Το σκηνικό σχεδόν πάντα το ίδιο. Οι Τούρκοι θέτουν ακόμη μια αξίωση, αναβαθμίζουν τις επιδιώξεις τους και αγγίζουν κάθε φορά περισσότερο τον απόλυτο στόχο τους, που είναι ο πλήρης έλεγχος της Κύπρου. Στην αντίπερα όχθη, στην ελληνική πλευρά, ξεκινά μια αντιπαράθεση.
Επαναλαμβάνεται η ίδια συζήτηση. «Τι δεχθήκαμε, τι απορρίψαμε, τι θέλουμε και τι όχι, εάν ξέρουμε τι θέλουμε και τι επιδιώκουμε». Όλα αυτά επιβεβαιώνουν την αδυναμία, περισσότερο του πολιτικού συστήματος, αλλά και της κοινωνίας, για την ακολουθούμενη πορεία. Ακόμη και τώρα, σαράντα επτά χρόνια μετά την εισβολή και τη συνεχιζόμενη κατοχή, εξακολουθεί να υπάρχει το εξής φαινόμενο: Δεν εκφράζεται αυτό που επιθυμείται αλλά εκείνο που επιβάλλεται διά της προσαρμογής στις υποδείξεις τρίτων. «Τυπολατρία» και «καθωσπρεπισμός», που προσφέρουν άλλοθι και χρόνο στην κατοχική Τουρκία για εδραίωση των κατοχικών δεδομένων. Είναι κι αυτό μια ακόμη παθογένεια και αγκύλωση, που ομηροποιούν την ελληνική πλευρά. Υπάρχουν έτοιμα… ποιηματάκια, τα οποία λέγονται παντός καιρού.
Είναι γι΄ αυτό που βιώνουμε φαινόμενα μαζοχισμού. Η Τουρκία κατέχει διά της βίας τμήμα της Κύπρου από το 1974, έχει δημιουργήσει και λειτουργεί ένα παράνομο καθεστώς, έχει κουβαλήσει έποικους, αλλά φορτώνεται στην ελληνική πλευρά η μη συμφωνία και η παρατεταμένη εκκρεμότητα. Και δεν είναι οι διάφοροι τρίτοι που επιλέγουν να ασκούν πιέσεις στην αδύνατη πλευρά, στον αδύνατο κρίκο. Είναι και εκ των έσω, που ξεκινούν εκείνο το ατέλειωτο μοιρολόγι γιατί δεν δεχόμαστε το ένα ή το άλλο, για να… απελευθερωθεί η Κύπρος. Είναι οι ίδιοι που εξηγούν αφ΄’ υψηλού τις «χαμένες ευκαιρίες».
Λάθη έγιναν. Κυρίως όταν επικρατεί -κι αυτό γίνεται σχεδόν πάντα- η «λογική», πως για να προχωρήσει η προσπάθεια θα πρέπει να γίνουν αποδεκτές οι τουρκικές αξιώσεις. Αυτό επιβεβαιώνεται και από την πορεία των συζητήσεων και το περιεχόμενο τους. Συζητείται, σήμερα, το θέμα της πολιτικής ισότητας και προβάλλεται η ανάγκη αποδοχής από την ελληνική πλευρά. Υπάρχει μια σύγχυση. Μέσα στις πολλές υποχωρήσεις που έγιναν, έχει χαθεί και το μέτρημα. Κάποιοι δεν θυμούνται. Η ελληνική πλευρά αποδέχθηκε προ πολλού (1991) την πολιτική ισότητα, για να «πεισθεί» η τουρκική πλευρά για λύση. Βεβαίως, από αυτό, που είχε γίνει αποδεκτό τη δεκαετία του ΄90, μέχρι αυτό που συζητείται σήμερα απέχει η διχοτόμηση όσο χρειάζεται να διασταυρώσει κανείς ένα δρόμο.
Και το αφήγημα τώρα είναι για να γίνει αποδεκτή η νέα εκδοχή της πολιτικής ισότητας, που περιλαμβάνει και βέτο; Αυτό, δηλαδή, το οποίο δόθηκε ως δώρο στους Τούρκους, την ώρα που κατέρρεε η Διάσκεψη στο Κραν Μοντανά. Εάν δεν γίνει αποδεκτό, λένε, «θα χαθούν όλα». Εάν δεν γίνει αποδεκτή η αξίωση αυτή, συνεχίζουν οι ίδιοι, θα επιμείνουν οι Τούρκοι στην κυριαρχική ισότητα. Είπε η Τουρκία ότι θα εγκαταλείψει τη θέση της αυτή, εάν δεχθούμε πολιτική ισότητα με θετική ψήφο( βέτο) στις αποφάσεις; Ξέρουν κάτι που δεν ξέρουμε εμείς οι υπόλοιποι; Γνωρίζουν αυτοί που ξέρουν περισσότερα από εμάς γιατί θέλει η τουρκική πλευρά ρήτρα για απόσχιση σε περίπτωση που ο γάμος οδηγηθεί σε διαζύγιο; Είναι πρόδηλο πως η εκδοχή της πολιτικής ισότητας, όπως σερβίρεται, θα καταστήσει το κράτος μη λειτουργικό, θα καταρρεύσει.
Το λάθος είναι πως δεν υπάρχει καθαρός λόγος: Τι θέλουμε; Απαλλαγή από την κατοχή, μη εξαρτήσεις από τρίτους, καμία ξένη παρουσία στο νησί ( Τουρκία και Αγγλία) και ένα μοντέλο διακυβέρνησης, σύμφωνα με τις αρχές της δημοκρατίας, που εφαρμόζεται στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με τους Τουρκοκύπριους, εάν δεν είναι η Τουρκία, μπορεί να βρεθεί μια φόρμουλα ως προς το σύνταγμα. Το θέμα δεν είναι ο διαμοιρασμός της εξουσίας στη βάση την εθνική καταγωγή. Ο διαμοιρασμός της εξουσίας θα πρέπει να γίνεται στη βάση των κοινών πολιτικών και της κοινής ιδεολογικής βάσης.
Μπορούμε 47 χρόνια μετά να το επιδιώξουμε; Μπορούμε εάν δεν θέλουμε ένα διαχωριστικό μοντέλο, που δεν θα αντέξει και θα καταρρεύσει, οδηγώντας τη χώρα σε νέες περιπέτειες. Η Ε.Ε. δεν θα θέλει ένα κράτος, το οποίο να ελέγχεται από την Τουρκία και να προκαλεί αναταράξεις εντός και εκτός και στην λειτουργία της. Αν δεν τα βρίσκουν( τα κυριάρχα κρατίδια), να τηρούν αποχή στην Ε.Ε., λένε με ευκολία οι Βρετανοί, που δεν αφήνουν τους Σκοτσέζους να ενταχθούν στην Ένωση και τους ανάγκασαν να φύγουν μαζί τους.
costas.venizelos@phileleftheros.com