μη λύσης, δηλαδή του σημερινού στάτους κβο, από το να αποδεχτούν την ομοσπονδία με τους όρους που προβάλλει η Τουρκία. Ξέρουν ότι απέναντί τους υπάρχει ένας πληθυσμός από την Τουρκία και όχι μία αμιγής τουρκοκυπριακή κοινότητα πλέον.
Τι θέλει η Αγγλία, ο «πατέρας της διχοτόμησης» του νησιού; Πρώτα απ’ όλα να προστατεύσει τις βάσεις της στο νησί. Έκανε και μία εξυπνάδα κατά την περίοδο του Σχεδίου Ανάν. Να σώσω στην ξηρά, να πάρω στη θάλασσα, είπε. Διότι ήξερε ότι υπήρχε πλούτος στη θάλασσα. Οι Άγγλοι θεωρούν ασφαλισμένες τις βάσεις τους ενόσω υπάρχει ελληνοτουρκικός καβγάς στο νησί. Επομένως, δεν θέλουν την επανένωση του νησιού που προσπάθησαν πολύ για να μοιραστεί στα δυο. Υποκινούν την Τουρκία στο παρασκήνιο για τα δύο κράτη, ενθαρρύνουν τον Ερντογάν. Δεν έχω αμφιβολία ότι δεν θα διστάσουν να του παράσχουν στήριξη σε αυτό το θέμα. Οι Άγγλοι δεν παίρνουν το μέρος εκείνου που έχει δίκαιο, πάντα παίρνουν το μέρος εκείνου από τον οποίο έχουν συμφέρον.
Η Αμερική; Φαίνεται να είναι υπέρ της ομοσπονδίας, όμως, είναι πράγματι έτσι; Στη διπλωματία πάντα να κοιτάζετε εκείνα που δεν λέγονται, όχι εκείνα που λέγονται. Η Αμερική και η Ευρώπη συνήθως διαμορφώνουν την εξωτερική τους πολιτική ανάλογα με τη Ρωσία. Είναι ζήτημα διαμοιρασμού του κόσμου. Είναι φανερό ότι ταιριάζει πολύ με τα αμερικανικά συμφέροντα το στάτους κβο που δημιουργήθηκε στην Κύπρο μετά το 1974. Γι’ αυτό δεν έκαναν απολύτως καμία αλλαγή μέσα σε 47 χρόνια. Από την Κύπρο, η Αμερική μαζί με την Αγγλία μπορούν άνετα να ελέγξουν τη Μέση Ανατολή που είναι η πιο κρίσιμη περιοχή στον κόσμο. Νομίζω ότι αυτή τη στιγμή δεν βλέπουν κάποιον σοβαρό λόγο για να υπάρξει αλλαγή του στάτους κβο στο νησί.
Καλά, η Τουρκία τι θέλει; Μήπως θέλει λύση; Όχι! Θέλει πράγματι δύο κράτη; Ή μήπως αυτή είναι απλώς μια μπλόφα; Μήπως η προσάρτηση είναι αυτό που θέλει; Κατά την άποψή μου, τίποτα απ’ αυτά! Δεν την ενοχλεί και πολύ η συνέχιση της υπάρχουσας κατάστασης. Ούτως ή άλλως εδώ υπάρχει μία επαρχία μη ανακηρυγμένη και προσάρτηση. Εμείς είμαστε όμηροί της. Χρησιμοποιεί την Κύπρο για τα δικά της συμφέροντα στην Ευρώπη. Αλλά εμείς δεν ξέρουμε τι θέλουμε. Από τη μια θέλουμε την Τουρκία εδώ και από την άλλη μιαν ειρηνική λύση. Μήπως είναι εφικτά και τα δύο μαζί;