Του Κώστα Βενιζέλου, 13 Απριλίου 2021
Και η προεκλογική περίοδος να μην ήταν και να έλειπαν οι κομματικές αντιπαραθέσεις και πάλιν θα απουσίαζε από τον δημόσιο λόγο, η ψύχραιμη αντιμετώπιση των εξελίξεων στο Κυπριακό. Και ο λόγος είναι ότι δεν υπάρχει σχεδιασμός και όραμα. Υπάρχει φανατισμός και δογματισμός στη σκέψη. Κάποιοι έμειναν κολλημένοι στο 2004 και αναζητούν τρόπο να… εκδικηθούν. Ο ρεβανσισμός τους, στην προκειμένη περίπτωση, είναι άρνηση να δεχθούν ένα συντριπτικό δημοκρατικό αποτέλεσμα, που και να επαναληφθεί δημοψήφισμα, το ίδιο αποτέλεσμα θα προκύψει.
Το Κυπριακό, όταν δεν στηρίζεται σε μια ολοκληρωμένη πολιτική, σε ένα αφήγημα, τότε είναι όλα κουτουρού και με βάση μια πεπατημένη, που ακολουθείται χωρίς να διασφαλίζεται στο ελάχιστον η επιτυχία. Προσβλέπουν όλοι στην άτυπη Πενταμερή Διάσκεψη, που θα πραγματοποιηθεί στις 27-29 Απριλίου, στη Γενεύη, αν και γνωρίζουν πως προοπτικές δεν υπάρχουν. Όσοι ακούνε τι λένε οι Τούρκοι και πώς ενεργούν, προφανώς και θα έχουν ενώπιον τους τα δεδομένα, τα οποία διαμορφώνονται ενόψει της Πενταμερούς. Όσοι δεν ακούνε και δεν βλέπουν, είναι οι ίδιοι που θυσιάζουν την ουσία για τη διαδικασία και υποβαθμίζουν τους στόχους. Θέλουν διαδικασία και να είναι καταδικασμένη. Θέλουν την όποια λύση, έστω κι εάν δεν θα αντέξει. Λύση νάναι και ό,τι νάναι.
Εάν αποτύχει, λένε, η νέα προσπάθεια να φορτωθεί το αδιέξοδο στην τουρκική πλευρά. Δηλαδή, ο στόχος είναι ποιος θα φορτωθεί την ευθύνη ή να λυθεί το Κυπριακό; Διαχρονικά, πάντως, ακόμη και πρόδηλες να ήταν οι ευθύνες της τουρκικής πλευράς, συνήθως κρατούνται ίσες αποστάσεις.
Θα μπορούσε να απαντήσει κανείς τι θα γίνει εάν στην άτυπη Διάσκεψη κηρυχτεί αδιέξοδο; Βέβαια, όπως εκτιμάται, όλοι οι εμπλεκόμενοι, περιλαμβανομένης και της κατοχικής Τουρκίας, εξυπηρετούνται όπως υπάρξει συνέχεια. Η Άγκυρα χρειάζεται άλλοθι ενόψει των συζητήσεων στα ευρωτουρκικά τον Ιούνιο και θα δοθεί συνέχεια, για να εξυπηρετηθούν οι συζητήσεις στο πεδίο της αναβαθμισμένης τελωνειακής ένωσης, Τουρκίας- Ε.Ε. Όχι για το Κυπριακό, αλλά για τον όγκο των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ των δύο πλευρών.
Βρισκόμαστε στην τελευταία στροφή πριν την σύγκληση της άτυπης Πενταμερούς. Οι Τούρκοι μιλούν ξεκάθαρα για λύση δύο κρατών και επιμένουν στην αποδοχή από την ελληνική πλευρά της κυριαρχικής ισότητας. Για τους Τούρκους είναι σημείο εκκίνησης και θα επιμένουν σε αυτή τη θέση μέχρι τέλους. Επιμένουν και στα θέματα της ουσίας και στα ζητήματα της διαδικασίας.
Στην Πενταμερή της Γενεύης, η ελληνική πλευρά προσέρχεται γιατί «μας προσκάλεσε ο Γενικός Γραμματέας», «γιατί πρέπει να συνομιλούμε!» κ.λπ. Αυτά αποτελούν διαχρονικά επιχειρήματα, που προβάλλονται και μπορεί κάποιος να κατανοήσει. Κανείς, όμως, δεν μιλά για την επιτυχία του εγχειρήματος. Κανείς δεν ανησυχεί πως θα μείνουν στην ατζέντα οι νέες ιδέες των Τούρκων και των Βρετανών;
Λύση θέλουμε. Όχι την όποια λύση. Ο συμβιβασμός που επιδιώκεται, κυρίως από τους αυτόκλητους μεσολαβητές, τους Βρετανούς, είναι μεταξύ των δύο κρατών που θέλει η Τουρκία και τη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία, που είναι τουρκοβρετανική φόρμουλα, αλλά έγινε παντιέρα από την ελληνική πλευρά. Το Λονδίνο θέλει, όπως αναφέρεται στο παρασκήνιο, να συζητηθεί η κυριαρχική ισότητα. Αυτό σημαίνει δύο κράτη, όποια και να είναι η ονομασία, που θα δοθεί στο τέλος.
Για να αποτραπούν οι μεθοδεύσεις αυτές θα πρέπει να προταχθούν τα θέματα της Ασφάλειας, που είναι η ουσία του Κυπριακού. Εάν ξεκαθαρίσει αυτό, θα μπορεί να ξεκινήσει η συζήτηση για τις εσωτερικές πτυχές. Και αντί να αναζητούνται ρυθμίσεις και πρόνοιες, πολλαπλών ερμηνειών, στρεβλωτικές, με περιορισμούς, θα πρέπει να προσαρμοστούν στο κοινοτικό κεκτημένο. Ως κράτος-μέλος της Ε.Ε. πρέπει να λειτουργήσει με τους κανόνες της Ένωσης. Δεν θα είναι η Κύπρος το αποπαίδι της Ε.Ε. επειδή η Τουρκία θέλει να ελέγχει το νησί και κάποιοι ηγέτες δεν ενοχλούνται από αυτό.
costas.venizelos@phileleftheros.com