Τον λογαριασμό τον χάσαμε και μακάρι να ήταν μόνο αυτό που χάσαμε όλα αυτά τα χρόνια. Την ώρα που στεκόμαστε με απορία μπροστά στον όρο «άτυπη», δεν μπορούμε να προσπεράσουμε το διαφαινόμενο ανησυχητικό περιεχόμενό της και τις εξ αυτού απαισιόδοξες προοπτικές. Θα είναι, λέει, μόνο για τις διαδικασίες. Μα και το πλαίσιο και οι όροι μέρος της διαδικασίας δεν είναι; Και τα σχεδόν νέα τετελεσμένα δεν παίζουν κι αυτά τον δικό τους ρόλο; Mπορεί να τη βαφτίσανε «άτυπη» για να προσπεράσουμε (νομίζουμε ανώδυνα) την πενταμερή δομή της με την κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας (προς το παρόν) από τον κατάλογο των καλεσμένων. Όμως κι η επόμενη, η «κανονική», πενταμερής θα ‘ναι κι αυτή «για χάρη των προοπτικών ειρήνης». Aτυχώς, αυτό δεν είναι καινούργιο! Χρόνια τώρα, πολύ πριν την καθιέρωση πενταμερών (ποιος θυμάται πια την ιδέα της πολυμερούς ή και της διεθνούς διάσκεψης;), αναφορά γινόταν στα «δυο μέρη», τους «δυο ηγέτες» κ.λπ. Τα είχαμε όλα αυτά κι εμείς καταγράψει πολλά χρόνια πριν [«Προβλήματα ορολογίας (μόνο;)», βλ. Φιλελεύθερος ημερ.30/9/1999] και είναι μάλλον καθυστερημένη η έκπληξη όσων εκπλήσσονται… Σίγουρα η «εξαφάνιση» της ουδόλως εκλιπούσας (δεν μας έμεινε και οτιδήποτε άλλο!) Κυπριακής Δημοκρατίας τείνει να εμπεδωθεί με τη δική μας ανοχή (ούτε μια ουσιαστική διαμαρτυρία δεν ακούστηκε τώρα, μόνο κάτι σαν από υποχρέωση) προμηνύοντας και άλλα κακά…
Αμέτρητοι, λοιπόν, οι κύκλοι, οι γύροι και οι συναντήσεις, άμεσες ή εκ του σύνεγγυς. Βγήκε τίποτε; Σταθερές οι υποχωρήσεις της «πλευράς μας» κι ας αυτομαστιγωνόμαστε πως δεν έχουμε βούληση για λύση –δηλ. δεν υποχωρήσαμε ακόμα περισσότερο. Πάντα μακράν απέχουσες oι απόψεις των συνομιλητών αφού η κατοχική πλευρά μετακινείται κι αυτή σταθερά αλλά προς πιο ακραίες και διχοτομικές απόψεις. Ακόμα κι αν σε κάποιες συγκυρίες υποεργολάβοι εκπρόσωποι του ΟΗΕ έβλεπαν ευθυγραμμισμένα τα άστρα, ακόμα κι όταν οι «δυο ηγέτες» υποστήριζαν πως είχαν κοινό όραμα, πολλοί πολίτες βλέπαμε όλο και συχνότερα εφιάλτες! Αν επρόκειτο για συνομιλητές που εκπροσωπούσαν τους Κυπρίους και συγκεκριμένα τις δυο κοινότητες που αυτές είχαν το όποιο πρόβλημα, δεν μπορεί, κάποια ώρα θα βρίσκανε μια λύση. Ιδιαίτερα μετά την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την απόκτηση από όλους τους Κυπρίους της ιδιότητας του Ευρωπαίου πολίτη, θα ήταν ρεαλιστικό να αξιοποιήσουν μαζί τις νέες προκλήσεις και τις νέες δυνατότητες και προοπτικές για ειρηνική συμβίωση σε μια ενιαία κοινωνία, με σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των αρχών του ΟΗΕ και του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου, σε ένα φυσιολογικό κράτος. Αυτό θα γινόταν αν το κύριο πρόβλημα δεν ήταν οι επιβουλές της Άγκυρας και η εξ αυτών στρατιωτική κατοχή κι η ασφυκτική πίεσή της πάνω στους Τουρκοκύπριους. Κι αν, ακόμα, δεν είχαν μεταφερθεί πολλαπλάσιοι των Τουρκοκυπρίων έποικοι για αλλαγή του δημογραφικού χαρακτήρα του νησιού και, άμεσα εξαρτώμενοι από την Άγκυρα, για πλαστογράφηση κατ΄εντολή της βούλησης των Τουρκοκυπρίων. Αναπόφευκτη η έκβαση