ΣΕΝΕΡ ΛΕΒΕΝΤ, 29/06/2021
Η Τουρκία, ως μια μεγάλη χώρα και ως η πλευρά που διαθέτει στα χέρια της τη στρατιωτική υπεροχή, ψήλωσε τον πήχη προχωρώντας λίγο πιο μπροστά τη στάση της στο θέμα της λύσης στο νησί. Πέθανε η ομοσπονδία, είπε. Ζήτησε δύο κράτη. Έτσι ώθησε λίγο πιο πολύ προς την απελπισία τους Κύπριους, οι οποίοι ούτως ή άλλως βρίσκονται σε αδιέξοδο. Πριν λύσουμε τις διαφωνίες μας σε σχέση με την ομοσπονδία, έβαλε μπροστά μας ένα νέο πρόβλημα. Άλλαξε εντελώς την ημερήσια διάταξη. Τώρα η όλη προσπάθεια είναι για να αναγκαστεί η Τουρκία να εγκαταλείψει αυτή τη θέση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση λέει ότι ουδέποτε θα την αποδεχτεί, όμως αυτός ο ελιγμός της Τουρκίας δεν είναι κενού περιεχομένου ελιγμός όπως θεωρείται. Ποιος ξέρει, ίσως αύξησε τις απαιτήσεις της για να εξαναγκάσει την αποδοχή των όρων της σε σχέση με την ομοσπονδία. Δηλαδή, ζήτα περισσότερα για να συναινέσουν στο προηγούμενο. Ή για να παρατείνει εσαεί τη μη λύση.
Δεν μπορώ να πω ότι είδε μιαν σοβαρή αντίδραση διεθνώς η Τουρκία αφότου έριξε στο τραπέζι την απαίτηση για δύο κράτη. Για να πω την αλήθεια, ήθελε θάρρος να βάλεις στο τραπέζι αυτή την απαίτηση γνωρίζοντας ότι δεν θα γίνει αποδεκτή εκ μέρους των Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εσείς μπορείτε να το αποκαλέσετε και θράσος αυτό. Πείτε το όπως θέλετε. Δεν μπορείτε να παραγνωρίσετε ότι στους διπλωματικούς κύκλους γίνεται δεκτό με κατανόηση. Μήπως της θυμώνει κανείς γι’ αυτό; Μήπως την αποκλείει κανείς από διεθνείς οργανισμούς επειδή νομιμοποιεί τη 47χρονη κατοχή ζητώντας δύο κράτη στην Κύπρο; Δηλαδή, μήπως υπέστη καμία ζημιά επειδή ζήτησε δύο κράτη;
Ακριβώς το αντίθετο. Προωθεί τη θέση της. Ο γ.γ. του ΟΗΕ Γκουτέρες τηρεί μιαν πολύ ήπια στάση, με πολλή κατανόηση. Μέσα στον Ιούλιο θα υποβάλει την έκθεσή του για την Κύπρο στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Κοιτάξτε τι ετοιμάζεται, λέει, να γράψει σε αυτή την έκθεση καλών υπηρεσιών: «Περιοχές που διοικούν τον εαυτό τους». Μα εμείς δεν διοικούμε τον εαυτό μας, η Τουρκία μας διοικεί. Δεν το ξέρει ο κύριος Γκουτέρες; Αυτό τι άλλο είναι από αναγνώριση του δικαιώματος της κυριαρχίας στην κατεχόμενη περιοχή; Η ειδική αντιπρόσωπος του Γκουτέρες, κυρία Λουτ, προέβη σε σφυγμομέτρηση σε αυτό το θέμα κατά την τελευταία της επίσκεψη στο νησί, λέει. Μάλιστα, προσπάθησε να πείσει τον Αναστασιάδη. Τι λέει; Η συμπερίληψη μιας τέτοιας έκφρασης στην έκθεση, λέει, από τη μια θα ενθάρρυνε την τουρκική πλευρά και από την άλλη θα ξεπερνούσε τις ανησυχίες της!
Εγώ το θεωρώ αυτό ως ένα βήμα μπροστά στον δρόμο των δύο κρατών. Και μάλιστα ένα βήμα μπροστά που γίνεται εκ μέρους του ΟΗΕ. Είναι αλήθεια ότι θα ενθαρρύνει την Τουρκία. Αλλά σε ποιο θέμα, προς ποια κατεύθυνση θα την ενθαρρύνει; Αν δεν είναι στο θέμα των δύο κρατών, τι είναι; Μέχρι τώρα δεν υπήρξε καμία σοβαρή αντίδραση διεθνώς προς την Τουρκία, η οποία εδώ και 47 χρόνια κρατά το νησί υπό την κατοχή της και κάνει ό,τι θέλει μέχρι σήμερα στην περιοχή που κατέχει. Και δεν νομίζω ότι θα υπάρξει στο εξής. Κανείς δεν τολμά να δυσαρεστήσει κοτζάμ Τουρκία για τη μικρή Κύπρο. Ιδού, προχωρεί τα πράγματα και στο Βαρώσι. Άνοιξε ακόμα μιαν παραλία; Θα ανοίξει κι άλλες. Θα ανοίξει κι άλλες περιοχές. Αφού δεν βλέπει κάποια σοβαρή αντίδραση, γιατί να μην ανοίξει; Μετά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ έγιναν πιο ήπιες οι αντιδράσεις στην Αμερική και στην Ευρώπη κατά του Ταγίπ Ερντογάν. Η Γερμανία ήταν ούτως ή άλλως πάντα δίπλα του. Τώρα άρχισε να μιλά θετικά και ο Μακρόν.
Δεν ξέρω, άραγε θέλουν κρυφά δύο κράτη και οι ομοσπονδιακοί εδώ σε εμάς; Λένε ότι αντιτίθεται σε αυτά, όμως δεν υπάρχει σοβαρή αντίσταση. Δεν μετέφεραν τη φωνή τους στη διεθνή σκηνή. Επιπλέον, επιτίθενται όλοι στον Τατάρ, κανείς δεν θεωρεί υπεύθυνο τον Ερντογάν. Αν υψώναμε τη φωνή μας ως Τουρκοκύπριοι, ο γ.γ. του ΟΗΕ δεν θα μπορούσε να γράψει εκείνη την έκφραση στην έκθεσή του. Αν η αντιπολίτευση στη βουλή, τα πολιτικά κόμματα εκτός βουλής, οι οργανώσεις και οι συντεχνίες ενώνονταν και ετοίμαζαν μιαν κοινή διακήρυξη ενάντια στα δύο κράτη και υπέρ της ομοσπονδίας. Και το σημαντικότερο. Αν η αντιπολίτευση διακήρυττε από το βήμα της βουλής ότι βρισκόμαστε υπό κατοχή εδώ και 47 χρόνια και ότι αυτό είναι το ουσιαστικό πρόβλημα σε τούτο το νησί και το μεγαλύτερο εμπόδιο μπροστά στη λύση. Θα άλλαζαν όλα. Και θα γράφονταν οι πρώτες γραμμές μιας νέας ιστορίας εδώ. Σε περίπτωση που δεν το κάνουν αυτό, θα είναι μόνο συνένοχοι αυτού του καθεστώτος και των κατακτητών.