Της Τώνιας Σταυρινού, 20 Φεβρουαρίου 2021
Υπάρχει φασισμός και εθνικισμός στην Κύπρο; Φυσικά και υπάρχει. Υπάρχει κρατικός αυταρχισμός; Εννοείται. Και μόνο η επιβολή της διαφθοράς ως κανονικότητας στους πολίτες είναι ξεκάθαρα σύμπτωμα αντιδημοκρατικής και απολυταρχικής νοοτροπίας. Σε πολιτικό επίπεδο η ακροδεξιά εκφράζεται στην καθαρόαιμη μορφή της από το ΕΛΑΜ, αλλά βλέπουμε τον φασισμό να εκδηλώνεται στον καθημερινό πολιτικό μας βίο με διάφορες μορφές και από διαφορετικά κόμματα. Ακόμη και κόμματα που μοστράρονται ως «υπεράνω υποψίας».
Σαφώς λοιπόν υπάρχει ανάγκη για μια αντιφασιστική επαγρύπνηση και αντίσταση σε εθνικιστικές ιαχές, είτε παίρνουν τη μορφή εκφράσεων μίσους, είτε υποδεικνύουν την απαξίωση των δημοκρατικών θεσμών προς όφελος μιας παρεξηγημένης έννοιας της πατρίδας. Τα αντιφασιστικά αντανακλαστικά μας δοκιμάζονται διαρκώς, καθημερινά και με πολλαπλούς τρόπους, συλλογικά και ατομικά. Κάποτε περνάνε το τεστ και κάποτε όχι.
Οι «αντιφασιστικές» οργανώσεις που βγήκαν από το περιθώριο την τελευταία εβδομάδα, λόγω της απαράδεκτης αστυνομικής βίας που ασκήθηκε σε βάρος τους στην πορεία το περασμένο Σάββατο, θεωρούμε ότι εκφράζουν κάτι εντελώς διαφορετικό. Ή καλύτερα, κάτι λιγότερο ανεξάρτητο και αδέσμευτο, κάτι λιγότερο προοδευτικό και επαναστατικό, από αυτό που πιστεύουν οι αγνών προθέσεων ακόλουθοί τους.
Στις σημερινές τους διαδηλώσεις έχουν προτάξει την αξίωση για πάταξη της διαφθοράς, το ισότιμο δικαίωμα στο αγαθό της υγείας, τη σωτηρία του περιβάλλοντος από τους ολιγάρχες του χρήματος, τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όλα πολύ σωστά εξ ου και η μεγάλη λαϊκή υποστήριξη προς τις διοργανώσεις τους. Δεν μπορούμε όμως να αγνοήσουμε το υπόλοιπα κομμάτια του παζλ, που συμπληρώνουν την -περιθωριακή έστω- πολιτική παρουσία τους.
Ο παρωχημένος πολιτικός τους λόγος θυμίζει περισσότερο πιστούς ενός δόγματος παρά ελεύθερα σκεπτόμενους ανθρώπους. Τα περί «μπάτσων δολοφόνων», οι υποσχέσεις για «φτυάρι στους ναζί» και ο αριστερόστροφος εξτρεμισμός στο λόγο τους, θυμίζουν ντιρεκτίβες βγαλμένες από τον Όργουελ: «Δύο πόδια καλά, τέσσερα πόδια κακά». Τα διάφορα αντιεξουσιαστικά σύνδρομα και τις αναρχοαυτόνομες διακηρύξεις ας τις κατατάξουμε απλά στο φάσμα της γραφικότητας.
Η σημαντικότερη ανακολουθία, κατά τη γνώμη μας, βρίσκεται στις θέσεις τους στο Κυπριακό. Η εναντίωσή τους στον φασισμό και τον ιμπεριαλισμό, η πάγια θέση τους για λύση διζωνικής ομοσπονδίας και ειρηνική συμβίωση των δύο κοινοτήτων, έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την εκκωφαντική σιωπή τους απέναντι στον ισλαμοφασισμό και τον ιμπεριαλισμό του τουρκικού κράτους, που έχει τσουβαλιάσει ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο σε μια «Γαλάζια Πατρίδα» με αφέντη τον Ερντογάν.
Όσες φορές είδαμε να αναδεικνύεται η πτυχή του εθνικισμού στο λόγο τους, τυγχάνει πάντα δυαδικής αντιμετώπισης, με εξίσωση των «εθνικισμών» στις «δύο κοινότητες». Για ανθρώπους που θέλουν να καταργήσουν τους στρατούς, τις θρησκείες και τις εθνικές ταυτότητες, έπρεπε αν μη τι άλλο να έχουν μεγαλύτερη παρατηρητικότητα απέναντι στην πραγματικότητα. Δεν μπορεί να υπάρχουν «εθνικισμοί» που θίγονται και «εθνικισμοί» που λάμπουν διά της απουσίας τους από την ατζέντα.
tonia.stavrinou@phileleftheros.com