Του: ΚΩΣΤΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ, 12 Ιανουαρίου 2021
Κανείς, μα κανείς δεν έχει το δικαίωμα να ξεγράφει εδάφη και δικαιώματα. Αυτά είναι αδιαπραγμάτευτα και κανένας δεν μπορεί να μιλά εκ μέρους των πολιτών για ζητήματα, που τους αφορούν συλλογικά και ατομικά. Οι εκάστοτε διαχειριστές του Κυπριακού ακολούθησαν μια πολιτική υποχωρήσεων προς την τουρκική πλευρά, με αποτέλεσμα με ελεύθερη πτώση να το οδηγήσουν στον πάτο. Και τώρα; Τώρα αναζητούν παγκόσμια πρωτοτυπία να βυθιστεί η χώρα κάτω από τον πάτο. Και πάντα αναζητούν δικαιολογίες, άλλοθι, και επιστρατεύουν το μικρό μέγεθος του κράτους και την υπεροπλία του εχθρού.
Η γραμμή μεταξύ του εφικτού και του ανέφικτου συνδέεται με την αποτελεσματικότητα των διαχειριστών αλλά και την ύπαρξη ή μη οράματος.
Το αφήγημα των Τούρκων, των διάφορων τρίτων σε ό,τι αφορά, για παράδειγμα, το προσφυγικό, είναι πως έχει περάσει αρκετός χρόνος, ότι οι σφετεριστές έχουν αποκτήσει δικαιώματα, πως οι πρόσφυγες έχουν βολευτεί στη Λεμεσό, την Πάφο, στην Αγία Νάπα και δεν θέλουν να επιστρέψουν στις περιουσίες τους. Όλα αυτά λέγονται εκ μέρους των προσφύγων, χωρίς να τους ρωτήσουν. «Μα και να επιμένουμε να επιστρέψουν όλοι οι πρόσφυγες, πόσοι θα πάνε», μου έλεγε πριν πολλά χρόνια βετεράνος πολιτικός, όταν ήθελε να δικαιολογήσει το γεγονός ότι χαμήλωνε κάθε φορά τον πήχη των διεκδικήσεών του.
Στην Κύπρο υπάρχει η… νοοτροπία, οι πολιτικοί να μιλούν εκ μέρους των πολιτών. Να θέλουν να περάσουν τη δική τους αδυναμία, ως σύνθημα που «αγκαλιάζεται» από τον λαό. Για χρόνια υπάρχει μια πρακτική, η υποχωρητικότητα να καθίσταται σε «στρατηγικό» σχέδιο και δυστυχώς για κάποιους και «όραμα»! Οι πολίτες έχουν άλλη προσέγγιση και έχει αποδειχθεί στην μοναδική περίπτωση που ρωτήθηκαν, το 2004. Και δεν ισχύουν οι ερμηνείες που δόθηκαν τότε για το αποτέλεσμα, καθώς σχεδόν κανένας δεν το ανέλυσε σοβαρά. Το εξήγησαν όπως τους βόλευε.
Την τελευταία περίοδο επανήλθε στη δημόσια σφαίρα το θέμα των δυο κρατών. Έχουν γραφτεί πολλά και ειπωθεί ακόμη περισσότερα. Μια διάσταση που αναδεικνύεται μέσα από τις συζητήσεις αυτές και χρησιμοποιείται ως επιχείρημα είναι και το προσφυγικό.
Ο αναπληρωτής πρόεδρος του ΔΗΣΥ και πρώην υπουργός, Χάρης Γεωργιάδης, σε συνέντευξή του στην Καθημερινή και θέλοντας να εξηγήσει το αφήγημα του νέου ρεαλισμού, επιχείρησε να «αποτελειώσει» το προσφυγικό. Με καταγωγή από την κατεχόμενη Κυθρέα, εκτιμά πως «σήμερα οι περισσότεροι πρόσφυγες έφυγαν και οι περιουσίες χάθηκαν. Πέρασε μισός αιώνας. Αυτό ήταν και το σφάλμα του μακροχρόνιου που επέτρεψε στην Τουρκία να εδραιώσει τα τετελεσμένα( σ.σ. φταίει ο Μακάριος). Ούτε και υπάρχει κανένας, που θα μας δώσει δεκάδες δισεκατομμύρια για να πληρωθούν αποζημιώσεις… Και είναι πράγματι θέση μου ότι η ρεαλιστική προσέγγιση πρέπει να λαμβάνει υπόψη τη μεταβολή των δεδομένων που έχει επέλθει τα τελευταία πενήντα χρόνια. Να προσδιορίσουμε με βάση τα σημερινά δεδομένα τι είναι το σημαντικό που πρέπει να διαφυλάξουμε και τι το εφικτό που μπορούμε να διεκδικήσουμε….»
Υπενθυμίζεται πως στις συζητήσεις παλαιότερα για το περιουσιακό, είχε καθοριστεί και ηλικιακή οροφή και μετράται ο συναισθηματικός δεσμός με τις περιουσίες. Αναλόγως της ηλικίας. Είχε αναφερθεί πως όσοι το 1974 ήταν κάτω των 10 χρονών, δεν έχουν δικαίωμα στην περιουσία τους επειδή δεν πρόλαβαν να αναπτύξουν συναισθηματικό δεσμό. Επί τούτου γίνεται και επίκληση νομολογίας του ΕΔΑΔ. Υπάρχουν κι άλλες νομολογίες (όπως στην περίπτωση περιουσιών στην Κωνσταντινούπολη), ωστόσο, το κοστούμι ράβεται στα μέτρα που θέλουν και ταιριάζει στο αφήγημα τους.
Κάποιοι από τους πρόσφυγες μας δυστυχώς έχουν «φύγει», αλλά κι αυτοί που μένουν, δεν μπορούν να επιστρέψουν γιατί οι περιουσίες τους έχουν αξιοποιηθεί από τους σφετεριστές. Είναι άλλωστε, κατά το γνωστό αφήγημα, πολύ λιγότεροι οι πρόσφυγες που «δικαιούνται» να διεκδικήσουν την περιουσία τους, καθώς όσοι ήταν κάτω των δέκα χρόνων το 1974, τίποτε δεν τους δένει με την κατεχόμενη γη.
Στην προσπάθειά τους να… πείσουν, δεν αποκλείεται να ανακαλύψουν και εγκαταστήσουν εφαρμογή (application αγγλιστί) μέτρησης των συναισθηματικών μας δεσμών, με τη γη μας, τον τόπο μας.
costas.venizelos@phileleftheros.com