«Να παίζει ο Ζορμπάς για πάντα!» του Σενέρ Λεβέντ

Βαθαίνει πιο πολύ η θηριωδία με αυτή τη γεμάτη ζωή μουσική. Κάνω ενσυναίσθηση με τα θύματα. Γυναίκα που δεν ικέτευσε τον στρατιώτη που είχε απέναντί της ξέροντας ότι θα τη σκοτώσει και άδειασε δύο γεμιστήρες σφαίρες στη μήτρα της, αφού είπε «δεν εγκαταλείπω το χωριό μου, αυτό το χωριό είναι δικό μου». Τραυματίες στρατιώτες που ρίχτηκαν σε πηγάδια ενώ ανέπνεαν ακόμα. Θέλω να φωνάξω. Δεν μπορώ να φωνάξω. Δένεται κόμπος στον λαιμό μου. Δες λαέ, δες τα αυτά. Δες τα καταλαβαίνοντας την αξία της ειρήνης και τον τρόμο του πολέμου. Και κοίτα και δες τι συνέβη εκείνη την ημέρα εδώ, σε αυτά τα εδάφη που για 47 χρόνια πανηγυρίζεις ως να είναι γιορτή. Μήπως μπορεί να γιορτάζεται αυτή η αιματοχυσία, αυτός ο βιασμός, αυτή η φωτιά, αυτή η λεηλασία; Εσύ την αποκαλείς νίκη αυτή; Αυτή τη θηριωδία. Φουσκωμένα, ματωμένα πτώματα που βρομούν κατά μήκος του δρόμου. Σκότωσαν στο μπαλκόνι της ακόμα και τη γυναίκα που πότιζε τα λουλούδια της. Αχ Θεοδωράκη, αχ. Αχ Ζορμπά! Πώς υποφέρεται τώρα τούτος ο κόσμος χωρίς εσένα. Πάντα ήμασταν μόνοι, όμως τώρα είμαστε πιο μόνοι. Δεν γνωριζόμασταν. Όμως ήμασταν κοντά.

Κωδικοί που ανέβηκαν στο τρένο. Είναι σαν εκείνο το μαύρο τρένο του Κώστα Γαβρά που πηγαίνει στο Άουσβιτς. Το ανέβασμα στο τρένο σημαίνει σκοτώστε τους αιχμαλώτους. Δεν υπάρχει τρένο στην Κύπρο! Υπάρχουν ράγες θανάτου. Υπάρχουν μπουλντόζες που στοιβάζουν χώμα πάνω από ομαδικά πτώματα. Υπάρχουν πηγάδια. Υπάρχουν δολοφόνοι που καυχιούνται λέγοντας «το να σκοτώνω είναι η τέχνη μου». Κοίτα, τι διηγείται ο μάρτυρας. Οι διοικητές, λέει, τους είπαν να ανοίξουν ένα πηγάδι στην όχθη του ποταμού Σεϊχάν στην Τουρκία, σε έναν κήπο, σε μήκος 80 μέτρων και σε πλάτος 4 μέτρων και σε βάθος πάλι το ίδιο. Ύστερα, λέει, ήρθαν και τους είπαν «ό,τι δείτε, ό,τι ακούσετε εδώ, θα μείνουν όλα μυστικά».  Ύστερα ένοπλοι στρατιώτες έφεραν με φορτηγά βαριές σακούλες. «Πάρτε τις και ρίξτε τις σε εκείνο το πηγάδι που σκάψατε», τους είπαν. Συνοδευόμενοι από αξιωματικούς που βρίσκονταν πάνω από το κεφάλι τους, άδειασαν με κουτάλα εκείνες τις σακούλες που ήταν δεμένες σφικτά σαν τσαντίρι. Τις σκέπασαν με χώμα από πάνω. Πάτησαν καλά το χώμα και έβαλαν το υπόλοιπο στην όχθη του ποταμού σαν σετ. Να μην ψάχνουν άδικα όσοι γυρεύουν αυτούς τους αγνοούμενους. Έχουν προ πολλού σμίξει με τα νερά του ποταμού Σεϊχάν και έφυγαν. Δεν τους έλαχε να ταφούν καν στην πατρίδα τους.

Καθώς τα έγραφα αυτά, ήρθε ένας αγαπητός φίλος. Μου διηγήθηκε και εκείνος αυτά που έζησε τον Ιούλιο του 1974. Τους έστειλαν στο χωριό Δίκωμο, λέει. Πήγαν στο χωριό μετά την «εκκαθάριση» που θα έκανε ο τουρκικός στρατός. Είδαν ότι όλες οι πόρτες ήταν ανοικτές. Παντού ήταν άνω κάτω. Μόνο η πόρτα ενός σπιτιού ήταν κλειστή. Θέλησε να την ανοίξει και να μπει μέσα με τους φίλους του, λέει. Η πόρτα για κάποιο λόγο δεν άνοιγε. Την παραβίασαν. Μόλις άνοιξε έπεσε κάτι σαν τσουβάλι στο πίσω μέρος της πόρτας. Και τι να δουν. Ένας νεκρός άνδρας. Τον είχαν σκοτώσει και τον κρέμασαν πάνω στην πόρτα, λέει. «Ύστερα μπήκα σε ένα δωμάτιο», λέει, «και τι να δω. Σοκαρίστηκα, συγκλονίστηκα. Στο κρεβάτι ήταν μια νεαρή γυναίκα μέσα στα αίματα έχοντας το ενός έτους μωρό της στην αγκαλιά της. Δέχθηκαν πυροβολισμούς και οι δύο, ήταν νεκρές».

Όλα αυτά συνέβησαν κατά τη διάρκεια της δικής μας ζωής σε αυτό τον κόσμο αγαπητέ Μίκη. Μπήκαν στις δικές σου νότες. Έγιναν δάκρυα για την Ακρόπολη. Έκλαψε ακόμα και ο Ζορμπάς της Κρήτης του Καζαντζάκη. Κλάψαμε εμείς. Οι δολοφόνοι έκαναν γιορτή.

Τώρα οι βετεράνοι πηγαινοέρχονται εδώ κάθε Ιούλιο. Γίνονται επίτιμοι φιλοξενούμενοι σε γιορτές με τανκ και πολυβόλα. Ενώ εγώ όταν τους βλέπω θυμάμαι εκείνη την καημένη γυναίκα στη μήτρα της οποίας άδειασαν δύο γεμιστήρες με σφαίρες. Το νεκρό μωράκι που κείτονταν στην αγκαλιά της νεκρής μάνας του. Άραγε ποιου βετεράνου έργο είναι αυτά; Τα παράσημα στα στήθη τους για ποιο πράγμα είναι παράσημα; Να παίξει ο Ζορμπάς Μίκη. Να παίξει. Να παίζει για πάντα!