Του Χρήστου Μιχαηλίδη, 25 Μαρτίου 2021
Γέμισε το Διαδίκτυο Γαλανόλευκη, κι είναι ωραία. Με ενθουσιάζει ιδιαίτερα που οι περισσότερες φωτογραφίες με την ελληνική σημαία, προβάλλουν ένα εικαστικό και, θα έλεγα ακόμα και δημιουργικό στοιχείο. Πάνω απ’ όλα όμως, ανθρώπινο. Για παράδειγμα, η φωτογραφία μιας γιαγιάς που περπατάει με «Π», κι έχει τη σημαία σφηνωμένη κάτω από την μασχάλη της. Ή, αυτή της φωτογραφίας, που επιστρέφει με τα λίγα ψώνια της από την λαϊκή αγορά. Το πρόσωπό της όλο γλύκα, το βλέμμα της μπροστά. Ένα πιτσιρίκι που κοιτάει τον Παρθενώνα, με ορθάνοικτα μάτια, ορθάνοικτο στόμα, δέος.
Θραύση, βεβαίως, κάνει η φωτογραφία της φημισμένης Όπερας του Σίδνεϋ στην Αυστραλία, με τα εντυπωσιακά, αρχιτεκτονικά «πτερύγια» της ναναι μέρος της σημαίας. Είναι ωραίο, και σημαντικό συνάμα, που μια τόσο σημαντική επέτειος συνδυάζεται άρρηκτα και με τον Πολιτισμό, θέλοντας σαφώς να υπογραμμίσει ότι ο αγώνας εναντίον του κατακτητή άντεξε και οδήγησε στην απελευθέρωση όχι μόνο με τα όπλα και την πίστη των ανθρώπων, αλλά και με αυτό που ονομάζουμε Ιστορία – βασικό «συστατικό» της οποίας είναι, ήταν πάντα, ο Πολιτισμός.
Και πόσο συγκινητική, πόσο μεγαλειώδης και γενναιόδωρη η χειρονομία της Γαλλίας να μας δωρίσει, έστω και υπό μορφή δανεισμού για έναν χρόνο, το αριστούργημα ′′ Σχολή Αθηνών ′′ του Ραφαήλ, για να τιμήσει την σημερινή 200η επέτειο του Ελληνικού Πολέμου Ανεξαρτησίας. Δείχνοντας σε όλους τους μεγάλους στοχαστές της αρχαίας Ελλάδας, η ανεκτίμητη ταπισερί, που κρέμεται επί πολλές δεκαετίες πίσω από τους Γάλλους νομοθέτες, θα τοποθετηθεί τώρα στο ελληνικό κοινοβούλιο.
Είναι βεβαίως παράξενες, αν μη τι άλλο, πρωτόγνωρες σίγουρα, οι συνθήκες υπό τις οποίες εορτάζουμε τούτη τη σημαντική επέτειο. Ποιος να μας τόλεγε, ακόμα και πέρυσι τέτοιον καιρό που μπήκαμε στην πανδημία, ότι σήμερα θα βρισκόμασταν ακόμα σε καθεστώς κατοχής, ενός άλλου εχθρού, αόρατου, που μάλιστα έχει εξαπλωθεί σε όλον τον κόσμο και έχει φέρει τα πάνω-κάτω;
Οι εκδηλώσεις άρχισαν από χθες, τηρώντας αυστηρά τα μέτρα προστασίας από τον κορωνοϊό. Δεν πρόκειται δηλαδή να δούμε την συνηθισμένη (που φέτος θα ξεπερνούσε κάθε προσδοκία) παρουσία και συμμετοχή των απλών πολιτών. Το πρόγραμμα έχει προσαρμοστεί πλήρως στις ανάγκες των καιρών, αλλά πιστεύω ότι, ακριβώς επειδή είμαστε όλοι τόσο έντονα συναισθηματικά φορτισμένοι, ίσως μας αγγίξει πιο πολύ ακόμα και η μέσω του Διαδικτύου συμμετοχή μας.
