Του ΣΕΝΕΡ ΛΕΒΕΝΤ, 25/01/2021
Οι Ιάπωνες είναι έξυπνοι άνθρωποι. Εργατικοί στην εργασιακή ζωή τους. Αξιοπρεπείς στην πολιτική. Έγιναν γνωστοί στον κόσμο με τη μεγάλη αξ
ία που αποδίδουν στην αξιοπρέπεια. Ένας υπουργός παραιτείται αμέσως από το αξίωμά του αν προκύψει ότι πήρε ρουσφέτι. Μάλιστα κάνει και χαρακίρι. Κοιτάξτε τι έκαναν στους χώρους εργασίας και στα εργοστάσια. Ένα ειδικό δωμάτιο. Σε αυτό το δωμάτιο υπάρχει ένα ομοίωμα του αφεντικού. Μπαίνει σε αυτό το δωμάτιο όποιος εργάτης θυμώνει με το αφεντικό. Γρονθοκοπεί το ομοίωμα του αφεντικού. Το κλοτσά. Βρίζει. Λέει ό,τι του έρθει. Εκτονώνεται. Ύστερα ο εργάτης επιστρέφει στη δουλειά του. Πώς σας φαίνεται; Σας άρεσε;
Εγώ παρομοιάζω τον Ερσίν Τατάρ με εκείνο το ομοίωμα. Οι ευρισκόμενοι στην Άγκυρα έκαναν μιαν εύστοχη επιλογή. Πολύ έξυπνη επιλογή. Τον έβαλαν πάνω στο κεφάλι μας. Ένα ομοίωμα που θα κάνει τους πάντες να γελούν και να γλεντούν κάμποσο, ένα ομοίωμα που θα μπορούσαν οι πάντες να κοροϊδεύουν και να το κάνουν σάκο του μποξ. Ο Τατάρ είναι ένας επικοινωνιακός άνθρωπος. Μιλά καθημερινά. Γράφει μερικές αράδες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Λέει πράγματα για τα οποία όλοι θα μπορούσαν να του επιτεθούν πολύ εύκολα. Πράγματα ασυνάρτητα. Ξέρει καλά να τραβάει πάνω του τις αντιδράσεις και να κρατάει τον εαυτό του στην ημερήσια διάταξη. Ξέρει ότι όλοι ενδιαφέρονται περισσότερο για τις ασυναρτησίες. Όταν ο λαός βρει κάτι που μπορεί να επικριθεί εύκολα, πέφτει επάνω του. Κανείς δεν προβληματίζεται και πολύ για σοβαρά και ακανθώδη θέματα. Καταφεύγει στην εύκολη λύση. Το να χαστουκίζεται και να γρονθοκοπείται ο Τατάρ επιτρέπεται ελεύθερα, όπως εκείνο το ομοίωμα. Έτσι, η Άγκυρα κατευθύνει προς τον Τατάρ τις αντιδράσεις που θα μπορούσαν να προκύψουν για την ίδια. Εκείνοι που απολαμβάνουν να χαστουκίζουν τον Τατάρ δεν μπορούν να πουν απολύτως καμία κουβέντα για τον Ταγίπ Ερντογάν. Το ομοίωμα του Τατάρ είναι σαν ασπίδα μπροστά στην Άγκυρα.
