Δεν έφταναν όσα περάσαμε τούτο το καλοκαίρι. Υψηλές θερμοκρασίες, πυρκαγιές, πανδημία, αυθορμητισμοί του σουλτάνου, κουβέντες για παραλλαγές μιας διχοτομικής λύσης… Οι περισσότεροι χρησιμοποιούσαμε τις μάσκες προστασίας από τον κορωνοϊό, πολλοί συνέχισαν να χρησιμοποιούν και τις άλλες μάσκες, αυτές για απόκρυψη προθέσεων και συμπεριφορών.
Κι ύστερα από όλα αυτά, πριν δέκα μέρες ήρθε η φοβερή πυρκαγιά σε χώρο ανακυκλώσιμων υλικών (παλαιών οχημάτων) την ώρα που μια πετρελαιοκηλίδα ξεκινούσε το ταξίδι της από τα παράλια της Συρίας προς την Κύπρο. Φύσηξαν οι αέρηδες, το νέφος, ορατό διά γυμνού οφθαλμού και από απόσταση, τράβηξε κατά τη Λάρνακα. Καλοί οι άνεμοι και η όποια διασπορά των ρύπων, δεν μπορεί όμως να μην υπήρξε επίδραση στον άμεσα γειτονικό χώρο και τους ανθρώπους του. Το θέμα είναι σοβαρό και χρήζει διερεύνησης, πολύ πέρα από τις ορατές επιπτώσεις που, αναμφισβήτητα, δεν δικαιολογούν οποιονδήποτε εφησυχασμό. Μια διερεύνηση για τα πριν είναι απαραίτητη, το ίδιο και για τα μετά, με κατάλληλες μετρήσεις, αυτές που πρέπει να έγιναν άμεσα κι όσες ακολουθήσουν ώστε να αναδειχθεί η πραγματική εικόνα και να παρακολουθηθεί η πορεία επιστροφής στην «περιβαλλοντική κανονικότητα». Δεν μπορεί, κάπου ταξίδεψαν, «πέταξαν» και εναποτέθηκαν τα προϊόντα της ατελούς καύσης, πολυαρωματικοί υδρογονάνθρακες, χλωριωμένες ενώσεις, διοξίνες, σωματίδια… Μόνο έτσι θα ελεγχθεί και η αξιοπιστία των όποιων μοντέλων που κι αυτά είναι χρήσιμα, δεν παύουν όμως να είναι μοντέλα που αναζητούν επιβεβαίωση όταν και εφόσον τα ποικίλα σενάρια, ατυχώς, συμβούν στην πραγματικότητα.
Μια σειρά από ερωτήματα προκύπτουν από τη νέα εμπειρία και οι μέχρι τώρα απαντήσεις δεν φαίνεται να είναι σαφείς και ικανοποιητικές. Αφορούν από τη μια στη χωροθέτηση της συγκεκριμένης δραστηριότητας και τη μέχρι τώρα περιπλάνησή της που δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί, εν μέσω αδειοδοτημένων και μη χώρων. Σημειώνεται και μια προηγηθείσα πυρκαγιά σε άλλο χώρο της ίδιας δραστηριότητας. Το πρόστιμο που είχε τότε επιβληθεί ήταν υποτυπώδες και ουδόλως πιεστικό για κάλυψη των όποιων ελλείψεων και λήψη μέτρων για αποφυγή της επανάληψης ανάλογου σεναρίου.
Είναι φανερό πως η όλη διαδικασία για τη χωροθέτηση είναι, τουλάχιστον, ελλιπής και όχι επαρκώς μελετημένη αφού, σύμφωνα και με δηλώσεις αρμόδιου τμήματος, η τελική επιλογή γειτνιάζει με μη συμβατές δραστηριότητες.
Το νομικό καθεστώς υπάρχει και, αυτονόητα, οι πρόνοιές του πρέπει να ελέγχονται και να τηρούνται σχολαστικά. Δεν είναι γιαυτό που ψηφίζουμε τους νόμους; Μέσα από τις πρόνοιες αυτές, έμφαση πρέπει αυτονόητα να δίνεται στην εκτίμηση του κινδύνου που συνδέεται με την κάθε δραστηριότητα αλλά και με τις γειτονικές της. Στην προκειμένη περίπτωση πόσο ασφαλής είναι, άραγε, η γειτονία με την προβληματική μονάδα ασφαλτικών που όλο μετακινείται και όλο μένει; Εν κατακλείδι, μια και ο χώρος της τωρινής πυρκαγιάς είναι αδειοδοτημένος, μένει να δηλωθεί επίσημα και τεκμηριωμένα αν διαθέτει όλα όσα προβλέπει η νομοθεσία σε σχέση με την πυρόσβεση και τα μέσα άμεσης δράσης σε περίπτωση ατυχήματος.
Λιγότερο η πυρκαγιά αυτή αλλά περισσότερο η πετρελαιoκηλίδα που περιμέναμε να έρθει στα χωρικά μας ύδατα για να δούμε αν είναι «γυαλάδα πετρελαίου» (λεπτό στρώμα ελαφρού κλάσματος πετρελαίου και όχι αργό πετρέλαιο –πάλι καλά) ανέδειξε το θέμα της παραβίασης του ενιαίου του κυπριακού περιβάλλοντος, του κυπριακού οικοσυστήματος. Αμήχανα το χειρίστηκε η Κυπριακή Δημοκρατία που έπρεπε να αναδείξει και ευρωπαϊκά και σε πολιτικό επίπεδο την αυτονόητη έγνοια και για το Κάβο Γκρέκο και για τον Απόστολο Ανδρέα. Ολόκληρη η Κύπρος αποτελεί μέρος της ευρωπαϊκής επικράτειας. Καλή η προθυμία της Κυβέρνησης να βοηθήσει τα κατεχόμενα, αναπόφευκτα μέσω του ψευδοκράτους, περίμενε όμως, αλήθεια, διαφορετική απάντηση από αυτήν που πήρε: «Όχι ευχαριστώ, εδώ είναι τουρκική επαρχία –άλλωστε πάμε για δύο κράτη»;
Τελικά ό,τι κακό (κι ό,τι καλό) συμβεί σε τούτο το νησί, κανένα σύνορο, καμιά γραμμή, κατοχική ή συμφωνημένη, δεν μπορεί να αφήσει ανεπηρέαστο οποιοδήποτε κομμάτι του. Οι Τουρκοκύπριοι της Λουρουτζίνας και οι Ελληνοκύπριοι του Δαλιού αναπνέουν τον ίδιο αέρα και οι συνέπειες της πυρκαγιάς τούς επηρέασαν το ίδιο. Οι κολυμβητές στην ακτή των χελωνών στην Καρπασία μπορεί να δοκίμαζαν την ίδια «γυαλάδα» μαζί με εκείνους του Πρωταρά, άσχετο αν αυτή τη φορά τα ρεύματα κουβάλησαν περισσότερη στη Χερσόνησο, όπως θα μπορούσαν να είχαν «προτιμήσει» το Κάβο Γκρέκο. Οι ίδιες οι χελώνες, που δεν ξέρουν αν ανήκουν στη μια ή την άλλη κοινότητα, ούτε τώρα κατάλαβαν ποιες είναι οι ελεύθερες και ποιες οι κατεχόμενες παραλίες. Πήγαν, απλώς, ξανά εκεί που γεννήθηκαν!
ktsimillis@cytanet.com.cy