Χθες, σε μία πολύ έντονη συμβολικά κίνηση, εγκαινιάστηκε επίσημα το νέο συγκρότημα της Εθνικής Πινακοθήκης της Ελλάδος. Την τύχη να την επισκεφτούν πρώτοι, είχαν βεβαίως οι επίσημοι, ανάμεσα στους οποίους ήταν και το Προεδρικό ζεύγος της Κύπρου.
Η Νέα Πινακοθήκη αναδεικνύει την επίδραση του ελληνικού πολιτισμού στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής τέχνης, αλλά και τις προσλαμβάνουσες των Ελλήνων καλλιτεχνών στις δημιουργικές τους αναζητήσεις κατά τα 200 χρόνια που ακολούθησαν την Επανάσταση. Το καινούργιο συγκρότημα, που είναι στην Βασιλέως Κωνσταντίνου, κοντά στο ξενοδοχείο Χίλτον στην Αθήνα, αναμένεται να εγκαινιαστεί και να ανοίξει για το κοινό αργότερα, πιθανόν τον Ιούνιο, όταν τα επιδημιολογικά δεδομένα θα επιτρέπουν την παρουσία κόσμου. Μακάρι να αξιωθούμε να το επισκεφτούμε δια ζώσης, και όχι Διαδικτυακά. Φτάνει!
Η σημερινή μέρα ξεκινά με δοξολογία στην Μητρόπολη Αθηνών, κατάθεση στεφάνων στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη από τους επίσημους, και θα ακολουθήσει στρατιωτική παρέλαση – και αυτή, όπως μαθαίνουμε, με τήρηση επιδημιολογικών πρωτοκόλλων. Εκπρόσωποι από τρεις χώρες που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην έκβαση του αγώνα για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού και την κατάκτηση της Ελευθερίας και Ανεξαρτησίας, θα είναι παρόντες στις επίσημες εκδηλώσεις: Από την Γαλλία η Υπουργός Άμυνας της Γαλλικής Δημοκρατίας Florence Parly, (επρόκειτο να παραστεί ο Εμανουέλ Μακρόν, αλλά λόγω της ανησυχητικής αυτής της διάδοσης του κορωνοϊού στη χώρα του, κρίθηκε σοφότερο να μην απουσιάσει από την Γαλλία ο αρχηγός του κράτους – και ορθώς), από την Βρετανία ο Πρίγκιπας της Ουαλίας Κάρολος και η Δούκισσα της Κορνουάλης Καμίλα, και ο Πρωθυπουργός της Ρωσικής Ομοσπονδίας Mikhail Mishustin.
Δεν προβαίνω σε μια απλή παράθεση μιας τυπικής ατζέντας. Οι συμβολισμοί σήμερα έχουν ιδιαίτερο βάρος. Και ίσως, κατά έναν παράξενο τρόπο, η πανδημία, αν και μας στερεί την χαρά της φυσικής παρουσίας, ίσως να βοηθά – άθελά της, εννοείται – να δυναμώσουν πιο πολύ τα συναισθήματά μας. Να είναι πιο «εσωτερικός» ο εορτασμός από τον καθένα από μας και, πάνω απ’ όλα, λόγω της αναγκαστικής απόστασης της καραντίνας που μας επιβλήθηκε, αυτός ο υπό ιδιαίτερες περιστάσεις εορτασμός να μας κάνει να νοιώσουμε πιο έντονα, πιο βαθιά, το νόημα της ελευθερίας! Απ’ όλα. Δυνάστες, κατακτητές, πανδημίες, ακόμα και τον ίδιο τον κακό εαυτό μας
Σκέψη της Ημέρας: «Ο κόσμος είναι η Ελλάδα που διαστέλλεται. Η Ελλάδα είναι ο κόσμος που συστέλλεται.» – Βίκτωρ Ουγκώ.