Του Ανδρέα Πιμπίσιη, 19 Μαρτίου 2021
Βρισκόμαστε ένα μήνα μακριά από την πραγματοποίηση της άτυπης, όπως έχει χαρακτηριστεί, συνάντησης του Απριλίου. Μια συνάντηση η οποία θα πραγματοποιηθεί στη Γενεύη και στόχο έχει να ξεκλειδώσει τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό. Στη Γενεύη δεν θα διεξαχθούν διαπραγματεύσεις για τη λύση του Κυπριακού. Στόχος να συμφωνήσουν οι δύο πλευρές για τον δρόμο που θα ακολουθήσουν μετά τη Γενεύη.
Ο χαρακτηρισμός που δόθηκε από πέρσι, ότι θα δηλαδή θα είναι μια άτυπη συνάντηση διαδικαστικού χαρακτήρα, ενδεχομένως να έχει παρασύρει πολλούς εδώ στην Κύπρο στο να θεωρούν πως τον Απρίλη στη Γενεύη θα συζητηθούν μόνο διαδικαστικά ζητήματα. Είναι ωστόσο εμφανές από τις κινήσεις που γίνονται στο επίπεδο των άλλων μερών ότι στη Γενεύη δεν θα συζητηθεί μόνο η διαδικασία. Γιατί, ακόμα και για τα διαδικαστικά θα χρειαστεί μιας μορφής διαπραγμάτευση.
Το ερώτημα είναι κατά πόσο έχει γίνει επαρκής προετοιμασία προκειμένου να υπάρχει κατάλληλη συζήτηση και διαπραγμάτευση στη Γενεύη. Και το ερώτημα έχει πρωτίστως να κάνει με την ελληνοκυπριακή πλευρά. Το τι κάνουν οι άλλες πλευρές και πόσο έχουν ή όχι προετοιμαστεί, είναι καθαρά δικό τους ζήτημα. Αυτό που ενδιαφέρει στην προκειμένη περίπτωση είναι το πόσο καλά έχει ετοιμαστεί η ελληνοκυπριακή πλευρά.
Στο παρελθόν οι συναντήσεις του εξωτερικού ξεκινούσαν με μια κεκτημένη ταχύτητα των διαπραγματεύσεων που γίνονταν επί Κυπριακού εδάφους. Σήμερα τα δεδομένα είναι διαφορετικά. Οι διαπραγματεύσεις στο Κυπριακό έχουν σταματήσει το καλοκαίρι του 2017 στο Κραν Μοντάνα και έκτοτε καμιά ουσιαστική εξέλιξη δεν υπήρξε. Δεν υπάρχει μια φυσιολογική εξέλιξη των γεγονότων, που θα μπορούσε να διευκολύνει την όλη προσπάθεια.
Το ερωτηματικό που υπάρχει για τη σημερινή κατάσταση πραγμάτων στο Κυπριακό είναι κάτι που ενδεχομένως να παίξει σημαντικό ρόλο στη μετέπειτα πορεία των πραγμάτων. Στο τελευταίο Εθνικό Συμβούλιο, η πολιτική ηγεσία ενημερώθηκε και για την προετοιμασία που γίνεται σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων και συμβούλων. Και απ’ ό,τι μαθαίνουμε κι εμείς φαίνεται να γίνεται μια αρκετά καλή δουλειά σ’ αυτό το επίπεδο με όλα τα ζητήματα να μπαίνουν επί τάπητος και να αναλύονται τα συν και τα πλην. Ενδεχομένως, το γεγονός ότι υπήρξε ένα τεράστιο κενό και χωρίς μια διαδικασία συνομιλιών να τρέχει, αυτό να έχει ωφελήσει προς την κατεύθυνση να γίνει μια σωστή και επιστημονική προετοιμασία. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως στο παρελθόν δεν γίνονταν ανάλογες ενέργειες στο εσωτερικό της ελληνοκυπριακής πλευράς.
Υπάρχει και ένα δεύτερο ερώτημα τα οποίο χρίζει απαντήσεων. Κι αυτό έχει να κάνει με το πόσο καλά έχει προετοιμαστεί ή προετοιμάζεται η πολιτική ηγεσία του τόπου για να πάει στη Γενεύη. Γιατί το έχουν, σχεδόν όλοι, δηλώσει τη Μεγάλη Εβδομάδα θα βρίσκονται στη Γενεύη. Εάν κρίνουμε από τις απαντήσεις που έχουν δοθεί μετά το Εθνικό Συμβούλιο και από τον δημόσιο λόγω των κομματαρχών, το μόνο σίγουρο είναι πως η συντριπτική πλειοψηφία εκείνων που θα ταξιδέψουν τον Απρίλη στην Ελβετία δεν έχουν καν μπει στον κόπο να κάνουν μια ανάγνωση του τοπίου όπως έχει διαμορφωθεί αν όχι τα τρία τελευταία χρόνια, τους τελευταίους 6-7 μήνες.
Από όλα όσα δηλώνονται καθημερινά, σε επίπεδο πολιτικής ηγεσίας, θα σταθώ μόνο στο κεφάλαιο «μορφή λύσης του Κυπριακού». Ένα από τα ζητήματα που θα απασχολήσουν τη συνάντηση της Γενεύης, τον Απρίλη, είναι και η μορφή λύσης του Κυπριακού (γι’ αυτό και λέμε ότι δεν θα είναι μόνο διαδικαστικού χαρακτήρα). Κι αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι μεταξύ των δύο πλευρών υπάρχει, σήμερα, καταγεγραμμένη διαφορετική προσέγγιση ως προς τη μορφή της λύσης. Στο παρελθόν η διαφορά είχε να κάνει περισσότερο με την ερμηνεία που έδινε η κάθε πλευρά. Σήμερα όμως διαφωνούν και ως προς το ποια θα είναι η λύση.
Η πορεία που δείχνει, έως τώρα, η ελληνοκυπριακή πλευρά είναι πως πάει στη Γενεύη περίπου για να διασώσει τη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία. Αυτός είναι –λίγο ή πολύ– ο κεντρικός της στόχος, η αποστολή της. Αυτό είναι εν πολλοίς ο επιδιωκόμενος στόχος της ελληνοκυπριακής πλευράς σ’ αυτό το ταξίδι. Το ερώτημα που προκύπτει μετά και την τελευταία συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου είναι ως προς το τι θα πράξουν εκείνες οι πολιτικές δυνάμεις που έχουν αντίθετη προσέγγιση στο θέμα της μορφής λύσης του Κυπριακού. Το είπαν και στο ΕΣ, το λένε κάθε μέρα πως δεν θέλουν το Κυπριακό να λυθεί και το κράτος να μετατραπεί σε μια ομοσπονδία δύο κοινοτήτων χωρισμένη σε δύο ζώνες.
Αφού λοιπόν δεν θέλουν τη συγκεκριμένη λύση για την οποία η ελληνοκυπριακή ηγεσία πάει να αγωνιστεί να την κρατήσει ζωντανή, τι αλήθεια πάνε να κάνουν στη Γενεύη; Γιατί η μη συζήτηση λύσης ΔΔΟ βρίσκεται ήδη στο τραπέζι με έναν πολύ ξεκάθαρο τρόπο. Τον έχει τοποθετήσει η τουρκική πλευρά.
bimbishis@phileleftheros.com