23 Ιουνίου 2021Ο τετραγωνισμός του κύκλου στον οποίο αναφέρθηκε ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, μετά το τέλος της άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης για το Κυπριακό στη Γενεύη, τον περασμένο Απρίλιο, είναι η «επίσημη» μεθοδολογία στο Κυπριακό. Το είπε δημόσια ο κ. Γκουτέρες, το ανέφερε στην ελλαδική αντιπροσωπεία στη διάρκεια των συζητήσεων στη Γενεύη. Στη διπλωματία ο τετραγωνισμός του κύκλου είναι η εφαρμογή του μη ορθολογικού, που δεν προβλέπεται από την πολιτική πρακτική και από το διεθνές δίκαιο. Το ζητούμενο στην προκειμένη περίπτωση είναι να βρεθεί περιτύλιγμα για προσαρμογή στις απαιτήσεις του ισχυρού και υποταγή σε αυτές του αδύνατου κρίκου. Αποτελεί προσπάθεια να ικανοποιηθούν οι παράλογες και παράνομες αξιώσεις της κατοχικής Τουρκίας. Το ζητούμενο είναι να βρεθεί μια φόρμουλα στο θέμα της κυριαρχίας, που θα αναγνωρίζει το τουρκοκυπριακό κρατίδιο, τον τουρκοκυπριακό λαό και θα λειτουργήσει υπό την κοινή ομπρέλα ενός συνομοσπονδιακού μορφώματος. Ο Γενικός Γραμματέας, ακολουθώντας τη βρετανική φόρμουλα, προήγγειλε πως θα επιχειρηθεί με γεφυρωτικές προτάσεις, ιδέες, να βρεθεί κοινό έδαφος.
Ο κύκλος θα τετραγωνιστεί μόνο εάν αποδεχθούμε τις τουρκικές αξιώσεις όπως τις σερβίρουν οι εν δυνάμει μεσολαβητές. Και μερικώς, θα πρέπει να αναφερθεί, έχει γίνει, απλά η Τουρκία θεωρεί πως δεν τα έχει ακόμη εξασφαλίσει όλα. Και με τη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία τετραγωνίζεται ο κύκλος και με τις φαεινές ιδέες του Προέδρου Αναστασιάδη για χαλαρή ομοσπονδία, αλλά πρωτίστως με την «κυριαρχική ισότητα» και το «ίσο διεθνές καθεστώς», που αξιώνει η κατοχική Τουρκία.
Η κάθοδος της κ. Λουτ, μερικές ημέρες πριν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που θα συνέλθει αύριο και μεθαύριο στις Βρυξέλλες, δεν είναι ποσώς άσχετη με τις συζητήσεις για τα ευρωτουρκικά. Προφανώς και θα μπορούσε να έρθει νωρίτερα, όταν ήταν στην περιοχή (πήγε Αθήνα και Άγκυρα) τον Μάιο. Την ερχόμενη Παρασκευή στην έδρα της Ε.Ε. έχει διευθετηθεί συνάντηση του Προέδρου με τον Γενικό Γραμματέα. Ο Πρόεδρος έσπευσε να διευθετήσει συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, με αφορμή την παρουσία του δεύτερου στις Βρυξέλλες, για να παραστεί σε μέρος των εργασιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Καλό είναι να συναντιέται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ. Το ζητούμενο είναι τι θα συζητηθεί. Προκαταβολικά ο κ. Αναστασιάδης θέλει νέα άτυπη Πενταμερή ή και τριμερή συνάντηση, με τον Γ.Γ. και τον κατοχικό ηγέτη, Ερσίν Τατάρ, αλλά και προώθηση Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Τα ΜΟΕ είναι το άλλοθι, το εργαλείο συγκάλυψης της τουρκικής προκλητικότητας, όταν δεν μπορεί να προχωρήσει η διαδικασία. Δεν είναι συνταγή για την επίτευξη συμφωνίας. Ο Πρόεδρος αναζητά κινητικότητα χωρίς να τον απασχολεί η ουσία. Και η συνάντηση των Βρυξελλών με τον Γ.Γ. και η κάθοδος στη Λευκωσία της κ. Λουτ θα είναι και το επιχείρημα εταίρων μας όταν θα τεθεί θέμα τουρκικής συμπεριφοράς στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ότι, δηλαδή, κάτι… κινείται στο Κυπριακό και δεν πρέπει -για παράδειγμα- με μέτρα κατά της Τουρκίας να τιναχθούν όλα στον αέρα. Επί τούτου, βέβαια, φρόντισε ο κ. Μητσοτάκης, ο οποίος με τα «ήρεμα νερά του Αιγαίου» προσέφερε το άλλοθι, που αναζητούσε η κατοχική Τουρκία.
Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει να αντιμετωπίσει τις τουρκικές μεθοδεύσεις για επιβολή νέων τετελεσμένων κι αυτό θα πρέπει να είναι προτεραιότητα σε αυτή τη φάση. Η κινητικότητα δεν αποτρέπει τους τουρκικούς σχεδιασμούς. Μπορεί, για παράδειγμα, να γίνονται συναντήσεις, συζητήσεις και παράλληλα η κατοχική Τουρκία να προχωρά με την περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου; Μπορεί να συνεχίζεται η στρατιωτική αναβάθμιση της κατοχικής δύναμης, να καθίσταται η κατεχόμενη Κύπρος ορμητήριο για επιχειρήσεις στην περιοχή και να συζητείται ο διαμοιρασμός/κατατεμαχισμός της κυριαρχίας; Η Λευκωσία έχει ως προτεραιότητά της να αποτρέψει τις τουρκικές μεθοδεύσεις για επιβολή νέων τετελεσμένων. Κι αυτή θα πρέπει να είναι η ατζέντα του Προέδρου με τον Γ.Γ. του ΟΗΕ. Αυτό θα προταχθεί κι όταν ο Διεθνής Οργανισμός θα σταματήσει τις τουρκικές προσπάθειες επιβολής τετελεσμένων να προχωρήσει και η διαδικασία. Λέγεται και έχει βάση πως όταν δεν υπάρχει διαδικασία η Άγκυρα κινείται σε νέες επιβολές. Το θέμα είναι πως και τώρα που προετοιμάζεται νέα σύναξη δεν σταματά τις παράνομες ενέργειες.
Για να αποφευχθεί ο τετραγωνισμός του κύκλου, θα πρέπει να αναληφθούν πρωτοβουλίες, ανατρεπτικές και ρηξικέλευθες. Η δική μας κινητοποίηση να προκαλεί και εκείνη των εταίρων μας στην Ε.Ε., του ΟΗΕ κι άλλων. Να οδηγεί σε παρεμβάσεις. Τι μπορεί να γίνει; Υπάρχουν κινήσεις που θα κινητοποιήσουν τους τρίτους και δεν θα αφήνουν αδιάφορη την κατοχική Τουρκία.