Ο Τατάρ ξυπνάει ένα πρωί στο σπίτι του που βρίσκεται στα βουνά της Κερύνειας, για παράδειγμα. Κοιτάει τη θάλασσα. Κοιτάει τον ορίζοντα. Ύστερα βγάζει μια φωτογραφία, γράφει μερικές γραμμές και τις μοιράζεται. «Χαίρετε. Καλημέρα. Κάνει κρύο. Απέναντι μπορούμε να δούμε την οροσειρά του Ταύρου». Ε, μήπως δεν ξέρει ότι αυτή η ανάρτηση θα γίνει αντικείμενο κοροϊδίας; Γίνεται να μην το ξέρει; Ιδού, ρίχνει τροφή σε όσους στήνουν καραούλι. Μπορεί να δει την οροσειρά του Ταύρου, λέει! Ποιος νοιάζεται γι’ αυτό; Ύστερα μια φωτογραφία από τη θάλασσα και ακόμα μερικές γραμμές. «Δύο καράβια που ανοίχτηκαν στη θάλασσα από το Αναμούρ πλησιάζουν στο λιμάνι της Κερύνειας το ένα πίσω από το άλλο». Πάρε και άλλη τροφή! Κάτσε και σκάσε! Πριν εκλεγεί στο προεδρικό ο Τατάρ είχε βγάλει και αναρτήσει τη φωτογραφία ενός ζευγαρώματος σκυλιών μπροστά από το σπίτι του. Είχε γίνει και εκείνη αντικείμενο μπόλικου χιούμορ.
Ήξερε και ο Ραούφ Ντενκτάς πολύ καλά αυτή τη δουλειά. Να απομακρύνει τις αντιδράσεις από την Τουρκία και να τις στρέφει προς τον εαυτό του. Και εκείνος προκαλούσε μπόλικο γέλιο σε όλους. Έδινε την ευκαιρία να βγαίνουν ανέκδοτα γι’ αυτόν. Γνώριζε πολύ καλά όσους τον αντιπολιτεύονταν και κατάφερνε να τους ρίχνει τροφή. Δεχόταν ό,τι και να λεγόταν για τον ίδιο, ενόσω δεν βρισκόταν το ευαίσθητό του σημείο. Ήταν πολύ ικανοποιημένος για το γεγονός ότι οι αντιδράσεις στρέφονταν προς τον ίδιο και όχι προς την Άγκυρα. Ήταν και εκείνος μια γερή ασπίδα για την Τουρκία. Δεν του άρεσε καθόλου να λέγονται λόγια για την Τουρκία. Ήμουν μάρτυρας σε μια συνάντηση στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Ήταν μια συνάντηση μετά φαγητού με δημοσιογράφους. Στο τραπέζι παρευρίσκονταν και ο Τούρκος πρέσβης Ινάλ Μπατού με τον δρα Κιουτσιούκ. Ο Ντενκτάς κάλεσε στο τραπέζι του έναν συνάδελφό μας κάποια στιγμή. Ήταν ένας συνάδελφος με τον οποίο εργαζόμασταν μαζί στην εφημερίδα «Σοζ». Έγραφε σκληρά άρθρα για την Τουρκία. Ο Ντενκτάς τον ρώτησε: «Ποιο είναι το ντέρτι σου γιε μου;». Και είπε δείχνοντας τον πρέσβη που βρισκόταν δίπλα του: «Κοίτα, τώρα με άφησες εμένα και έβαλες στο στόχαστρό σου εκείνον. Την Τουρκία μας. Μην την αγγίζεις. Εμένα βρίζε με όσο θες!».
Πέρασαν 40 χρόνια από αυτή τη συνομιλία. Δεν άλλαξε τίποτα. Ο λαός μας, όπως παλιά, λέει ό,τι έχει να πει όχι για την Άγκυρα, αλλά για τα ομοιώματά της που βρίσκονται εδώ. Χωρίς ρίσκο και χωρίς κίνδυνο! Τώρα είναι η σειρά του Τατάρ. Χαστούκισέ τον όσο θες. Ελεύθερα να βάλλεις! Να δουν όλοι αντιπολίτευση! Στην υπό κατοχή πατρίδα σου. Βάλε στις πόρτες τους το μαύρο στεφάνι. Ύστερα πήγαινε και πλάγιασε. Να μην ξημερώσει στη Λευκωσία. Εδώ δεν συναντιούνται και πολύ δημοσιογράφοι που θέτουν στο στόχαστρό τους τον Ερντογάν και γελοιογράφοι που σχεδιάζουν σκίτσα του. Όμως, και η Κύπρος ελέγχεται από αυτόν, όπως η Τουρκία. Το έργο των τριών πιθήκων παίζει με κλειστά ταμεία πάντα σε τούτο τον τόπο μας.