των υπό κατοχή ελεγχόμενων διαδικασιών (σε διάφορες διαχρονικά παραλλαγές) για επιβολή «εκπροσώπου» των Τουρκοκυπρίων –του συνομιλητή. Ακόμα κι αν ήταν διμερής η επικείμενη «άτυπη» συνάντηση στο Green Τree, δεν θα ήταν οι Κύπριοι που θα συνομιλούσαν για το νησί τους αλλά ο Πρόεδρος της ημικατεχόμενης και καθυβριζόμενης σαν εκλιπούσας Κυπριακής Δημοκρατίας (χώρας μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης) με τον τοποτηρητή της κατοχικής Τουρκίας. Ποια, αλήθεια, μπορεί να είναι η προοπτική; Ποιες είναι πια οι κόκκινες γραμμές μας που σταδιακά έχουνε γίνει ροζ;
Ο Γενικός Γραμματέας, ο οικοδεσπότης που για χατίρι του θα πετάξει κόσμος πολύς πάνω από τον Ατλαντικό, λέει στα «δυο μέρη» να είναι φρόνιμα. Φαίνεται να έχει ξεχάσει κι ο ίδιος πού μείναμε κι αφήνει την άτυπη κουβέντα περί της διαδικασίας χωρίς στόχο, χωρίς έστω και πλαισιακές δεσμεύσεις. Όχι πως οι δείκτες του είναι αποδεκτοί στην ολότητά τους αλλά δικοί του είναι, ας τους υποστήριζε. Η μη αναφορά στο πλαίσιο λύσης δεν είναι για να βελτιωθεί προς την κατεύθυνση του κανονικού κράτους που είχε ευαγγελιστεί, αλλά αφήνει ανοιχτή την πόρτα να «πέσουν» τα δυο κράτη στο τραπέζι της άτυπης συνάντησης προδιαγράφοντας και την «κανονική» που θα ακολουθήσει. Κι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ούτε μια υπόμνηση για το άνοιγμα του Βαρωσιού (που δεν ήταν μόνο για το πικ-νικ του σουλτάνου) ούτε μια κουβέντα για την παράνομη εισβολή στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας; Αμφιλεγόμενα τα προτεινόμενα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που ξεχνούν τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και αποτελούν μια ακόμα «μέση προσέγγιση» ανάμεσα σ΄αυτά και τις τουρκικές απαιτήσεις (λιμάνι Αμμοχώστου, αεροδρόμιο Τύμπου). Στο τέλος θα μας πούνε να ‘μαστε κι ευχαριστημένοι, αν τελικά «ευθυγραμμιστούν» ξανά τα άστρα και, «υποχωρώντας» ο σουλτάνος από τα δυο κράτη, αποδεχτεί τη (χωριστική) διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία ώστε να «επανενωθεί» η πατρίδα. Έτσι λένε όλοι πως προβλέπουν τα (τελευταία) ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας που προνοούν όμως και άλλα, υπενθυμίζοντας όλα τα προηγούμενα για Βαρώσι, ψευδοκράτος, στρατεύματα, ανθρώπινα δικαιώματα και πρόσφυγες. Άμα δεν τα θυμόμαστε εμείς, γιατί να τα θυμούνται οι υπάλληλοι του ΟΗΕ, ακόμα κι ο Γενικός Γραμματέας;
Υ.Γ.: Στην τελευταία διαδικτυακή συνάντηση εκπροσώπων των κυπριακών κομμάτων, υπό τον πρέσβη της Σλοβακίας, κατατέθηκε μια εισήγηση από φίλο Τουρκοκύπριο για εκτός προγράμματος εμβολιασμό των Τουρκοκύπριων εργαζομένων στις ελεύθερες περιοχές ώστε να συνεχίσουν την εργοδότησή τους. Θερμά το υποστηρίζουμε –αυτό είναι ένα ουσιαστικό μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης, όπως και η σωστή απόφαση για προώθηση εμβολίων που εξασφάλισε η Κυβέρνηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση στην τουρκοκυπριακή κοινότητα παρά τις αντιρρήσεις Τατάρ που ήθελε να είναι ο ίδιος ο άμεσος παραλήπτης από τις Βρυξέλλες.
ktsimillis@cytanet.com.cy