Του Άριστου Μιχαηλίδη, 22 Μαίου 2021
Διάβαζα προχτές τις δηλώσεις του προέδρου του τουρκοκυπριακού βιομηχανικού επιμελητηρίου, Τζαντάν Αβουντούκ, για το εμπόριο του χαλλουμιού και διερωτήθηκα αν όντως έχει κάποια βάση η άποψη που πολλοί εκφράζουν, πολλές φορές και αυτή η στήλη, ότι εάν εξαφανιστεί η Τουρκία από την Κύπρο την επόμενη μέρα θα μπορέσουμε να λύσουμε το Κυπριακό μεταξύ μας οι Κύπριοι. Όταν, όμως, ακούς τα μηνύματα που έρχονται από τους Τουρκοκύπριους διερωτάσαι αν βρίσκεται πλέον κι αυτό μέσα στη σφαίρα της ουτοπίας. Η μεταξύ μας συνεννόηση, δηλαδή, χωρίς την Άγκυρα ανάμεσά μας. Και δεν μιλώ για όσα προέρχονται από τους ακραίους, από τους «περήφανους» Τούρκους, τον Τατάρ, τον Αρικλί, με τους οποίους η ελπίδα συνεννόησης είναι όντως ουτοπία.
Όταν ακούς τον πρόεδρο του επιμελητηρίου να δηλώνει ότι μετά την κατοχύρωση δεν θα είναι εφικτό να κάνουν εξαγωγές χαλλουμιού σε ευρωπαϊκές χώρες, εξαιτίας «των εμποδίων» που ενδέχεται να παρεμβάλλει η «ελληνοκυπριακή διοίκηση της νότιας Κύπρου», πώς μπορείς να σκεφτείς τρόπους συνεννόησης. Είναι πια αλλού οι άνθρωποι, είναι στον κόσμο της Τουρκίας, όχι στον κόσμο της Κύπρου. Αυτό το παράδειγμα, μπορεί να φαίνεται παράπλευρο και όχι ουσίας, όμως είναι η απόλυτη ουσία. Διότι, αφορά πρώτον, τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη που απαιτείται σε έναν συνεταιρισμό όπου θα έπρεπε να αναγνωρίζονται οι υποχωρήσεις που κάνει η κάθε πλευρά -στην περίπτωση μας, οι υποχωρήσεις της ε/κ πλευράς, διότι η τ/κ δεν έκανε καμιά υποχώρηση- και δεύτερον, την υπερφίαλη εντύπωση των Τουρκοκυπρίων ότι τα δικαιούνται, τα θέλουν και μπορούν να τα επιβάλουν όλα, επειδή έχουν στο πλευρό τους τον κατοχικό στρατό. Με τέτοιες λογικές πώς θα μπορούσαμε να συνεννοηθούμε;
Θα έπρεπε να θεωρούν ευλογία την κατοχύρωση του χαλλουμιού, κυρίως οι Τουρκοκύπριοι, καθώς τώρα θα μπορούν νόμιμα να εισέλθουν στη μεγάλη αγορά της Ευρώπης. Γιατί έχουν παράπονο; Διότι, θέλουν να κάνουν τους ελέγχους μόνοι τους για να μπορούν να στήνουν βρώμικα παιχνίδια με την Τουρκία. Κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν ότι τους ελέγχους δεν τους επέβαλαν οι Ελληνοκύπριοι, τους επέβαλε η ΕΕ και τους επέβαλε και στους Ελληνοκύπριους, όχι μόνο στους Τουρκοκύπριους. Είναι πολλά κράτη – μέλη που θα απέρριπταν την κατοχύρωση του χαλλουμιού, αν δεν υπήρχε ανεξάρτητος αυστηρός έλεγχος που θα διασφάλιζε ότι το γάλα και το χαλλούμι θα πληρούν όλες τις απαιτήσεις υγείας των ζώων και δημόσιας υγείας που ισχύουν βάσει του κεκτημένου και καθορίζονται με αυστηρούς όρους στην απόφαση κατοχύρωσης.
Διαμαρτύρονται, όμως, και σκορπούν το μίσος διότι δήθεν «ενδέχεται να παρεμβάλλει εμπόδια η ελληνοκυπριακή διοίκηση της νότιας Κύπρου». Γνωρίζουν φυσικά ότι αν δεν ήταν η Κυπριακή Δημοκρατία, κι ας επιμένουν να μιλούν για «ελληνοκυπριακή διοίκηση», δεν θα υπήρχε η κατοχύρωση και η δυνατότητα να γίνουν νόμιμοι έστω και μόνο για τις εξαγωγές του χαλλουμιού. Παρότι είναι ζωτικής σημασίας για τους Τουρκοκύπριους, αυτοί που ηγούνται της κοινότητας (και του κατοχικού καθεστώτος, βεβαίως) προσπαθούν, ακόμα και σε αυτό, να υπάρξει μαφιόζικη εκμετάλλευση και παράλληλα διαχωρισμός από την «ελληνοκυπριακή διοίκηση». Διότι, στην πραγματικότητα αυτό που θέλουν να αποφύγουν είναι τον ευρωπαϊκό έλεγχο ώστε να συνεχίσουν να φέρνουν γάλα και χαλλούμια από την Τουρκία και να τα στέλνουν στην ΕΕ ως κυπριακά. Και δεν τους ικανοποιεί ούτε το γεγονός ότι για τους υγειονομικούς ελέγχους θα διοριστεί ένας ειδικός οργανισμός και όταν υπάρχουν ενστάσεις και προβλήματα θα παραπέμπονται σε κοινή επιτροπή που θα συσταθεί από τις δύο πλευρές.
Να επιστρέψω εκεί από όπου ξεκίνησα, λοιπόν. Αν για το χαλλούμι, που έβαλαν πλάτη οι Ε/Κ για να προστατευθεί από ξένους που άρχισαν να το παράγουν σε πολλές χώρες, και λόγω της νομιμοποίησης των εξαγωγών τους θα ωφεληθούν οι Τ/Κ παραγωγοί και οι Τ/Κ έμποροι πολύ περισσότερο από τους Ε/Κ, προσπαθούν εις βάρος του όποιου καθαρά κυπριακού κέρδους υπάρξει, να βρουν παράθυρα ώστε μέσω Κύπρου να εξυπηρετηθούν και εμπορικά συμφέροντα της Τουρκίας. Διερωτόμαστε για ποια συνεργασία μπορούμε να μιλούμε σε ένα κοινό κράτος. Σε ποια πολιτική ισότητα του βέτο να προσδοκούμε επειδή δήθεν σε περίπτωση διαφωνιών θα υπάρχουν μηχανισμοί επίλυσης διαφορών, όπως η κοινή επιτροπή για το χαλλούμι. Φαντάσου τι θα γίνει όταν έρθει η ώρα να πάρει απόφαση η «κεντρική κυβέρνηση» για το φυσικό αέριο και οι Τ/Κ θα έχουν δικαίωμα βέτο.