Του Κώστα Βενιζέλου, 17 Απριλίου 2021
Όσα και να λέγονται ή να γράφονται, τελικά η διαφθορά είναι κομμάτι του κοινωνικού γίγνεσθαι και το οξυγόνο των πολιτικών και των οικονομικών ελίτ. Ζουν και αναπνέουν, τρέφονται από αυτό το φαινόμενο. Για αυτό και δεν είναι τωρινό αλλά διαχρονικό και απαντάται σε όλες τις φάσεις της ιστορίας του τόπου. Από την αγγλοκρατία μέχρι και σήμερα. Στα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας, αλλά και μετά την εισβολή, όταν τα δεδομένα είχαν αλλάξει άρδην. Αυτά τα νέα δεδομένα, που διαμορφώθηκαν μέσα από την καταστροφή, δεν πτόησαν τους «συνήθεις υπόπτους» και κάποιοι συνέχισαν τις αρπαχτές. Το θέμα είναι πολιτικό στο βαθμό που εμπλέκεται η πολιτική και οι εξουσίες. Το θέμα είναι πολιτικό από τη στιγμή, που μέσα σε αυτό το παιχνίδι εμπλέκονται πολιτικοί. Και εμπλέκονται.
Τις ημέρες μας, επειδή διανύουμε και προεκλογική περίοδο, το θέμα της διαφθοράς βρίσκεται στην πρώτη γραμμή. Προσφέρεται για αντιπαράθεση. Κανείς, βέβαια, δεν είναι εναντίον της καταπολέμησης του φαινομένου! Το ζητούμενο είναι πώς αυτό θα γίνει και από ποιους; Βάζεις τον λύκο να προσέχει τα αρνιά;
Την ίδια ώρα πολλά λέγονται για το τι φταίει. Το πρόβλημα δεν είναι, για παράδειγμα, το άλυτο Κυπριακό πρόβλημα, όπως προβάλλεται. Ούτε και στέκει στη λογική ο ισχυρισμός ότι στη Λεμεσό επιλέγουν την ανάπτυξη, τους πύργους και λόγω των «χρυσών διαβατηρίων» μπλοκάρουν τη λύση, για να συνεχιστεί το πάρτι. Σημειώνοντας πως στο πεδίο της οικοδομικής ανάπτυξης στη Λεμεσό είχαν για χρόνια Αμμοχωστιανοί πρόσφυγες, αυτό διαψεύδει τον ισχυρισμό. Ανάπτυσσαν επιχειρήσεις οι Αμμοχωστιανοί για να μην επιστρέψουν; Αυτό δεν στέκει. Περαιτέρω, τα χρυσά διαβατήρια δεν είναι παιδί του άλυτου Κυπριακού, αλλά μιας πολιτικής και οικονομικής ελίτ, που εκμεταλλεύεται κάθε δυνατότητα και υπερβαίνει θεσμούς και νόμους για να έχει όφελος. Λεηλατούν το δημόσιο χρήμα και αξιοποιούν τις θέσεις τους, τα κανάλια που διαθέτουν στην εξουσία. Και μέσα σε αυτό το παιχνίδι η εμπλοκή πολλών και διαφορετικών φορέων, δημιουργούν μια υπόγεια συνεννόηση με διαδρομές του χρήματος. Είναι η… συνεργασία των «εκτελεστών», που επιλέγουν να συνυπάρξουν για να επιβιώσουν και με το παραπάνω.
Από την περίοδο του Χρηματιστηρίου, των Κυπριακών Αερογραμμών, της Δρομολαξιάς, της «φιλάνθρωπης» Focus, που είχε την καλοσύνη να βοηθήσει τα δυο μεγάλα κόμματα, του Συνεργατισμού, μέχρι και σήμερα, με τα διαβατήρια, επιβεβαιώνεται πως αξιοποιείται η παραμικρή δυνατότητα, για να γίνει αρπαχτή. Και είναι σαφές από την πορεία πως η διαφθορά δεν έχει ιδεολογική απόχρωση. Η διαφθορά περνά οριζόντια από τα πλείστα κόμματα. Αυτό που ενδεχομένως μπορεί να αναφερθεί είναι πως οι σημερινοί κυβερνώντες έχουν ξεπεράσει κάθε όριο. Δεν σταμάτησαν ούτε όταν τους έπιασαν στα πράσα. Συνέχισαν να κάνουν τη δουλειά και μετά που υποτίθεται το πρόγραμμα των υπηκοοτήτων σταμάτησε. Αυτό θα πει να είναι κάποιος αχόρταγος. Να μην έχει καμία αίσθηση ευθύνης έναντι των καθηκόντων του και να έχει το θράσος να συνεχίζει.
Μέσα σε αυτό το παιχνίδι, συνήθως ανακαλύπτονται εχθροί και ιστορίες συνωμοσίας, όπως η ιστορία με το βίντεο του «Αλ Τζαζίρα», που ως πρώτη αντίδραση συνδέθηκαν τα αποκαλυπτήρια της ντροπής με τις σχέσεις Τουρκίας και Κατάρ. Η συνωμοσιολογία, τα σενάρια επιστημονικής φαντασίας, είναι το καταφύγιο όσων ψάχνουν να κρυφτούν από τις ενοχές τους.
Τα φαινόμενα της διαπλοκής και της διαφθοράς τα κουβαλάει η κοινωνία διαχρονικά και αυτό που ευθύνεται είναι η μη κάθαρση. Αυτό που ευθύνεται είναι η αλληλοσυγκάλυψη και η συνεννόηση μεταξύ κατεργάρηδων.
Εάν κάποιος αναζητούσε μια διασύνδεση με το άλυτο εθνικό πρόβλημα, είναι το ενδεχόμενο κάποιοι εμπλεκόμενοι να θεωρούν πως μέσα από μια συμφωνία, μια επανεκκίνηση, θα σβηστούν παλιές… αμαρτίες. Το Κυπριακό μπορεί, στο μυαλό κάποιων, να θεωρείται «κολυμβήθρα» για να ξεπλυθούν αμαρτίες. Η διαφθορά, όμως, θα συνεχίσει από τη στιγμή που θα γίνεται ανεχτή. Και θα εμποδίζεται ο έλεγχος. Προτιμά η κυβέρνηση να κουβαλά σκιές, παρά να γίνει έλεγχος. Εκτός κι εάν κάτι φοβάται από κάτι. Αλλά δεν είναι μόνο η κυβέρνηση, που ελέγχεται για τη διαχείριση και τις αποφάσεις, αλλά και όσοι εμπλέκονται από τον… ιδιωτικό τομέα.
Όσο κάθαρση δεν γίνεται, θα κουβαλούν οι διαχειριστές το στίγμα της διαφθοράς στην πλάτη τους. Και όσο οι πολίτες τους ανέχονται, θα διαιωνίζεται η ίδια κατάσταση, με μερικά διαλείμματα, όταν θα ξεσπά σκάνδαλο και προκαλούνται αντιδράσεις.